زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

انواع زگیل؛ پيشگيری و درمان

زگیل، رشد غیرسرطانی پوست به علت عفونت ویروسی در پوست یا غشاهای مخاطی است. ویروس‌هایی كه باعث وجود آمدن زگیل می‌شوند مربوط به خانواده‌ای از ویروس‌ها به نام پاپیلوما ویروس هستند. ظاهر یك زگیل بستگی به محل پیدایش آن دارد. زگیل‌ها معمولاً به رنگ پوست بوده و در لمس زبر و ناصاف هستند اما گاهی هم می‌توانند تیره یا صاف و هموار باشند.

انواع زگیل كدام است؟

زگیل‌ها انواع مختلفی دارند كه عبارتند از:

 زگیل‌های معمولی

 زگیل‌های كف پا

 زگیل‌های صاف

 زگیل‌های تناسلی

زگیل معمولی: این نوع زگیل معمولاً اطراف ناخن، روی انگشتان و پشت دست بوجود می‌آید. این نوع زگیل‌ها بیشتر در قسمت‌هایی كه در پوست دچار خراشیدگی شده است (مثلاً به دنبال جویدن ناخن‌ها یا كندن گوشه‌های ناخن) بوجود می‌آیند.

زگیل‌های پا

 این زگیل‌ها كه معمولاً در كف پا ایجاد می‌شوند و به تعداد زیاد و دسته دسته بوجود می‌آیند زگیل‌های موزائیكی خوانده می‌شوند. بیشتر زگیل‌های كف پا (برخلاف زگیل‌های معمولی) به سمت خارج پوست برجسته نمی‌شوند،  زیرا فشار حاصل از راه رفتن روی كف پا باعث صاف و پهن شدن آنها شده و آنها را به داخل پوست فشار می‌دهد. در سطح این نوع زگیل‌ها اكثراً نقاط سیاهی دیده می‌شود كه همان عروق خونی هستندكه تغذیه آنها را به عهده دارند. زگیل‌های كف پا ممكن است دردناك باشند.

زگیل مسطح

این زگیل‌ها از زگیل‌های دیگر كوچك‌تر بوده، سطحی هموارتر دارند و اكثراً به تعداد  زیاد ایجاد می‌شوند. ممكن است هر جایی از بدن را درگیر كنند ولی در كودكان بیشتر روی صورت بوجود می‌آیند. این زگیل‌ها بیشتر اوقات در نواحی رویش ریش در آقایان و در خانم‌ها روی ساق پا پیدا می‌شوند. احتمالاً صدمه دیدن پوست هنگام تراشیدن موهای آن ناحیه باعث به وجودآوردن این پدیده شده است.

زگیل تناسلی

این زگیل‌ها مشكل شایع و نگران كننده‌ای در بالغین به شمار می‌روند و اكثراً كوچك و صاف هستند ولی می‌توانند باریك و بلند هم باشند. سطح آنها نرم بوده و برخلاف بقیه زگیل‌ها زبر و پوسته پوسته نیستند. زگیل‌های تناسلی ممكن است، داخل مهبل یا گردن رحم در خانم‌ها، اطراف مقعد و یا داخل راست روده را گرفتار كنند. ویروس‌هایی كه عامل زگیل‌های تناسلی هستند به ندرت باعث زگیل‌های دست یا پا می‌شوند ولی می‌توانند باعث پدید آمدن زگیل‌هایی در دهان گردند. زگیل‌های تناسلی با سرطان‌های ناحیه تناسلی به خصوص در خانم‌ها مرتبط می‌باشند.

چگونه می‌توان زگیل را درمان كرد؟

متخصص پوست بسته به سن بیمار و نوع زگیل درمانهای متفاوتی را به كار می‌برند. در بچه‌های كم سن و سال زگیل‌های معمولی را می‌توان با استعمال روزانه تركیبات حاوی اسید سالیسیلیك ضعیف درمان نمود. معمولاً این روش ناراحتی زیادی ایجاد نمی‌كند ولی ممكن است هفته‌ها طول بكشد تا نتایج قابل قبول بدست آید. اگر زگیل دردناك و زخمی شود، درمان حداقل به‌طور موقت باید متوقف گردد. در بزرگسالان و بچه‌های با سن بالاتر، منجمد كردن با ازت مایع(کرایوتراپی) درمان انتخابی است. این روش درمانی خیلی دردناك نیست و پیدایش جوشگاه ناشی از آن نادر است. با این حال تكرار این درمان پس از یك تا سه هفته تا بهبودی كامل كلیه زگیل‌ها معمولاً ضروری است. سوزاندن با برق (كوتر كردن) روش دیگری است كه زگیل طی یك نوبت در مطب برداشته می‌شود. احتمال جوشگاه و درد طی این روش بیشتر از منجمد كردن است. درمان زگیل‌های كف پا مشكل است. زیرا قسمت اعظم زگیل زیر سطح پوست قرار دارد. روش‌های مختلف درمان آن عبارتند از: استفاده از چسب‌های اسید سالیسیلیك و استعمال مواد شیمیایی دیگر، استفاده از روش‌های جراحی مثل لیزر یا انجماد.

ممكن است لازم شود كه بیمار برای كاهش فشار روی زگیل‌ها كفش طبی بپوشد یا برای كاهش تعریق پا، دارو مصرف نماید. تعداد زگیل‌های صاف معمولاً بیشتر از آن است كه با روش‌های فوق‌الذكر درمان شوند. لذا بكار بردن روش‌های لایه برداری پوست با استفاده از استعمال شبانه ترتینوئین توصیه می‌شود. معمولاً درمان زگیل‌های تناسلی از همه مشكل‌تر است. در ابتدا جای تمامی زگیل‌ها باید مشخص شود. این امر مستلزم معاینه مهبل، گردن رحم  و رکتوم در خانم‌هاست. ممكن است درمان مرتب و مكرر در مطب و با استفاده از برخی اسیدها یا منجمد كردن لازم باشد.

گاهی داروی «پودوفیلین» جهت استعمال هفتگی توسط پزشک (متخصص پوست یا زنان) تجویز می‌گردد. زگیل‌های تناسلی خیلی مقاوم یا خیلی بزرگ را باید با یكی از روش‌های جراحی درمان كرد. همسر بیمار نیز باید از نظر وجود زگیل‌های تناسلی معاینه شود. درمان زگیل‌های تناسلی گاهی بسیار مشكل است و حتی درمان متعدد و مكرر هم موفقیت آن را تضمین نمی كند. لیزر برای تخریب برخی از انواع زگیل‌ها به كار می‌رود، ولی درمان با لیزر گران‌تر است. روش دیگر درمان زگیل، تزریق داروی ضدسرطانی به نام بلئومایسین بداخل هر زگیل است. البته تزریق آن دردناك بوده و گاهی عوارض جانبی دیگری نیز دارد. روش درمانی دیگر ایمونوتراپی است و بوسیله آن سیستم دفاعی خود بدن جهت نابودی ویروس زگیل تقویت می‌شود.

در درمان زگیل از روش‌های مختلف ایمونوتراپی استفاده شده است. در یكی از این روش‌ها ابتدا سیستم ایمنی بدن بیمار را به یك ماده شیمیایی خاص، حساس می‌كنند. سپس این ماده را با غلظت بر روی زگیل‌ها می‌مالند بنحوی كه واكنش حساسیتی خفیفی در اطراف زگیل تحت درمان رخ دهد. این واكنش آلرژیك می‌تواند باعث ناپدید شدن زگیل‌ها شود. همچنین می‌توان داروی «اینتروفرون» را  به داخل زگیل تزریق كرد تا باعث تحریك و افزایش واكنش سیستم ایمنی فرد و به دنبال آن، از بین رفتن زگیل می‌شود. داروی دیگر كه اخیراً در درمان زگیل بخصوص زگیل‌های تناسلی با موفقیت به كار گرفته است «ایمی کیمود» می‌باشد.

این دارو به صورت كرم بوده و بر روی زگیل مالیده شده، با تحریك سیستم ایمنی زگیل را از بین می‌برد. هیچگاه خودسرانه اقدام به درمان زگیل‌های خود نكنید. ممكن است نوع دیگری از ضایعات پوستی را با زگیل اشتباه بگیرید و برای بیماری وخیم‌تری به اشتباه درمان زگیل را به كار ببرید. در مورد تشخیص و تعیین راه صحیح درمان زگیل باید به توصیه‌های متخصص پوست توجه كنید. بسیاری از مردم اعتقاد دارند که درمانهای عامیانه یا هیپنوتیزم در درمان زگیل مؤثر می‌باشند. از آنجایی كه زگیل‌ها بالاخص در كودكان ممكن است خودبخود ناپدید شوند، لذا تشخیص این كه آیا درمان مؤثر بوده یا اینكه گذشت زمان موجب بهبودی خودبخود زگیل شده، مشكل است.

علت ابتلا به زگیل چیست؟

زگیل‌ها می‌توانند از شخصی به شخص دیگر و گاهی به طور غیر مستقیم از طریق وسایل آلوده منتقل شوند. از زمان اولین تماس با ویروس تا زمانی كه زگیل آنقدر بزرگ شود كه با چشم قابل دیدن باشد معمولاً چندین ماه طول می‌كشد. خطر ابتلا به زگیل‌های دست، پا و زگیل‌های صاف نسبتاًكم است و به نظر می‌رسد كه زگیل‌های تناسلی بیشتر واگیردار باشند. بنابراین لازم است تدابیری به كار برده شوند كه از انتقال زگیل‌های تناسلی از بیمار به همسر یا شریک جنسی او جلوگیری شود. برخی از مردم به علت ضعف ایمنی اختصاصی نسبت به این ویروس بیشتر به زگیل مبتلا می‌شوند. همچنین بیمارانی كه سیستم ایمنی ضعیفی دارند مانند بیمارانی که پیوند کلیه انجام داده‌اند بیشتر مستعد عفونت با ویروس‌های زگیل هستند.

آیا زگیل باید درمان شود؟

در كودكان، معمولاً زگیل بدون درمان و پس از طی چند ماه تا چند سال ناپدید می‌شود. با این‌حال، از آنجا كه احتمال سرایت زگیل به سایر نواحی بدن فرد مبتلا و یا انتقال آن به افراد دیگر وجود دارد، درمان زگیل منطقی به نظر می‌رسد. بویژه هنگامی كه زگیل‌ها باعث ناراحتی یا درد شوند، درمان ضرورت می‌یابد. در زگیل‌های تناسلی مزمن، احتمال ابتلا به سرطان پوستی تا حدودی افزایش می‌یابد. تمامی خانم‌های مبتلا به زگیل تناسلی حتی پس از درمان باید به طور منظم آزمون پاپ اسمیر انجام دهند.

علت عود زگیل‌ها چیست؟

گاه  زگیل‌های قدیمی قبل از اینكه درمان شوند ویروس را به پوست نواحی اطراف گسترش داده‌اند. بهترین راه محدود كردن این اتفاق این است كه زگیل‌های جدید را به همان سرعتی كه رشد می‌كنند درمان كنیم تا آنها فرصت كمتری برای پخش كردن ویروس به پوست اطراف داشته باشند. از سوی دیگر، هیچ روش درمانی قطعی برای زگیل وجود ندارد و احتمال عود زگیل پس از هر نوع درمان وجود دارد. معاینه بوسیله پزشك متخصص می‌تواند شما را از اینكه زگیل‌ها كاملاً درمان شده‌اند مطمئن كند.