زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر نرگس علیان؛ متخصص زنان و زایمان

با شروع فصل پاییز سؤالات زیادی در خصوص لزوم تزریق واکسن آنفولانزا و چگونگی تزریق آن مطرح می‌شود.

آنفولانزا بیماری است که به سرعت شیوع می‌یابد و توسط سویه‌های مختلفی که هر ساله تغییر می‌کنند ایجاد می‌شود به همین دلیل است که هر سال نیاز به تزریق واکسن جدید است.

بیشترین زمان احتمال ابتلا به آنفولانزا ماه‌های مهر تا اسفند است.

اگرچه برخی علائم بیماری سرماخوردگی و آنفولانزا مشابه هم است ولی این واکسن در مقابل سرماخوردگی از ما محافظت نمی‌کند.

واکسن آنفولانزا 2-3 هفته پس از تزریق بر علیه سه سویه از ویروس‌ها محافظت می‌کند بنابراین دقیقاً قبل یا بعد از واکسیناسیون احتمال درگیری با سویه‌های بیماری‌زا وجود دارد.

بر اساس دستور سازمان بهداشت جهانی اولویت تزریق واکسن به این ترتیب است: بیماران دیالیزی و پیوند کلیه، بیماران تالاسمی ماژور، بیماران کبدی شامل: سیروز و پیوند کبد، بیماران سرطانی که تحت شیمی درمانی یا رادیوتراپی قرار دارند و در آخر پرسنل بهداشتی درمانی.

تزریق واکسن در کسانی که سابقه واکنش آلرژیک به مواد موجود در واکسن آنفولانزا را دارند مانند تخم مرغ، فرمالدهید، جنتامایسین، كسانی كه در زمان مراجعه برای تزریق واكسن تب یا عفونت حاد داشته باشند، كسانی كه سابقه ابتلا به سندرم گیلن باره را داشته باشند و شیر خواران زیر ۶ ماه ممنوع است. 

واکسن‌های آنفولانزا در تمامی مراحل بارداری قابلیت مصرف دارند.

اطلاعات عمده‌تری در مورد بی‌خطری این دارو در سه ماهه دوم و سوم نسبت به سه ماهه اول بارداری در دسترس می‌باشد.

همچنین واکسن آنفولانزا را می‌توان در دوران شیردهی تجویز کرد. واکسن آنفولانزا باید در دوزی که پزشک تجویز کرده به صورت داخل عضلانی یا زیر جلدی عمیق تزریق شود.

مانند تمام فرآورده‌های دارویی این واکسن هم ممکن است در برخی از افراد موجب عوارض جانبی نظیر سردرد، تعریق، درد عضلات، درد مفاصل، تب، ضعف، خستگی، سرخی و ورم و سختی محل تزریق شود که این عوارض معمولاً طی یک تا دو روز بدون درمان برطرف می‌شود.

عوارضی مانند تب بالا، تغییر در رفتار و هوشیاری، کهیر یل راش‌ها و ضایعات پوستی منتشره، گرفتگی و خشونت صدا و مشکلات تنفسی مانند سختی تنفس، ضبان قلب بالا و ضعف شدید بدنی با رنگ پریدگی، حساسیت شدید و فوری در افرادی که به تخم مرغ حساسیت دارند، احساس گیجی وخستگی، تورم اطراف چشم‌ها و لب‌ها، سندرم گیلن باره با علائم فلج بالا رونده ناشی از گرفتاری اعصاب محیطی، شوک انافیلاکتیک، این عوارض از واكسن آنفولانزا جدی است و بلافاصله باید به پزشك مراجعه كرد.

همه افراد به ویژه افراد بالای ۶۵ سال و کودکان ۳ تا ۱۲ سال واکسن آنفلوآنزا را تزریق کنند.

همچنین افرادی که بیماری‎هایی نظیر پرفشاری خون، دیابت، مشکلات ریوی و كبدی، نارسایی كلیوی و كم ‎خونی دارند و همه‌ كسانی كه به نوعی با داروهای تضعیف كننده سیستم ایمنی سروكار دارند بهتر است این واكسن را تزریق كنند.

تزریق این واکسن در کودکان زیر ۳۶ ماه به میزان ۲ دوز به فاصله ۴۵ روز، تزریق می‌شود که هر دوز مصرفی برای این کودکان، نصف دوز بزرگسالان است.

همچنین برای كودكان ۳۶ ماه تا ۱۲ سال كه برای نخستین بار این واكسن را تزریق می‎کنند، طی دو مرحله و با دوز کامل تزریق می‌شود اما برای افراد بالای ۱۲ سال فقط یک بار تزریق می‎گردد.

بسیاری از افراد جامعه نیازی به مصرف واکسن آنفلوآنزا ندارند مصرف این واکسن در اطفال و افرادی است که نقص ایمنی داشته و یا افراد مسنی که بیماری‌های زمینه‌ای مانند آسم دارند همچنین بیماران سرطانی نیز می‌توانند جهت افزایش ایمنی بدن در برابر سرماخوردگی از این واکسن استفاده کنند.

در شرایطی قرار داریم که با محدودیت‌های ارزی مواجه‌ایم و میزان عرضه و تقاضای واکسن آنفلوآنزا با یک‌دیگر همخوانی ندارد و این در حالی است که اغلب متقاضیان اصلاً نیازی به استفاده از این دارو ندارند.

عمدتاً پس از فصل سرما کسی تمایل به مصرف واکسن آنفلوآنزا ندارد مگر افرادی که به جاهای پر ریسک مانند حج می‌روند.

بیشتر بخوانید:

واکسن آنفلوانزا برای کودکان

واکسن آنفلوانزا در بارداری؛ آری یا خیر؟!