مصاحبه مجله اشپرینگر آلمان با چهره برتر پیوند مو خاورمیانه
با دکتر محمد علی نیلفروش زاده، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، رییس مرکز تحقیقات پوست و سلول بنیادی، برگزیده 4 سال جشنواره رازی، مشاور معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری، ریاست کار گروه طب باز ساختی ترمیم و پوست کشور و رییس انجمن متخصصین پوست ایران به گفتگو نشستیم.
تألیف کتب لیشمانیوز جلدی، روشهای نوین پیوند مو، لیزر موهای ناخواسته, کاربرد سم بوتولینوم در پوست، پزشکی مبتنی بر شواهد درمان چروکهای پوستی و دانستنیهای مو و همچنین چاپ 114 مقاله معتبر خارجی و 84 مقاله در مجلات معتبر داخلی و ثبت 3 Patent با عناوین تکنیک کاربرد ملانوسیت در درمان ویتیلیگو، محلول جدید درمان ریزش و سفیدی مو و روش جدید ساب سیژن و کسب عناوین مختلف در داخل و خارج کشور اندوختههای علمی او هستند.
از جمله تحقیقات جدید ایشان میتوان به کاربرد سلولهای بنیادی فولیکول مو در درمان طاسی اشاره کرد.
مطالعات وسیع انجام گرفته در دنیا در مراحل ابتدایی، اثرات سلول بنیادی مو را در درمان طاسی به اثبات رسانده است.
تکنیک کاشت سلولهای بنیادی فولیکول مو همزمان در آمریکا در 2 مؤسسه تحقیقاتی در حال انجام است که یکی از آنها ISHRS آمریکا (انجمن بینالمللی پیوند مو) است که با همکاری تیم علمی مرکز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی دانشگاه تهران و مؤسسه رویان به سرپرستی ایشان، این پروژه در حال انجام است.
این پروژه در حال حاضر در فاز حیوانی با نتایج قابل قبولی همراه بوده است و فاز انسانی این پروژه بر روی 5 بیمار انجام شده است.
دکتر نیلفروشزاده از پزشکان برجسته پوست و مو هستند که بویژه در زمینه پیوند مو با بیش از 7000 جراحی کاشت مو از جمله افراد سرشناس ورزشی و هنری در ایران و کشورهای همسایه از چهرههای بینالمللی به شمار میروند.
کما اینکه اخیرا Mario Avelina و دکتر Grone از پزشکان پوست و موی معروف آلمان مصاحبهای را با دکتر نیلفروش زاده در مجله Springer در زمینه پیوند مو انجام دادهاند که در آن در زمینه لیشمانیوز جلدی به عنوان بیماری اندمیک در ایران و همچنین ترندهای زیبایی بویژه کاشت مو که در ایران از آمار قابل توجهی برخوردار است سوال شده است.
در این مصاحبه مطرح شده ایران از جمله کشورهای خاورمیانه است که در زمینه پیوند مو توانسته توریسم درمانی را رونق ببخشد و به عنوان یکی از کشورهای مهم منطقه در زمینه درمانهای زیبایی باشد.
بعلاوه در حصول بهترین نتیجه در زمینه پیوند مو، تجربه پزشک و تیم و از طرف دیگر انتخاب مناسب بیمار نقش اساسی دارد.
برخی از بیماریهای التهابی ممکن است مو را درگیر کنند و برخی حتی با بروز اسکار در محل رویش مو همراه باشند در چنین مواردی ممکن است کاشت مو انتخاب اول نباشد و پس از بهبود و تثبیت بیماری اقدام به کاشت مو کرد.
همچنین توجه به این نکته لازم است که درمان ریزش مو نیاز به یک برنامهریزی به اندازه تمام عمر دارد. بنابراین برای بدست آمدن نتیجه بهتر و رضایتمندی بیشتر درمانهای ترکیبی دارویی و جراحی با پاسخهای بهتری همراهند.
طراحی خط رویش طبیعی به تناسب سن و ویژگیهای فردی با بهره گرفتن از استانداردهای زیبایی و استفاده درست و متناسب از گرافتهای ظریف از معیارهای دیگر کاشت موی زیبا خواهد بود.
روشهای مدرن کاشت مو راحتتر و زیباتر هستند. همچنین در این مصاحبه از تکنیکهای درمان کمکی پس از کاشت مو از نظر میزان اثر بخشی یا عدم اثر بخشی بهویژه لیزرهای کم توان،PRP، میکرونیدلینگ وروشهای دیگر صحبت شد.
در پایان اشارهای به کاربرد سلولهای بنیادی فولیکول مو در درمان ریزش موی ارثی در آقایان و خانمها و بکارگیری از ماتریکس خارج سلولی،ACELL، پی آر پی و ویتامینها در بیماریهای پوست و مو بحث شد.
مصاحبه مجله اشپرینگر ما را بر آن داشت که از دکتر نیلفروشزاده توضیحات بیشتری در زمینه ریزش مو و وضعیت کنونی ایران در مقایسه با کشورهای همسایه در زمینه پیوند مو بپرسیم.
1- آقای دکتر درخصوص جایگاه ایران در خاورمیانه در زمینه پیوند مو توضیح بیشتری دهید.
همانگونه که میدانید پزشکان متبحر ایرانی و وجود امکانات و کلینیکهای پیشرفته در ایران توانسته موجی از توریستها را از کشورهای همسایه به سمت خود جذب کند.
در این بین کشور ترکیه هم به موازات ایران با استفاده از تکنیکها و امکانات توانسته بیماران بیشتری از غرب را جذب خود کند.
امارات و کشورهای عربی با وجود بهرهمندی از کلینیکهای پیشرفته در این بین سهم کمتری از بیماران را به خود اختصاص داده است.
در کشور ما همزمان با کشورهای پیشرفته دنیا براساس استانداردهای موجود در منابع روز دنیا آیین نامهها و دستورالعملهایی وجود دارد که بر اساس آن مراکز درمانی مجاز تعریف شده است که شامل کلینیکهای پوست، مراکز جراحی محدود و بخش پوست میباشند.
بر اساس این آیین نامهها مراکز مجاز کاشت مو و همچنین وسایل و تجهیزات استاندارد و فضای فیزیکی و شرایط مناسب مطرح شده و متخصصین پوست، جراحی پلاستیک و گوش و حلق و بینی مجاز به انجام کاشت مو هستند. با بکارگیری از این قوانین میتوان پیوند مو را در بالاترین سطح استاندارد ارائه نمود.
2- همانگونه که مستحضرید ریزش مو یکی از شایعترین مشکلاتی است که اغلب با آن دست به گریبانند. علت ریزش مو چیست وآیا واقعا درمان موثر و قطعی برای آن وجود دارد؟
بهطور کلی بیماری ریزش مو یا آلوپسی دو نوع است. نوع اول alopecia scaring non- شامل دستهای از ریزشهای مو است که در آنها سلولهای بنیادی مو آسیب ندیده است.
در این نوع ریزش مو، التهاب، سلولهای پیشساز را از بین برده، در عین حال سلولهای بنیادی مو بهطور پراکنده وجود دارند. با از بین رفتن التهاب مجددا، موها توسط سلولهای بنیادی موجود رشد میکنند.
در نوع دیگر آلوپسی، alopecia scaring، سلولهای بنیادی مو از بین رفته، در نتیجه از دست رفتن موها دائمی است. ولی شایعترین علت ریزش مو ارثی است. ارث، شایعترین علت ریزش مو در زنها و مردها میباشد.
انسانها، ژن ریزش مو را ممكن است از یكی از والدین یا اجداد خود به ارث ببرند. وجود ژن ریزش مو به تنهائی اثرات خود را نمیتوان بروز دهد- مگر، هورمون تستوسترون یا هورمون موسوم به هورمون مردانه افزایش یابد و معمولاً این افزایش هورمون در حوالی سن بلوغ و بعد از آن ظاهر میشود، و به مرور موهای ضخیم و پررنگ, کمرنگتر، نازكتر و كمرشدتر میشوند و رفته رفته به موهای كركی كم رشد و كمرنگ تبدیل میشود.
در حال حاضر راهحل قطعی برای درمان این نوع ریزش موی ارثی وجود ندارد ولیكن میتوان بهوسیله دارو از ریزش آن جلوگیری كرد و یا آن را به تعویق انداخت.
سن شروع و میزان سرعت ریزش و طرح و شكل ریزش مو در هر فرد و زن و مرد متفاوت است، عواملی مثل بیماریهای شدید، سوء تغذیه یا كمبود ویتامینها و املاح معدنی و بعضی اختلالات هورمونی میتواند در شروع یا تسریع در روند ریزش مو اثرگذار باشند.
عوامل دیگری مثل رنگ مو، نوع آب، شستشوی روزانه و شامپو كردن روزانه، سشوار كردن نقشی در شروع ریزش مو نوع مردانه ندارد، گذاشتن كلاه، مقنعه نمیتواند از علل ریزش مو محسوب شود.
درمانهایی که در حال حاضر برای ریزش موی ارثی وجود دارد شامل درمانهای دارویی و پیوند مو است. بعضی داروها به صورت گذرا باعث افزایش رشد مو میشود ولی این شیوه درمانی تنها جهت ریزش موی خفیف موثر است و در درمان ریزش موی شدید تاثیر قابل توجهی ندارد، بعلاوه عوارض جانبی مصرف دراز مدت داروها را نیز باید مدنظر داشت.
پیوند مو با تکنیکهای مختلف از جمله FUE,FUT که با انتقال گرافت از پشت به جلوی سر انجام میشود، روش درمانی دیگری است که در این متد تعداد موهای موجود تغییر پیدا نمیکند، بلکه با تغییر توزیع آنها اثر درمانی خود را ایفا میکند.
3- هر روزه خبرهای جدید درباره به كشف راههای جدید یا داروهای جدید برای جلوگیری از ریزش مو و رشد مو، منتشر میشود و حتی افراد مشهور از مصرف این ترکیبات احساس رضایت میکنند. نظر شما چیست؟
اغلب اینگونه تبلیغات و اخبار بخصوص از طریق منابع غیر علمی- صفحات تبلیغات مجلات، آگهی یا از طریق ماهوارههای تجاری و شبکههای اجتماعی بهصورت محترمانه و شكل و شمای علمی بهصورت مصاحبه و غیره تغییر شكل میدهند و منتشر میشود و متاسفانه اخیرا با سوء استفاده از جایگاه بازیگران و ورزشکاران اقدام به تبلیغ محصولات ضد ریزش مو به شکل اغوا کننده ای از طریق ارسال پیامک و دریافت محصول بدون نامی که تنها از طریق یک سایت به فروش میرسد، دقیقاً جیب و پول و سلامتی مردم را نشانه گرفتهاند و - تمام غیر خیرخواهانه- غیرعلمی و هدف كلی آن سود شركت یا رسانه یا كانال تبلیغ كننده و شخص یا دارو تبلیغ شونده میباشد چون هركسی كه پول بدهد میتواند از این طریق خود، كالا دارو را تبلیغ كند و مسئولیتی در مقابل آسیب دیدن شما را ندارد.
4- آیا كاشت مو واقعاً مؤثر است؟
بله، برای كاشتن مو، از قسمتی از بدن كه دارای موهای دائمی است، مو برداشته شده و به قسمت دیگری كه نیاز است، منتقل میشود. این موهای منتقل شده، بافت خارجی تلقی نشده و توسط بدن دفع نمی شوند.
موهای كاشته شده صفات محل دهنده پیوند را حفظ میكند. رنگ، جنس، سرعت رشد و حالت. زندگی موهای كاشته شده توسط جریان خون غنی پوست سر در محل گیرنده تأمین میشود.
در اوایل استفاده از این روش، گرافتهای بزرگ دایرهای حاوی 20-15 مو كاشته میشدند كه ظاهری غیرطبیعی و قابل تشخیص داشتند.
طی سالها وسائل و تکنیکها پیشرفت كرده و به ما این امكان را میدهند كه با كاشتن گرافتهای كوچك و نزدیك هم منظره طبیعی داشته باشیم.
دریافتند كه در پوست سر، موها در گروههای 3-2-1 موئی رشد میكنند. ما این گروههای فولیكولها را، بعد از برداشتن بافت اضافه اطرافشان میكاریم.
این كار اجازه میدهد كه گرافتها نزدیكتر كاشته شوند و منظره ای طبیعیتر و پرپشت تر حاصل شود برای كاشت مو در محل كممو و یا طاس باید از مناطقی از بدن استفاده شود كه جزء موهای دائمی است و هورمون مردانه در ریزش آن نقش ندارد- كه عمدتاً پشت سر بهترین محل است، اگر چه از مناطقی مثل زیر بغل - كشاله ران روی سینه و پشت میتوان استفاده كرد ولیكن باید توجه داشت كه این موهای برداشته شده باید با موهای مجاور محل كاشت از هر نظر مطابقت داشته باشد، چون موهای برداشته شده دارای صفات ارثی ماندگاری دائمی بودن دارند در محلی كه كاشته میشود تا آخر عمر هم باقی میماند.
5- آیا کاشت مو برای کسانی که کاملا طاس نشدهاند و فقط تراکم موها کمتر شده است، قابل انجام است یا باید منتظر بمانند که طاس شوند؟
درکاشت مو از طريق ايجاد يک شکاف بسيار ظريف يک گرافت وارد پوست میشود. اين سوراخ (با اينکه بسيارظريف است) به هر حال فضايی را اشغال میکند.
اگرمنطقه ای که میخواهيم درآن کاشت مو انجام دهيم کاملاً طاس باشد هيچ مشکلی بوجود نخواهد آمد. ولی اگر بخواهيم در لابلای موهای موجود (بخصوص اگر اين موها ضخيم و باکيفيت باشند) کاشت انجام دهيم لازم است که فضای کافی درلابلای موهای موجود وجود داشته باشد تا بتوان آن شکاف را ايجاد نمود.
در حقيقت تا زمانی که حدود 50 – 40 درصد از تراکم موها کاسته نشده است، بدليل ناکافی بودن فضای (خالی ازمو) در بين موهای موجود فرد نمیتوان در لابلای آنها شکاف ايجادکرد و اگرهم به زور اين کار را انجام دهيم اولاً ممکن است به ريشه موهای اطراف آسيب وارد شود و ثانياً حتی اگر آسيبی به ريشه موهای اطراف وارد نشود اين ریشهها مزاحم ريشه موی کاشته شده خواهند شد و لذا درحين درآمدن موی کاشته شده باحتمال زياد کيست مويی و جوشهای چرکی بد فرم ايجاد میگردد. اين ضايعات موجب اختلال دربيرون آمدن موهای کاشته شده گرديده و نتايج کاشت مو را خراب میکنند.
بنابراين منطقی است که کاشت موی طبيعی را زمانی انجام دهيم که حداقل 50 – 40 درصد از موهای يک منطقه ازسر دچار ريزش شدهاند تابتوان بدون مشکل کاشت مو را انجام داد و فردهم از نتايج آن لذت ببرد.
6- امکان انجام کاشت مو تا چه تراکمی وجود دارد؟ آیا این تراکم مثل موی طبیعی خواهد شد؟
تعداد موهای كاشته شده در محل كم پشت بطور مستقیم با مساحت و تراكم مو در ناحیه برداشت مو یعنی پشت سر و مساحت ناحیه كم پشت كه محل كاشت مو است (شامل سر، ریش، سبیل و ابرو) ارتباط دارد.
هرچقدر تراكم مو و مساحت محل برداشت مو بیشتر و از طرف دیگر مساحت محل كاشت مو وكم پشتی موهای آن كمتر باشد نتیجه بهتری حاصل خواهدشد.
در کاشت موی طبيعی شکافهای بسيارظريفی برای قراردادن گرافتها در پوست منطقه طاس ايجاد میگردد. اگر اين شکافها خيلی به همديگر نزديک باشند پوست بين آنها پاره شده و دو شکاف کوچک تبديل به يک شکاف بزرگ میشود که امر مطلوبی نيست.
لذا مجبوريم يک فاصله حداقلی را رعايت کنيم. فاصله فوق حدود 3-2 برابرفاصله بين موهای با تراکم عادی بوده و به همين نسبت هميشه تراکم موهای کاشته شده درجلسه اول کمتراز تراکم موهای عادی است.
درجلسات بعدی میتوان اين فاصله راکمتر و کمتر نمود (البته با توجه به محدوديت تعداد موهای قابل برداشت از پشت سر) ولی بهرحال هيچگاه از نظر فاصله بين موها مانند موهای طبيعی نخواهدشد و بالطبع تراکم کاملاً شبيه موهای طبيعی هم بوجود نخواهد آمد.
تراکمی که در جلسه اول کاشت مو میتوان بطور معمول ايجادکرد 35 – 20 گرافت در هر سانتيمتر مربع است که آن را میتوان در جلسات بعدی تا 50 – 40 افزايش داد.
تبليغاتی که در رسانهها و شبکههای مجازی با این ادعا میشود که تراکمی شبيه تراکم موی عادی (و گاهی بيشتر از تراکم موی طبيعی!) بوجود میآيد فریبکاری بوده و صحت ندارد.
7- همانطور که فرمودید درمانهای دارویی بصورت گذرا اثر میکنند. آیا میتوان به راهکار بهتری در درمان ریزش مو امیدوار بود؟
برای ریزش موی با الگوی مردانه تنها دو دارو وجود دارد که ماینوکسیدیل موضعی و فیناستراید خوراکی است.
این دو دارو در بازگشت مجدد مو در نواحی که دچار ریزش شدهاند موثر بوده ولی تاثیر این دو دارو تنها در زمان استفاده از آنها است بنابراین بیماران به دنبال داروها یا درمانهایی هستند که سبب ایجاد مو بهطور دائم میشوند.
مهمترین این روشها پیوند سلولهای درمال پاپیلا و یا سلولهای اپیتلیالی مو است.
مهمترین مزیتی که برای این روش در نظر گرفته میشود این است که این سلولها در آزمایشگاه کشت و تکثیر شده و از تعداد اندکی مو میتوان تعداد زیادی سلول در آزمایشگاه ایجاد کرد.
8- آیا کاشت مو باعث تاثیر بر موهای کرکی (ظریف) موجود روی سر میشود؟
ریزش موی مردانه یک روند رو به جلو و دائمی است. برای تقویت موهای موجود فرد که در ارتباط با وضعیت هورمونی-ژنتیکی او هستند و امکان ریزش آنها در آینده وجود دارد راهی به جز استفاده از ماینوکسیدیل و فیناستراید نیست.
البته لازم به ذکر است که اگر کاشت مو توسط افراد فاقد صلاحیت علمی انجام شود احتمال آسیب رسیدن به موهای موجود فرد وجود داشته و ممکن است این موها بدلیل آسیب دچار ریزش شوند.
9- به عنوان رییس مرکز تحقیقات پوست و سلول بنیادی و مجری پروژه سلول بنیادی فولیکول مو در مورد روند این پروژه توضیح فرمایید.
تکنیک کاشت سلولهای بنیادی فولیکول مو همزمان در آمریکا در 2 مؤسسه تحقیقاتی در حال انجام است که یکی از آنها ISHRS آمریکا (انجمن بینالمللی پیوند مو) است و با همکاری مرکز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی دانشگاه تهران و مؤسسه رویان در حال انجام این پروژه میباشیم. این پروژه در سال 2011 موفق به کسب گرانت ISHRS گردید.
در پروژه پیوند سلولهای درمال پاپیلای انسانی، نمونه کوچکی از فولیکولهای مو در طول یک پروسه جراحی تحت بیحسی موضعی از پوست سر بیمار برداشته میشود.
این سلولها از بقایای فولیکول مو جدا میگردد. و در یک محیط کشت مناسب در طول 3 هفته تکثیر شده و به صورت سوسپانسیون استریل در یک محیط انتقال مخصوص تزریق میگردد.
تزریقات بهصورت سطحی انجام شده و به دنبال این عمل، رویش موی جدید بعد از تقریباً 3 ماه اتفاق میافتد.
این پروژه در حال حاضر در فاز حیوانی با رویش موهای نازک در موشهای بدون مو همراه بوده است و فاز انسانی آن پس از اخذ موافقت کمیته اخلاق بر روی 5 بیمار انجام شده است. و امید است در آینده نزدیک بتوان تحولی در درمان ریزش مو ایجاد کرد.
10- تا آنجا که میدانیم از زمان شروع سلول درمانی توسط شما 10 سال میگذرد، دستاوردهایی که تاکنون در این زمینه داشتهاید چه بودهاند؟
از اولین تزریق سلولهای بنیادی پوست (فیبروبلاست) به منظور جوانسازی پوست نزدیک به 10 سال میگذرد. انجام موفقیت آمیز این پروژه بر روی 44 بیمار و چاپ مقاله آن در ژورنالهای معتبر خارجی در سال 2010 باعث شد تیم ما بیش از پیش به این درمان توجه کنند، کاربرد سلولهای بنیادی ملانوسیت به روش ابداعی از دیگر دستاوردهای ما بود.
با گسترش تحقیقات در این زمینه به تدریج ازسلولهای کراتینوسیت و فیبروبلاست در درمان سوختگی و اسکار سالک استفاده شد که نتایج آن در دو ژورنال خارجی چاپ شد.
سپس از کاربرد سلول بنیادی در درمان زخم پای دیابتی و زخمهای مزمن بهبود نیافته بهره گرفته شد که همچنان در دست اجراست و باعث شد مرکز تحقیقاتی پوست و سلول بنیادی به عنوان مرکز پیشرو در سلول درمانی پوست شناخته شوند و برخی شرکتهای دانش بنیان خارجی از جمله Bio Science Institute با استناد به مقالات ذکر شده اقدام به ساخت کیتهای سلولی پوست کنند.
در همین راستا پروژه سلولهای بنیادی فولیکول مو با همکاری ISHRS آمریکا و پژوهشکده رویان کلید خورد و در سال 2011 موفق به دریافت گرانت شد. در سال 2014 فاز حیوانی به اتمام رسید و در سال 2015 فاز انسانی آغاز گردید.
11- به گفته برخی بیماران، مراکز و کلینیکهایی ادعایی در مورد تزریق سلولهای بنیادی یا کشت فولیکولهای مو و انتقال مو به روش سلولهای بنیادی داشته اند. آیا این موارد را واقعی میدانید؟
متاسفانه موفقیت کاربرد سلول بنیادی در پزشکی و پیشرو بودن کشور ایران در این زمینه دست آویزی برای برخی افراد سود جو شده است کما اینکه مشاهده میکنیم برخی کلینیکها با ادعای تزریق سلول بنیادی برای جوانسازی یا درمان قطعی ریزش مو و اعلام کشت و تکثیر فولیکولهای مو باعث گمراهی بیماران و دریافت هزینههای گزاف از بیماران میکنند در حالیکه راهاندازی بخش سلول ینیادی نیازمند تجهیزات و امکاناتی است که صرفا در قالب سیستمهای دانشگاهی و تنها با دریافت مجوز اخلاقی از مراجع ذیصلاح امکان پذیر است بعضی از این کلینیکها با تبلیغات در رسانههای ماهوارهای اقدام به تبلیغات وسیع در این زمینه کردهاند و حتی در چند مورد با پیگیری و اقدام وزارت بهداشت و نظام پزشکی منجر به عدم فعالیت افراد متخلف شده است. و همینجا از بیماران محترم تقاضا میکنیم در صورتیکه با موارد مشابه مواجه شدند، به مراجع قانونی اعلام کنند.
12- آیا تجهیزات و امکانات لازم برای انجام پروژههای سلول بنیادی در مرکز شما وجود دارد؟
بله. راه اندازی اولین Clean Room پوست و بدنبال آن تاسیس دو اتاق پاک بابالاترین استانداردهای جهانی و همچنین گروه بالینی سلول درمانی در مرکز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی دانشگاه علوم پزشکی تهران به عنوان نماد آموزش عالی و مرجع تمامی مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی در کشور گام مؤثری در دستیابی به روشهای درمانی نوین مشکلات پوست و مو میباشد.
با توجه به ظرفیت بالای اعضای هیات علمی رشته پوست کشور و امکان دستیابی به بالاترین سطح فنآوری به شرط ایجاد بسترهای حمایتی، پژوهشی و آزمایشگاهی نزدیک و قابل دسترس خواهد بود.
تیمی متشکل از اساتید، پژوهشگران و دانشجویان دکترای پژوهشی در دانشگاه علوم پزشکی تهران در قالب مرکز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی آماده طراحی و اجرای عملیات این جهش بزرگ علمی بوده و به عنوان قطب تولید دانش در زمینه سلول درمانی در بیماریهای پوستی در بخشهای آزمایشگاهی، بالینی و اتاق تمیز میتواند ظرفیتهای متعدد سایر مراکز داخل کشور و حتی منطقه خاورمیانه را در زمینه سلول درمانی در بیماریهای پوستی هدایت و راهبری نماید.
13- با توجه به مواردی که ذکر نمودید چه بیماریهای پوستی با بهرهگیری از روش سلول بنیادی در مرکز تحقیقات پوست و سلول بنیادی پذیرش میشوند؟
خدمات پزشکی مرکز سلول درمانی مرکز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی دانشگاه علوم پزشکی تهران جهت درمان بیماریهای پوست و مو در حال حاضر در موارد زیر قابل انجام است:
1- استفاده از سلولهای ملانوسیت و کراتینوسیت در درمان بیماریهای رنگدانهای (ویتیلیگو، لکودرمای ناشی از سوختگی و...).
2- استفاده از سلولهای بنیادی مزانشیمی بافت چربی و سلولهای فیبروبلاست در جوانسازی پوست.
3- استفاده از سلولهای فیبروبلاست و کراتینوسیت در درمان زخمهای مزمن و بهبود نیافته از جمله در بیماران دیابتی و بیماران سوختگی.
4- بهبودی انواع زخم و اسکار با استفاده از مهندسی بافت.