به قلم : دکتر هما فاتحی ؛ متخصص پوست، مو و زیبایی
تحریریه زندگی آنلاین : ریزش مو زمانی اتفاق می‌افتد که چرخه‌ی رشد و ریزش مو مختل شود یا زمانی است که فولیکول مو از بین رفته و با بافت اسکار جایگزین می‌شود. اگر ریزش مو به صورتی باشد که موی سر یا حتی کل بدن را شامل شود و این ریزش غیرقابل پیش بینی و درمان باشد، در اصطلاح پزشکی به آن آلوپسی گفته می شود. آلوپسی آندروژنتیک، نوعی از ریزش مو است که ناشی از ترشح مقادیر بالای هورمون‌های جنسی مردانه در زنان به نام آندروژن است. در زنان، آلوپسی آندروژنیک با باز شدن تدریجی فرق مو و ریزش موها از بالای سر شروع می‌شود. آغاز درمان بلافاصله پس از شروع ریزش مو بهترین نتایج را خواهد داشت؛ زیرا طولانی شدن عارضه آلوپسی آندروژنیک ممکن است بسیاری از فولیکول‌های مو را از بین ببرد. ریزش موی آندروژنیک، معمولاً صد درصد قابل بازگشت نیست. داروهایی که برای درمان این عارضه استفاده می‌شود، تنها با هدف کند کردن روند ریزش و جبران بخشی از موهای از دست رفته خواهد بود. بروز نتایج ممکن است تا چندین ماه از زمان شروع درمان طول بکشد.
بیشتربخوانید:
کمبود دریافت ویتامین دی و مشکلات پوست و مو
جلوگیری از ریزش مو به کمک طب سنتی
آلوپسی آندروژنیک چیست؟
ریزش موی آندروژنیک هم در مردان و هم در زنان پدید می آید و در اثر اختلالات هورمون‌های آندروژن و مشخصاً هورمون DH (دی هیدرو تستسترون) که رویش مو به آنها بستگی دارد ایجاد میشوند.
علت ابتلای زنان به آلوپسی آندروژنیک
آلوپسی آندروژنیک در زنان به دلیل آندروژن‌ها یا همان هورمون‌های مردانه، اتفاق می‌افتد که معمولاً مقدارشان بسیار محدود است. عوامل گوناگونی می‌توانند عامل آلوپسی آندروژنیک وابسته به فعالیت‌های هورمونی باشند، از جمله کیست تخمدان، مصرف قرص ضدبارداری با آندروژن بالا، بارداری و یائسگی. همچنین در زنان نیز همانند مردان، هورمون DHT تا حدی باعث ریزش مو می‌شود.
درمان ریزش موی آندروژنیک در زنان
ماینوکسیدیل (روگین)
ماینوکسیدیل ابتدا به‌صورت قرص و به‌منظور درمان فشارخون بالا استفاده می‌شد. پس از مدتی مشخص شد که رشد موهای بیمارانی که با ماینوکسیدیل درمان میشوند افزایش پیدا کرده است. تحقیقات بعدی نشان دادند که استعمال مستقیم محلول ماینوکسیدیل روی پوست سر محرک رشد مو هم است. به نظر می‌رسد که نسخه عمومی ماینوکسیدیل که با نام تجاری روگین عرضه می‌شود برای زنانی که دچار آلوپسی آندروژنیک منتشر هستند نسبت به مردان تأثیرگذارتر است.
بیشتربخوانید:
شایع ترین علائم کمبود ویتامبن دی در بدن
داروهای مهارکننده‌های گیرنده آندروژن
اسپیرونولاکتون (آلداکتون)
اسپیرونولاکتون با نام تجاری آلداکتون، در طبقه داروهایی قرار دارد که به آن دیورکتیک‌های نگه‌دارنده پتاسیم (قرص‌های آب) می‌گویند. اسپیرونولاکتون معمولاً برای کاهش آب بدن بدون از دست رفتن پتاسیم استفاده می‌شود. این دارو برای درمان کمبود پتاسیم، فشارخون بالا، تورم و اختلالی هورمونی به نام هایپرآلدوسترونیسم هم به کار می‌رود. اسپیرونوکلاتون به دو روش آندروژن را مهار می‌کند. روش اول: سرعت تولید آندروژن را در تخمدان‌ها و غدد آدرنال کاهش می‌دهد. روش دوم: با جلوگیری از پیوند دی‌هیدروتستسترون (DHT) به دریافت‌کننده آندروژنی خود تا حدی مانع از عمل کردن آندروژن ها می‌شود.
سایمتیدین (تاگامت)
سایمتیدین با نام تجاری تاگامت، در طبقه مهارکننده‌های هیستامین قرار دارد که عمدتاً برای درمان زخم معده مصرف می‌شود. عملکرد مهارکنندگی هیستامین از تولید اسید اضافی توسط معده جلوگیری می‌کند و به بدن فرصت بهبود زخم را می‌دهد. سایمتیدین تأثیر ضد آندروژن نسبتاً قوی دارد و نشان داده که می‌تواند مانع از پیوند دی‌هیدروتستسترون با نواحی گیرنده فولیکول شود. سایمتیدین نتایج امیدبخشی در تحقیقات روی زنان دچار آلوپسی آندروژنیک داشته است.
بیشتربخوانید:
خوردن این میوه ریزش مو را متوقف می‌کند
سیپروترون استات
سایپروترون استات با جلوگیری از پیوند دی‌هیدروتستسترون با گیرنده‌های آن، تأثیر می‌گذارد.
استروژن و پروژسترون
قرص‌ها و کرم‌های استروژن و پروژسترون درمان مؤثری برای آلوپسی آندروژنیک برای زنان یائسه یا زنانی است که به دلایلی دیگر دچار کمبود استروژن و یا پروژسترون هستند.
داروهای ضدبارداری خوراکی
به دلیل اینکه قرص‌های ضدبارداری، تولید آندروژن توسط تخمدان را کاهش می‌دهند، می‌توان از آنها برای درمان آلوپسی آندروژنیک استفاده کرد.
کتوکونازول (نیزورال)
کتوکونازول درمان موضعی تجویزی است که در حال حاضر برای درمان عفونت‌های قارچی استفاده می‌شود. این دارو تولید تستوسترون و آندروژن های دیگر را که در غده آدرنال و اعضای تولیدمثل (در زنان، تخمک‌ها) تولید می‌شود، محدود می‌کند.
فیناستراید (پروپشیا، پروسکار)
داروی فیناستراید ، آنزیم ۵-آلفا ریدوکتاز را در فولیکول مو مهار می‌کند، درنتیجه تولید دی‌هیدروتستسترون تخریب‌کننده فولیکول را مهار می‌کند. دی‌هیدروتستسترون، فولیکول‌های مو را کوچک می‌کند و ادامه حیات را برای موهای سالم دشوار می‌کند.
سیپروترون استات با اتینیل استرادیول
این قرص‌های ضدبارداری با نام تجاری دیان ٣۵ و دیان ۵۰ فروخته میشوند و در اروپا برای آلوپسی آندروژنیک در زنان تجویز میشوند. هر دو برخی از تأثیرات هورمون‌های مردانه را که معمولاً در بدن زنان وجود دارند، مهار می‌کنند. باوجوداینکه این دارو، ریزش موی بیشتر را متوقف می‌کند و محرک رشد مجدد مو در بازه زمانی یک‌ساله است؛ اما برای تأثیرگذاری باید مستمراً آن را مصرف نمود.
بیشتربخوانید:
کمبود دریافت ویتامین دی و مشکلات پوست و مو
کاشت مو
مطمئن‌ترین روش برای درمان طاسی کاشت مو است. کاشت مو به روش های مختلف تهاجمی و غیر تهاجمی انجام می شود. در این روش از قسمت های سالم مو برداشته می‌شود و به قسمت های کم‌تراکم یا خالی‌تر پیوند زده می شود.
از کجا بفهمیم ریزش مو آندروژنیک است؟
پزشک ، مو و کف سر شما را بررسی می‌کند تا نوع ریزش مو را تشخیص دهد.ممکن است بیمار یک آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون آندروژن و سایر مواد دیگری که ممکن است بر رشد مو تأثیر بگذارند، انجام دهد.
آیا می توان از ریزش موی آندروژنیک جلوگیری کرد؟
شما نمی‌توانید از طاسی با الگوی زنانه اجتناب کنید؛ اما می‌توانید با انجام توصیه‌های زیر جلوی خرد شدن و اسیب دیدن و از دست رفتن موهای خود را بگیرید:
یک رژیم غذایی سالم داشته باشید تا بتوانید به اندازه کافی از مواد غذایی مانند سبزیجات برگی سبز رنگ، لوبیا و حبوبات و غلات غنی شده آهن دریافت کنید.
از انجام کارهایی که می‌توانند موها را از بین برده یا به آنها آسیب برسانند از قبیل استفاده از اتوی مو، دکلره کردن و فر کردن موها اجتناب کنید.
اگر هر یک از داروهایی که مصرف میکنید، موجب ریزش موی شما شده باشد، درباره آنها از پزشک خود سؤال کنید. در این صورت پزشک می‌تواند این دارو را تعویض کرده و مصرف داروی دیگری را به جای آن تجویز نماید.
سیگار نکشید. این کار باعث آسیب رسیدن به فولیکول‌های مو شده و می‌تواند باعث ریزش موها شود.
وقتی که در فضای باز قرار دارید موهای خود را به نحوی بپوشانید. بیش از حد قرار گرفتن در معرض تابش آفتاب می‌تواند به موها آسیب برساند.
