کاربرد حجم دهندهها یا فیلرها
در روشهای جوانسازی از روشهای ترکیبی استفاده میشود. یعنی یک شیوه خاص برای همه صورت جواب نمیدهد. مثلا ما نمیتوانیم تمام صورت را بوتاکس بزنیم یا همه جا از فیلر استفاده کنیم. در قسمت بالایی صورت بسیاری از جوان سازیها با بوتاکس قابل انجام است، ولی در قسمتهای پایین، بوتاکس کارایی کمتری دارد و بهتر است از فیلر استفاده کرد. در پایین صورت اعصاب حساستر هستند و اگر از بوتاکس استفاده کنیم ممکن است ابراز احساسات در چهره فرد مخدوش شود.
یکی از مهمترین موارد استفاده از فیلرها خط خنده است، یعنی خطی که بین بینی و لب وجود دارد. گرچه در این خط هم انقباض عضلات نقش دارد، اما بهترین روش برای کاهش آن، فیلر است. بر حسب عمق خط خنده مقدار و نوع فیلر مورد استفاده متفاوت است. اگر در خط خنده بیش از حد فیلر استفاده کنیم محل اتصال بینی به گوشه دهان باد کرده و حالتی غیرطبیعی ایجاد میکند. در واقع، هدف کاهش عمق این خط است نه برطرفکردن کامل آن و پزشک نباید درصدد از بین بردن این خط باشد.
مورد دیگر، حجمدادن لبها است. برای لبها هم باید به نحوی از این فیلرها استفاده کرد که لبها حالت غیرطبیعی پیدا نکنند. در واقع اگر لب آنقدر حجیم شود که مخاطب به جای اینکه به چشمها نگاه کند به لبها نگاه کند این دیگر چهره زیبا نخواهد بود. زیبایی وقتی حاصل میشود که همه اجزای صورت با هم متناسب باشند.
مورد سوم هم خطوطی است در گوشه لب پایین که حالت افتادگی در گوشه لبها ایجاد میکند. این حالت بیشتر در افراد مسن وجود دارد و ما با فیلرها هم این خطوط را پر میکنیم و هم گوشه لب را به سمت بالا حرکت میدهیم. در مورد خطوط گوشه لب کار باید بسیار هنرمندانه باشد. در افراد مسن معمولا گودی در گوشههای لب ایجاد شود باعث افتادگی گوشه لبها میشود. ما هم این خطوط را پر میکنیم و هم گوشههای لب را تقویت میکنیم و هم گودی زیر گوشههای لب را پر میکنیم. این کار باعث میشود گوشه لبها بالاتر قرار بگیرند چون وقتی گوشههای لب پایین باشد چهره افسرده و مسن به نظر میرسد. این کار در افراد بالای هفتاد سال هم قابل انجام است و در صورت انجام صحیح هیچ خطری ندارد.
مورد چهارم حجم دادن گودی دو طرف چانه و یکنواخت کردن لبه فک پایین است که جوانسازی نیمه پایینی صورت را تکمیل ميکند.
غیر از چهار مورد فوق، فیلرها یک روش ساده برای حجم دادن به صورت و زیباتر کردن حاشیههای صورت محسوب ميشوند. دو مورد حجمی که تجربیات مختلف آن را تایید کرده اند، افزایش حجم گونهها و چانه است. ميتوان گونهها را برجسته تر کرد و بین لب و چانه زاویه ایجاد کرد. انجام روشهای حجمی باید با دقت و احتیاط خیلی زیاد همراه باشد چرا که وارد کردن بیش از حد فیلرها ممکن است عوارض نامطلوبی مانند جابه جایی آنها را در پی داشته باشد.
مخاطرات فیلرهای مصنوعی
انتخاب و نحوه تزریق فیلر مانند بوتاکس اهمیت فراوانی دارد. کلا سه دسته فیلر داریم: مواد مصنوعی، فیلرهای طبیعی و بافت چربی. مواد مصنوعی اکثرا از ترکیبات پلیمری هستند و دستهبندی متنوعی دارند. در قدیم حتی از سیلیکون و تفلون به عنوان فیلر استفاده میشد.
یکی دیگر از اینها پلی آکریل آمیدها بودند که چند دهه قبل رواج داشتند و در بلوک شرق تولید میشدند. این مواد فاقد سازگاری لازم با بافتهای بدن بوده و عوارض شدید و وحشتناکی داشتند. متاسفانه این مواد مصنوعی به تصور دائمی بودن و ارزان بودن مورد استفاده قرار میگیرند و عوارض درازمدت فراوانی دارند. یکی از عوارض آنها مهاجرت است. یعنی این مواد در جای خود باقی نمانده و حرکت میکنند. این مواد چون معمولا در حجم بالایی هم تزریق میشدند پوست را میکشیدند و در بسیاری از موارد با تغییر حالت پوست ظاهر آن را پیرتر نشان میدادند.
بیمارانی مراجعه نمودهاند که به دلیل تزریق نابجای این مواد ظاهرا بیست سال پیرتر شده و اصرار برخارج نمودن این تودهها از صورتشان را داشتند چون مواد حرکت کرده و به دلیل نیروی جاذبه آویزان شده بودند. این عوارض به سختی قابل جبران هستند. کلا فیلر، اگر بد و نابجا تزریق شود، عوارضی برجای میگذارد که حتی از عوارض یک جراحی بد هم بدتر است. الان مدتها است توصیه میکنیم که از مواد دائمی یا مصنوعی استفاده نشود.
فیلرهای طبیعی یا موقتی
موادی سازگار با بافت بدن بوده و جزیی از بدن فرد میشوند. لذا هم نتیجه آنها از نظر زیبایی بهتر است و هم بسیار کمعارضه هستند. با پیشرفت تکنولوژی احتمال بروز حساسیت ناشی ازنوع با کیفیت بالای این مواد به زیر یک درصد رسیده و ماندگاریشان هم بیشتر شده است. یکی از معمول ترین انواع این مواد اسید هیالورونیک است که ماده بافت همبند بدن انسان است و اکثرا از مشتقات و ترکیبات آن استفاده میشود.
تزریق چربی
فیلر چربی، بسیار بهتر از انواع مصنوعی است چون یک بافت طبیعی با سازگاری کامل بافتی است. با این وجود مشکلاتی هم دارد. در مورد چربی، باید آنرا از جای دیگر بدن برداشت که نیازمند یک پروسه اضافه است و این برداشت از بخش دیگری از بدن ممکن است برای بیمار ناخوشایند باشد.
دومین مسأله اینکه چربی برای چینهای متوسط و عمیق ماده خوبی است، اما برای چینهای ظریف کارایی آن کمتر است. ولی مواد پرکننده طبیعی با توجه به غلظتهای متفاوتی که دارند، برای انواع و اقسام چینها قابل استفادهاند. در نتیجه احتمال ناهمواری در این مواد بسیار کمتر است. کاربرد فیلرهای طبیعی بسیار ساده است، اما در گذشته که مواد حجمدهنده طبیعی به شکل فعلی در دسترس نبود استفاده از چربی بدن بیمار رایج تر بود.