شايعترين محركهای پوست
هر محرك خارجی، تأثیرات درونی و بیرونی خاص خود را دارد؛ مثلا لبخند موجب شادی درونی میشود و گریه افسردگی و غم درونی را به همراه دارد. لزوماً داشتن پوست سالم به سلامت درونی بدن بستگی دارد. ولی گاه با اینكه شرایط داخلی بدن خوب است، دشمن خارجی با حمله به سدهای دفاعی پوست به آن آسیب میرساند. این حملات به پوست توسط محركهای خارجی و در اشكال مختلف ایجاد میشود كه در اینجا به شایعترین این محركها اشاره خواهیم كرد.
صابون
استفاده بیش از حد از آب و صابون، مایع ظرفشویی و دیگر شویندهها موجب حذف روغن طبیعی پوست میشود. روغن و یا همان چربی پوست برای حفظ انعطاف و نرمی پوست لازم است. این مواد PH طبیعی پوست را افزایش میدهند و در نتیجه چربی پوست را حل میکنند و باعث خشکی پوست میشوند. در صورت استفاده مداوم ابتدا پوست خشك و زبر میشود و اگر این روند ادامه یابد و هیچ درمانی صورت نگیرد نشانههایی از تركخوردگی و یا خونریزی روی آن به وجود میآید. اگر احساس كردید كه صابون موجب خشكی و خراش پوستتان شده است از یك پاك كننده ملایمتر استفاده كنید. پاک کنندههایی در بازار هستند که PH طبیعی پوست را حفظ میکنند و در این موارد کمک کنندهاند.
پاككنندههای خانگی
بیشتر مواد شیمیایی خانگی مانند محصولات پاك كننده دارای علامت هشدار میتوانند موجب تحریك و آسیب به پوست شوند. برای جلوگیری فقط كافی است از دستكش محافظ استفاده كنید. حتی سادهترین این پاككنندهها همچون شیشهشویها، مواد ضد عفونی كننده و اسپریهای مبلی نیز میتوانند پوست را تحریك كنند. این مواد نیز چربی پوست را از بین میبرند و به دیواره سلولهای پوست آسیب میرسانند.
نرم كنندهها و خوشبو كنندهها
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نرمكنندهها و خوشبو كنندهها نیز میتواند روی پوست شما تأثیر بگذارد. برخی از این مواد حاوی آنزیمها، كلر سفید كننده و عطرهای مصنوعی هستند كه گاه این رایحهها پس از شستوشو نیز همچنان بر روی لباس باقی میمانند و میتوانند موجب خارش و یا حساسیت شوند.
پوشاك
لباس، به خصوص زمانی كه از پارچه خشن تهیه شده باشد مثل پشم و نایلون، میتواند مشكلآفرین شود و بیماریهای پوستی مثل درماتیت آتوپیك (نوعی اگزما) را تشدید كند. اگر احساس میكنید كه لباس شما علت خارش و سوزش پوستتان است، در خرید لباسهای خود دقت كنید و لباسهای نخی بخرید. رنگ، چسب و نیکلی که در پوشاک استفاده میشود نیز میتواند باعث واکنشهای اگزمایی آلرژیک در افراد حساس شود. پوشیدن لباسها وکفشهایی که در آنها لاستیک بکار رفته است، نیز میتواند مشکلزا شود و در برخی حساسیت پوستی ایجاد کند.
عرقسوز
تابستان و گرما موجب تعریق بیشتر بدن و افزایش مشكلات پوستی میشود، تعریق زیادگاه مجاری عرق را مسدود میكند و عرق زیر پوست به دام میافتد و موجب برجستگیهای تاولی كوچك میشود كه میتواند با احساس سوزش و خارش همراه باشد. سعی كنید در طول تابستان بیشتر به بهداشت خود برسید و فعالیتهای بدنی را محدود كنید و لباس سبك و نخی بپوشید تا عرقسوز نشوید.
اپیلاسیون
حذف موهای زائد توسط موم یكی از دیگر عوامل تحریك پوست است. در پوستهای حساس، اپیلاسیون حساسیت را تشدید میكند و موجب سوزش پوست میشود. از دیگر عوارض اپیلاسیون فولیکولیت (عفونت ریشه مو) است.
عطر
عطرهای موجود در بازار ترکیبی از اسانسهای طبیعی و مصنوعی هستند. حساسیت به عطرها بسیار شایع است، بعد از نیکل دومین عامل آلرژی پوست میباشند. اغلب یافتن عطری كه به آن حساسیت دارید، كمی مشكل به نظر میرسد، زیرا امروزه در تهیه این مواد از ده تا صدها اسانس مختلف استفاده میشود. برخی افراد به اسانسهای تركیبی حساسیت دارند و برخی دیگر حتی به بوی وانیل نیز واكنش نشان میدهند. حساسیت به عطر ممکن است بصورت قرمزی، خارش، پوسته پوسته شدن و ضایعات تاولی تظاهر کند و یا فقط بصورت یک تغییر رنگ قهوهای پوست دیده شود.
كرمها
اگر پس از استفاده از كرمها، سوزش و خارش دارید برای استفاده از آنها باید احتیاط بیشتری كنید. فرقی نمیكند كه كرم رفع چینوچروك باشد و یا كرمهای لایهبردار پوست. بهتر است قبل از استفاده از هر کرم مقدار کمی از آن بر سطح داخلی بازو تست کنید. برای محافظت از پوست در برابر اشعههای مضر UVA و UVB استفاده از كرمهای ضد آفتاب توصیه میشود. شایعترین علت واكنشهای آلرژیك به كرمهای ضد آفتاب ناشی ازفیلترهای شیمیایی مثل بنزوفنون و PABA است. اگر احساس میكنید كه پوست شما به استفاده از كرمهای ضد آفتاب حساسیت دارد، حتما از كرمهای عاری ازفیلترهای شیمیایی استفاده كنید.
لوازم آرایشی و بهداشتی
اسپریها، لوسیونها و ضد عرقها میتوانند موجب واكنشهای آلرژیك و یا آكنه در پوست شوند. مهمترین علت محرك بودن لوازمهای آرایشی رنگها، مواد نگهدارنده و اسانسهای آنها هستند. در صورتی كه به هر نوع ناراحتی پوستی مبتلا هستید و یا پوست حساسی دارید، حتماً قبل از استفاده از این مواد مقادیر كمی از آن را روی پوست خود تست كنید همچنین آنها را دور از آفتاب نگهداری كرده و سعی كنید از لوازم آرایشی بدون اسانس استفاده كنید. هیچگاه از لوازم دیگران استفاده نكنید و البته لوازم آرایشی خود را به دیگران قرض ندهید. شستن دستها را قبل و بعد از استفاده از لوازم آرایش فراموش نكنید.
غذاها
بسیاری از غذاها بهطور بالقوه میتوانند موجب التهاب یا بثورات پوستی شوند. واكنش افراد به مواد غذایی مختلف، متفاوت است . گاه واكنشهای پوستی میتواند ناشی از لمس مواد غذایی باشد؛ مثل دست زدن به غذاهای اسیدی و یا ترشیها و ادویهها ممکن است موجب ترك و خارش دستها شوند و یا دست زدن به ماهی در برخی باعث کهیر میشود.
نیكل
یكی از دیگر محركهای اصلی پوست است كه عموماً از آن در تهیه زیپ لباسها بدلیجات و بندهای ساعت استفاده میشود. نیکل شایعترین آلرژن پوست است و باعث ایجاد ضایعات اگزمایی در محل تماس میشود.
گیاهان
گیاهان مختلفی میتوانند موجب التهاب ضعیف تا شدید پوست شوند. میزان تحریك به نسبت تحمل هر فرد متفاوت است. اگرچه بسیاری از این ناراحتیهای پوستی موقت و سطحی هستند، ولی در برخی موارد این حساسیتها شدید و سمی میباشند و نیاز به مراقبت و توجه پزشكی خاص دارند. در تماس با برخی گیاهان فرد حساس دچار بثورات و تاول بر روی پوست میشود. شایعترین گیاهان حساسیتزا عبارتند از پیچك سمی، بلوط و سماق. حساسیت پوستی به این گیاهان معمولا بصورت خطی است. گاه حساسیت به گیاهان موجب واكنشهای شدید همچون آسم و تب یونجه میشود. از دیگر گیاهان حساسیتزا میتوان لیلیوم، پیازلاله، سیر، پیاز و گلسنگ را نام برد. اگزمای پوستی ناشی از سیر و پیاز معمولاً نوک انگشتان را میگیرد. خار گیاهان اگرچه كمتر سمی است، ولی موجب تحریك پوست میشود.
گزش حشرات و مواد دافع آنها
گزش حشرات نیز با واكنشهای حساسیت، شامل خارش،کهیر، تاول و زخم همراه است، که گاهی روزها طول میکشد. حشرهکشها نیز تحریك كننده پوست هستند.
لاتكس
لاتكس نوعی لاستیك است كه در وسایل مختلفی مثل دستکشهای جراحی، برخی دستكشهای خانگی، بادکنک و كاندوم استفاده میشود و برخی افراد حساسیت فوقالعاده شدیدی به آن دارند. افرادی كه به لاتکس حساسیت دارند، اغلب به خوردن و حتی لمس میوههای گرمسیری همچون موز و كیوی و آواکادو نیز حساس هستند.
حساسیت به نور خورشید
برخی از افراد با قرار گرفتن در برابر نور آفتاب دچار خارش، ضایعات کهیری و اگزمایی پوست میشوند. ضایعات پوستی ناشی از آفتاب انواع مختلف دارد و در بهار و یا اوایل تابستان بیشتر میشود. این نشانهها اكثراً در نواحی پوست در معرض آفتاب دیده میشوند مثل صورت و پشت دستها. در این میان پرهیز از قرار گرفتن در نور خورشید به درمان كمك میكند.