خواندنی های پزشكی
راهی برای رشد مجدد سلولهای قلبی
محققان مركز تحقیقاتی بیمارستان كودكان بوستون به راهی برای بازسازی دوباره سلولهای قلبی در بیماران سكته قلبی و كودكان مبتلا به نارساییهای قلبی مادرزادی، دست یافتهاند. این دانشمندان نشان دادهاند كه یك فاكتور رشد موسوم به NRG1 كه در تشكیل اولیه سلولهای قلبی و سیستم عصبی دخیل است، وقتی پس از حمله قلبی به حیوانات تزریق شود میتواند رشد دوباره سلولهای قلبی و ارتقای وضعیت قلب آسیب دیده از سكته قلبی یا مبتلا به نارسایی را سبب شود. پس از تولد، سلولهای قلبی (كاردیومیوسیت) به طور طبیعی از رشد باز میایستند؛ ولی، در این پژوهش دیده شده كه تزریق NRG1 میتواند سلولهای كاردیومیوسیت را تحریك كند و آنها را به رشد دوباره وادارد و این درحالی است كه این سلولها سلولهای بنیادی نیست. به گفته محققان در این روند نیازی به سلولهای بنیادی نیست و تحریك كاردیومیوسیتهای تمایز یافته برای رشد دوباره سلولهای قلبی كافی است. در این پژوهشNGR1 به موشهایی كه سكته قلبی كرده بودند، به مدت دوهفته هر روز تزریق شد، و مشاهده شد كه عملكرد قلب در پمپ خون و انقباضها و انبساطهای آن بهبود یافت و قلب شروع به بازسازی خودش كرد. به افزون بر این، در موشهایی كه این فاكتور به آنها تزریق شده بود، كاردیاكهایپرتروفی دیده نشد؛ ولی این حالت در موشهای گروه كنترل دیده شد. نتایج این تحقیق در شماره ماه جولای نشریه «سلول» به چاپ رسیده است.
داروهای ضد فشار خون موثر در درمان دمانس
بنا به نتایج تحقیقات انجام گرفته به وسیله دانشمندان دانشكده پزشكی دانشگاه ویك فارست بعضی از داروهای ضد فشار خون میتواند اثرات ضد دمانس داشته باشد. بنابراین بررسی دستهای از داروهای ضد فشارخون كه به مهار كنندههای آنزیم مبدل(ACE) مشهور است. میتواند روند پیشرفت بیماری آلزایمر را كُنْد كند. این پژوهش مشخص كرده كه همه داروهای ضد فشار خون به یك اندازه در كاهش خطر این بیماری مؤثر نیست. آلزایمر و سكتههای مغزی دو عامل مهم بروز دمانس هستند. افراد مبتلا به دمانس است برای انجام كارهای روزانهشان درست فكر كنند و حافظه خود را از دست میدهند. در این پژوهش 1047 بیمار غیر مبتلا به دمانس كه تحت درمان پر فشاری خون بودند بررسی شدند. دیده شد كه بین مصرف این نوع از داروهای ضد فشار خون و كاهش خطر ابتلا به دمانس رابطه وجود دارد و بیمارانی كه این داروهای ضد فشار خون را مصرف میكردند، 65 درصد كمتر از آنهایی كه داروهای قدیمیتر را مصرف میكردند، دچار كاهش توانایی شناختی پیدا كردند این بررسی نشان داد كه داروهای بازدارنده ACE میتواند در بهبود عملكرد مغز مفید واقع شود و نوعی از این داروها كه میتواند از سد مغزی- خونی بگذرد اثراتی به مراتب بیشتر دارد. به گفته دانشمندان اگر بیماری لازم است داروهای بازدارنده ACE دریافت كند، بهتر است نوعی را كه از سد مغزی خونی میگذرد؛ مصرف كند.
سلولهای طبیعی سیستم ایمنی مسؤول بیماری كبد كودكان
محققان بیمارستان كودكان سین سیناتی در آمریكا دریافتهاند كه واكنش بیش از حد سلولهای طبیعی دستگاه ایمنی(NK) مسؤول بروز بیماری آترزی مجاری صفراوی در كودكان است كه در آن بلوك شدن مجاری صفراوی به كبد آسیب جدی رسانده و سبب مرگ میشود . به گفته دانشمندان بلوك كردن ژنی كه حمله این سلولهای NK به مجاری صفراوی را سبب میشود. میتوان از بروز آسیب بیشتر جلوگیری كرد یا یكی از شایعترین علل بیماریهای مزمن كبد در كودكان را درمان كرد. آترزی مجاری صفراوی، یك نوزاد از هر 5 هزار نوزاد را مبتلا میكند.
در این پژوهش محققان با تزریق نوعی روتا ویروس به موشهای تازه متولد شده، بروز آترزی صفراوی در آنها را سبب شدند. آنها دریافتند كه سلولهای NK سلولهایی بودند كه بیش از بقیه گروه سلولها در كبد این موشها تجمع یافته بودند. افزون بر این، سلولها به ژن گیرنده NKg2d تكیه دارند و برای اینكه بتوانند به سلولهای صفرا حمله كنند، به پروتئین این ژن میچسبند. زمانی كه این اتصال محكم شد سلولهای NK غشای سلولهای مجاری صفراوی را میشكنند كه باعث بروز آسیب میشود. وقتی دانشمندان گیرندههای ژن NKg2d را بلوك كردند و تعداد سلولهای NK كاهش یافت، از بروز آسیب به غشای سلولهای مجاری صفراوی، جلوگیری شد كه این امر حتی در حضور روتا ویروس هم روی داد و صفرا توانست از كبد به روده راه پیدا كند و موشها بدون داشتن نشانههای رایج به بزرگسالی رسیدند.
گزینهای دیگر برای بیماران مبتلا به دیابت
اداره نظارت بر غذا و داروی آمریکا اعلام کرد داروی «سیکلوست» (Cycloset) را با نام ژنریک «بروموکریپتین مسیلات»، در دوزهای 8/0 میلیگرمی برای درمان بیماران مبتلا به دیابت ملیتوس تیپ 2، مورد تایید خود قرار داده است. این داروی جدید، همراه با رژیم غذایی و ورزش، بهمنظور کنترل بهتر قند بالای خون تجویز میشود. «سیکلوست»، دارای فرمولاسیون سریع آزادشونده از آگونیست دوپامین با اثر مرکزی یا بروموکریپتین است، بنابراین با داشتن این اثر، مراکز هیپوتالامیک را در مغز مجددا تنظیم میکند، در نتیجه متابولیسم گلوکز و لیپید پس از غذا با واسطه انسولین، تعدیل شده و قند خون پس از صرف غذا و هیپرلیپیدمی کاهش مییابد.
مبتلایان به میگرن، بدون درد میشوند
اداره نظارت بر غذا و داروی آمریکا اعلام کرد از این پس داروی «آکسرت» (Axert) با نام ژنریک «آلموتریپتان» (Almotriptan) برای درمان میگرن نوجوانان 12 تا 17 سال میتواند تجویز شود و مورد تایید این اداره قرار گرفته است. «آکسرت»، یک آگونیست انتخابی گیرنده سروتونین است که در سال 2001 برای درمان میگرن بزرگسالان تایید شده بود. درمان زودهنگام با «آلموتریپتان»، یعنی زمانیکه هنوز شدت درد خفیف باشد، بهطور چشمگیری میانگین دوره یک حمله میگرن را کم میکند. علاوه براین، نتایج بررسیها نشان میدهند که اگر دارو در مراحل ابتدایی شروع درد مصرف شود، تعداد قابلتوجهی از بیماران (53 درصد)
تا 2 ساعت پس از تجویز دارو بدون درد خواهند شد، درصورتیکه اگر وقتی درد متوسط تا شدید است، مصرف شود، تنها 37 درصد بیماران بهبود چشمگیری در کاهش درد خواهند داشت.
انتخابی دیگر برای بیماران مبتلا به سرطان پیشرفته کلیه
اداره نظارت بر غذا و داروی آمریکا اعلام کرد قرصهای خوراکی «افینیتور» (Afinitor) را با نام ژنریک «اورولیموس» (Everolimus) برای درمان بیماران مبتلا به سرطان پیشرفته کلیه که بیماری آنها علیرغم درمان با دیگر داروهای ضد سرطان پیشرفت داشته، مورد تایید خود قرار داده است.
بدینترتیب، «افینیتور» گزینهای مناسب برای درمان بیماران مبتلا به سرطان سلول کلیه پیشرفته است که درمان آنها با Sunitinib یا Sorafenib شکست خورده و نتیجه مثبتی نداشته است. این دارو میتواند تعداد ماههایی را که بیماران میتوانند بدون پیشرفت تومور زندگی کنند، افزایش دهد. این دارو، متعلق به دسته داروهایی است که مهارکننده کیناز بوده و ارتباطات سلولی را مختل میکنند، بنابراین مانع رشد تومور خواهند شد.
شایعترین عوارض جانبی مرتبط با این دارو که حداقل در 20 درصد بیماران رخ میدهد، شامل التهاب دهان، کاهش قدرت بدنی، اسهال، کاهش اشتها، تنگی نفس، سرفه، تهوع، استفراغ، راش و تب میباشد. از سویی، حداقل نیمی از بیماران دچار آنمی، کاهش سلولهای سفید خون، افزایش کلسترول، تریگلیسیرید و قند خون میشوند.
توصیههایی برای واکسیناسیون در برابر آنفولانزای جدید A
تلاشهای اولیه برای واکسیناسیون علیه آنفولانزای جدید H1N1/A باید بر ایمنسازی بسیاری از افراد جمعیت و در صورت محدودیت تعداد واکسن، بیشتر در 5 گروه هدف متمرکز شود، درحالیکه اگر تقاضا باز هم بیشتر از تعداد تامینشده باشد، زیرگروههای کوچکتر بعضی از آن گروهها باید مد نظر قرار گیرند و بهمحض تامین تعداد واکسن مورد نیاز، بقیه جمعیت هم تحت واکسیناسیون قرار گیرند.
5 گروه عمده تعیین شده، شامل موارد زیر هستند:
1) گروه یک، گروه زنان باردار: براساس تجربههای بهدست آمده از پاندمیهای گذشته، زنان باردار در معرض خطر بیشتری برای عوارض آنفولانزای فصلی بودهاند و در پاندمی فعلی (سال 2009) نیز، بیشترین موارد مرگ میان این گروه رخ دادهاست. ازسویی، واکسیناسیون زنان باردار، راهی برای محافظت از نوزادانی است که بهطور بالقوه نمیتوانند واکسینه شوند و در واقع، از این راه و با استفاده از آنتیبادیهای مادری منتقل شده، مصونیت خواهند یافت.
2) گروه دوم، افرادی که ارتباطات خانگی مکرر دارند و پرستاران کودکان کوچکتر از 6 ماه: هدف از واکسیناسیون این گروه، احتمال ارایه «اثر پیله کرم ابریشم» است، برای مصونیت غیرمستقیم نوزادانی که نمیتوانند واکسینه شوند، اما در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به آنفولانزا و عوارض مربوطه هستند.
3) گروه سوم، گروه پرسنل مراقبتهای بهداشتی و کارکنان اورژانسها (شامل تکنیسینهای اورژانس پزشکی، آتشنشانان و دیگر مشاغلی که بهطور معمول به ارایه مراقبتهای بهداشتی و سلامتی اورژانس میپردازند): دیده شده این افراد، منابع بالقوه انتشار عفونت برای بیماران آسیبپذیر بودهاند. علاوه براین، افزایش غیبت آنها در محل کارشان (به علت ابتلا به بیماری) میتواند ظرفیت مراقبتهای بهداشتی جامعه را کاهش دهد.
4) گروه چهارم، گروه کودکان 6 ماه تا 4 سال: کودکان، بیشترین میزان بروز بیماری را نشان دادهاند و شیوع انفجاری در مدارس، ویژگی برجسته اپیدمیولوژی آنفولانزای H1N1 در بهار 2009 بوده است. کودکان کمتر از 5 سال سن، در معرض بیشترین خطر برای بستری شدن در بیمارستان هستند و از سویی، منبع بالقوه عفونت برای جامعه و مدارس. علاوه براین، بیماری کودکان، والدینشان را از کارشان باز میدارد. بزرگسالان جوان نیز میزان خطر بالایی برای ابتلا دارند و به عنوان ناقل شناخته میشوند.
5) گروه پنجم، گروه بزرگسالان 25 تا 64 سال سن و با شرایط پزشکی خاص که آنها را در معرض خطر گستردهتر عوارض مرتبط با آنفولانزا قرار میدهد: این شرایط شامل اختلالات مزمن ریوی، قلبی- عروقی، کلیوی، کبدی، شناختی، عصبی- عضلانی، خونی و متابولیک هستند، همچنین داشتن نقص ایمنی ناشی از داروها یا عفونت HIV نیز شامل شرایط خاص میباشد. حدود 70 درصد بزرگسالانی که بستری میشوند، یکی از این شرایط ویژه را داشتهاند.
اگر تقاضا بیشتر از میزان عرضه واکسن باشد، ابتدا باید زیرگروههایی از جمعیتهای بزرگتر واکسینه شوند. این زیرگروهها (گروههای 1 و 2 ذکر شده در بالا)، همچنان به عنوان اولویت اول باقی میمانند. زیرگروههای بعدی، پرسنل اورژانس و مراقبتهای بهداشتی که در تماس مستقیم با بیماران قرار دارند، کودکان 6 ماه تا 4 سال و کودکان مبتلا به شرایط پزشکی مزمن قرار دارند. اگر تعداد واکسن در دسترس، کافی باشد تا بهطور روتین، واکسیناسیون جمعیت هدف اولیه هم انجام شود، با تصمیم مقامات مسوول، ابتدا بزرگسالان 25 تا 65 سال و سپس افراد 65 سال و بالاتر واکسینه خواهند شد. این توصیهها، حاکی از آن هستند که افراد مسنتر، در معرض خطر کمتری برای ابتلا به ویروس H1N1 قرار دارند.
سلاحی دیگر علیه اختلالات التهابی تایید شد
اداره نظارت بر غذا و داروی آمریکا اعلام کرد داروی «سیمپونی» (Simponi) با نام ژنریک «گولیموباب» (Golimumab) که یک بلوککننده جدید TNF-α میباشد، برای درمان بزرگسالان مبتلا به آرتریت روماتویید متوسط تا شدید، آرتریت پسوریاتیک فعال و اسپوندیلیت انکیلوزان فعال مورد تایید قرار گرفته است. این دارو که بهصورت زیر پوستی تزریق میشود، ماهانه تجویز میشود. مطالعات بالینی، کارآیی این دارو را بهصورت پیشرفت در بهبود علایم و نشانههای شایع بیماران مبتلا نشان دادهاند. سیمپونی در بیمارن مبتلا به آرتریت روماتویید، همراه با داروی ایمونوساپرسیو متوتروکسات استفاده میشود، در حالیکه در مبتلایان به آرتریت پسوریاتیک فعال، با یا بدون متوتروکسات و در اسپوندیلیت انکیلوزان فعال، به تنهایی نیز میتواند تجویز شود.
شایعترین عوارض جانبی این دارو، شامل عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، زخم گلو و احتقان بینی است. مانند دیگر بلوککنندههای TNF-α، این دارو خطر توبرکلوزیس و عفونتهای قارچی مهاجم (مرتبط با مصرف این دسته از داروها) را بیشتر میکند که باید هشدارهای لازم در این رابطه داده شود.
استفاده از اولتراسوند برای تشخیص زودهنگام علایم استئوآرتریت
محققان دانشگاه ناتینگهام امیدوارند با یافتن علایم التهاب زانو به کمک اولتراسوند، بتوانند آنرا به عنوان علامت اولیه استئوآرتریت زودهنگام تشخیص دهند، زیرا اخیرا نشان داده شده که شاید التهاب رویه مفصلی نقشی در پیشرفت آرتروز مفصل زانو داشته باشد. پژوهشگران معتقدند افرادی که التهاب دارند، شاید مبتلا به استئوآرتریت شدیدتر و پیشروندهای شوند که درد و ناتوانی بیشتری را ایجاد کند، بنابراین توانایی تشخیص و شناسایی حضور التهاب با استفاده ازاولتراسوند، بهمنظور پیشبینی و انتخاب درمانهای خاص مهم است. در حال حاضر، استئوآرتریت تنها با X-Ray تشخیص داده میشود که محدود به آشکارکردن تغییرات استخوان و دژنراسیون غضروف است و هیچ تغییرات یا التهابی را در اطراف بافت نرم یا رویه مفصلی مشخص نمینماید. ممکن است این التهاب در ایجاد درد و سفتی مفصل دخالت داشته باشد و در حقیقت منادی استئوآرتریت قلمداد شود.