زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

به قلم : دکتر محسن سلیمانی -  پوست، مو و زیبایی

تحریریه زندگی آنلاین : قارچ ناخن نوعی عفونت است که از طریق ترک‌های ناخن یا بریدگی‌های پوستی به وجود می‌آید. این عفونت می‌تواند باعث تغییر رنگ ناخن یا ضخیم‌تر شدن آن شده و با درد همراه باشد. ازآنجاکه انگشتان پا اغلب گرم و مرطوب هستند، درنتیجه محیط بسیار مناسبی برای رشد قارچ‌ها محسوب شده و انواع مختلف قارچ و گاه مخمرها می‌توانند قسمت‌های مختلف ناخن را درگیر کنند. در صورت عدم‌تشخیص و درمان عفونت ممکن است به‌سرعت گسترش‌یافته و ناخن‌های دیگر پا، پوست و حتی ناخن‌های دست را درگیر کند. به قارچ ناخن آنيكوميكوز (onychomycosis) نيز گفته می‌شود. البته هنگامی‌که قارچ نواحی بین انگشتان پا و پوست پای فرد را آلوده می‌کند، به آن پای ورزشکار (tinea pedis) گفته خواهد شد.

بیشتر بخوانید:

8اشتباهی که سلامت خانم ها را به خطر می اندازد

علائم ترس از آسانسور

علت قارچ ناخن

در افراد عادی و سالم، عفونت‌های قارچی ناخن‌ها بیشتر توسط قارچی که در رطوبت گرفتارشده است، ایجاد می‌گردد. قارچ‌های ناخن مکان‌های گرم، مرطوب و تاریک را دوست دارند. بسیاری از افراد به دلایل زیر به قارچ ناخن مبتلا می‌شوند:

قدم زدن در اطراف استخرهای شنا

استفاده از رختکن عمومی یا حمام مشترک (مانند حمام‌های سالن‌های ورزشی یا استخرهای شنا)

راه رفتن با پای‌برهنه در یک منطقه عمومی

رفتن به سالن‌های ارائه‌دهنده خدمات ناخن نامناسب

زندگی و ارتباط با افراد دارای قارچ ناخن

ثابت‌شده است که ورزشکاران بیشتر مستعد ابتلا به قارچ ناخن هستند، که این موضوع می‌تواند به دلیل پوشیدن کفش‌های تنگ که از عرق خیس شده‌اند، همراه با ضربه‌های مکرر به ناخن‌های پا باشد. باید به این نکته نیز توجه نمود که فشارهای مکرر ناخن را ضعیف کرده و آن را مستعد ابتلا به عفونت قارچی می‌کند.

 بیشتربخوانید:

علت خطوط روی ناخن و روش های از بین بردن آن

علائم قارچ ناخن

عفونت قارچی ناخن ممکن است بخشی از ناخن، کل ناخن یا چندین ناخن را درگیر کند. مسلماً دکتر عفونی به‌راحتی قادر به تشخیص این علائم و نشانه‌ها است. علائم شایع عفونت قارچی ناخن عبارت‌اند از:

یک ناخن منحرف‌شده که ممکن است از بستر ناخن بلند شده باشد.

بوی نامطبوعی که از ناخن آلوده به مشام می‌آید.

وجود یک ناخن شکننده یا ضخیم

افراد در معرض ابتلا به قارچ ناخن

علل مختلفی برای عفونت قارچ ناخن وجود دارد. هر علتی درمان مخصوص به خود را دارد. اگرچه بسیاری از علل عفونت قارچی ناخن قابل‌پیشگیری هستند، برخی از عوامل خطر، احتمال ابتلا به آن را افزایش می‌دهند. این عوامل خطرساز عبارت‌اند از:

ابتلا به دیابت

بیماری که باعث گردش خون ضعیف می‌شود.

سنین بالای ۶۵ سال

استفاده از ناخن مصنوعی

شنا در یک استخر عمومی

وجود آسیب ناخن

داشتن آسیب پوستی در اطراف ناخن

وجود رطوبت طولانی‌مدت در انگشتان دست یا پا

ضعف سیستم ایمنی

استفاده از کفش‌های پنجه بسته مانند کفش تنیس یا چکمه

عفونت ناخن در مردان بیشتر از زنان رخ می‌دهد و این عفونت در بزرگ‌سالان بیشتر از قارچ ناخن در کودکان دیده می‌شود. اگر یکی از اعضای خانواده شما اغلب به این نوع عفونت‌های قارچی مبتلا می‌شود، احتمال ابتلای سایر اعضای خانواده به آن‌ها نیز بیشتر است. افراد مسن در معرض خطر بالایی برای ابتلا به عفونت قارچی ناخن هستند؛ زیرا گردش خون ضعیف‌تری دارند. همچنین با افزایش سن، ناخن‌ها کندتر رشد کرده و ضخیم‌تر می‌شوند.

بیشتربخوانید:

راز داشتن ناخن‌های سالم و زیبا

انواع قارچ ناخن

عفونت زیر ناخنی انتهایی

عفونت زیر ناخنی انتهایی رایج‌ترین نوع عفونت قارچی ناخن است که هم در ناخن‌های دست و هم در ناخن‌های پا دیده می‌شود. در صورت بروز عفونت، لبه‌ی بیرونی ناخن ناهموار می‌شود ورگه‌های زرد یا سفیدی روی ناخن به وجود می‌آید. عفونت، بستر ناخن و سطح زیرین آن را درگیر می‌کند.

عفونت سفید سطحی

عفونت‌های سفید سطحی، معمولاً در ناخن‌های پا دیده می‌شود. نوعی قارچ خاص لایه‌ی سطحی ناخن را درگیر می‌کند و نقاط سفیدی روی ناخن به وجود می‌آورد. درنهایت، این نقاط سفید کل ناخن را فراگرفته و ناخن زبر، نازک و مستعد شکنندگی می‌گردد. این نقاط ممکن است به حفره تبدیل یا پوسته‌پوسته شوند.

عفونت زیر ناخنی پروکسیمال

عفونت‌های زیر ناخنی پروکسیمال رایج نیستند؛ اما می‌توانند در ناخن‌های دست یا پا دیده شوند. با رشد عفونت به سمت بالا، نقاط زردرنگی در بستر ناخن به وجود می‌آید. این عفونت معمولاً در افرادی که ضعف سیستم ایمنی دارند رخ می‌دهد. همچنین می‌تواند در اثر زخم در ناخن به وجود آید.

بیشتربخوانید:

چگونه می توانیم ناخن های زیبا و محکم داشته باشیم؟

عفونت کاندیدایی

عامل این نوع عفونت مخمر کاندیدا است. این مورد ناخن‌هایی را که قبلاً عفونت داشته یا صدمه‌دیده بوده را درگیر می‌کند. کاندیدا معمولاً ناخن‌های دست را درگیر می‌کند و اغلب در افرادی دیده می‌شود که دستانشان زیاد با آب در تماس است. این عفونت‌ها معمولاً در کوتیکول اطراف ناخن شروع می‌شود و باعث تورم، قرمزی و حساسیت نسبت به لمس می‌شود. ناخن ممکن است کمی از بستر جدا شود یا کاملاً کنده شود.

قارچ ناخن کاشت

زمانی که کاشت ناخن انجام می‌دهیم، در اثر وجود حباب‌های ریز هوا و همچنین ایجاد یک محیط تاریک و مرطوب محیط مناسبی برای رشد قارچ ایجاد می‌شود. اگر بدن ما به‌طور طبیعی میزبان این‌گونه قارچ‌ها باشد به دلیل مساعد شدن شرایط، شروع به رشد و گسترش می‌کنند؛ اما ممکن است از طریق وسایل و مواد کاشت ناخن این عفونت به ما منتقل شود. به همین دلیل قبل از مراجعه به سالن‌های زیبایی برای انجام اموری مانند کاشت ناخن حتماً از بهداشت آن‌ها و نحوه ضدعفونی کردن وسایل و مواد مورداستفاده اطمینان حاصل کنید؛ زیرا که این عفونت‌ها از فردی به فرد دیگر قابل‌انتقال هستند.

ازجمله دلایل ایجاد قارچ در ناخن کاشت شده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

چسباندن نادرست ناخن

تغییر در ظاهر ناخن

بهداشت ضعیف افرادی که در سالن کار می‌کنند.

آسیب به ناخن‌های طبیعی

استفاده از ناخن‌های کاشت شده برای مدت طولانی

تشخیص قارچ ناخن

برای تشخیص قارچ ناخن پزشک ناخن‌های فرد را معاینه خواهد کرد. برای تشخیص دقیق‌تر نیز پزشک ممکن است برخی از قسمت‌های ناخن یا ضایعات زیر ناخن را برداشته و برای تشخیص نوع قارچ به وجود آورنده عفونت به آزمایشگاه ارسال کند. بیماری‌های دیگری مانند پسوریازیس می‌تواند بسیار شبیه به عفونت قارچی ناخن بوده و با آن به‌اشتباه گرفته شود. میکروارگانیسم‌هایی مانند مخمر و باکتری‌ها نیز ممکن است ناخن‌ها را آلوده کرده و باعث بروز عفونت قارچی ناخن شود. درروند تشخیص، مشخص شدن علت بروز عفونت می‌تواند تا حد زیادی به انتخاب بهترین شیوه درمانی کمک کند.

عوارض عفونت قارچی ناخن

عوارض عمده‌ی عفونت قارچی ناخن عبارت‌اند از:

عود مجدد عفونت

از دست دادن موقتی ناخن آلوده به عفونت

تغییر رنگ ناخن

گسترش عفونت به اعضای دیگر بدن یا جریان خون

ایجاد عفونت باکتریایی پوستی به نام سلولیت

زمان مراجعه به پزشک

اگر اقدامات مراقبتی کمکی نکرده و ناخن به‌طور قابل‌توجهی شاهد تغییر رنگ، ضخامت یا تغییر شکل و ناخن هستید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. درصورتی‌که مبتلابه دیابت بوده و احتمال ابتلا به قارچ ناخن می‌دهید، حتماً برای پیگیری روند تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید.

پیشگیری از قارچ ناخن

دست‌وپاها را مرتب بشویید. دستان خود را بعد از لمس ناخن آلوده شسته و آن‌ها را بعد از شستشو مرطوب کنید.

ناخن‌ها را به‌خوبی گرفته و لبه‌ها و قسمت‌های ضخیم ناخن را با استفاده از یک ناخن‌گیر تیز بگیرید. پس از هر بار ناخن گرفتن، ناخن‌گیر را به‌خوبی ضدعفونی کنید.

جوراب‌های جذب‌کننده و ضد عرق بپوشید یا هرروز جوراب‌های خود را عوض کنید.

در طول روز از کفش‌های چرم که قابلیت تنفس دارند، استفاده کنید.

کفش‌های قدیمی را دور انداخته یا آن‌ها را با مواد ضدعفونی‌کننده یا پودرهای ضد قارچ ضدعفونی کنید.

در استخرها و مکان‌های مرطوب از کفش یا دمپایی تمیز استفاده کنید.

برای مانیکور و پدیکور ناخن‌ها به سراغ سالن‌هایی بروید که برای هر مشتری ابزار خود را ضدعفونی می‌کنند.

از لاک ناخن و ناخن‌های مصنوعی استفاده نکنید.

درمان قارچ ناخن

درمان موضعی ممکن است به درمان عفونت خفیف کمک کند؛ اما در مواقعی می‌توانند عوارض جانبی خفیفی مانند تورم یا سوزش ایجاد کنند. درمان‌های موضعی امکان دارد شامل موارد زیر باشد:

آمورولفین

سیکلوپیروکس

افیناکونازول

تاوابورول

درمان‌های خوراکی قارچ ناخن برای موارد شدیدتر، پزشک ممکن است داروهای خوراکی تجویز کند. این داروها اغلب مؤثرتر و سریع‌تر از درمان‌های موضعی عمل می‌کنند. بااین‌حال، این قرص‌ها می‌توانند عوارض جانبی داشته باشند. پزشک ممکن است به افراد توصیه کند که هنگام مصرف این ضد قارچ‌ها از قرار گرفتن در معرض الکل و آفتاب خودداری کنند. همچنین برای بررسی هرگونه مشکلی نیاز به آزمایش خون وجود دارد. درمان‌های خوراکی شامل موارد زیر است:

فلوکونازول

گریزئوفولوین

ایتراکونازول

تربینافین

درمان با لیزر و جراحی