نكات كليدی در مراقبت از موها
مو یكی از ضمایم پوست است كه از دو قسمت تشكیل یافته است. قسمتی از آن كه دیده میشود، از سلولهای مرده به وجود آمده است و قسمت دیگر ریشه و پیاز مو نام دارد كه سلولهای زنده و فعالی را داراست. ماده سازنده مو، كراتین نامیده میشود كه از تجزیه آن زغال، ئیدروژن، اكسیژن، گوگرد و ازت به دست میآید. هر تار مو دارای پیازی است كه پیوسته با رگهای خونی در تماس است و ضمن همین تماس، مواد مغذی را جذب میكند و سلولهای مو را میسازد. سلولهای نو جایگزین سلولهای كهنه میشوند و آنان را به خارج از پوست میرانند و سلولهای رانده شده با تغییراتی كه مییابند، به مو تبدیل میشوند. به طور متوسط، یك انسان بالغ در حدود 100 هزار تار مو بر روی سر دارد و هر تار مو بین دو تا ده سال عمر میكند و رشد آن به طور معمول 33/0 میلیمتر در روز و یا 10 تا 12 سانتیمتر در سال است. ممكن است روزانه 20 تا 100 تار مو بریزد. این ارقام در نژادها، جنسیتها و سنین مختلف یكسان نیست. مقدار مو و میزان رشد آن در سنین مختلف، متفاوت است. نژاد و جنسیت نیز در مقدار مو و رشد آن تأثیر دارد.
سلامت مو
توارث، نوع غذا، میزان رطوبت، پروتئین و چربی از نكات اساسی است كه در سلامت مو نقش حیاتی دارد. بنابراین اگر پدر و مادر یا پدربزرگ و مادربزرگتان از موهای انبوه و سالمی برخوردارند، دلیلی ندارد كه شما از آن بیبهره باشید و اگر چنین نیست و موهای ناسالمی دارید، باید انگیزه آن را جستوجو كنید. این انگیزه میتواند تغذیه ناسالم باشد، اما مهمتر از آن زندگی ماشینی است. بر طبق آمار تعداد تار مو رابطه مستقیمی با میزان تمدن و پیشرفت صنعتی هر ملتی دارد، به این شكل كه هر قدر میزان پیشرفت صنعتی بیشتر باشد، میزان ریزش مو و كاهش تعداد تار مو بیشتر میشود، تا آنجا كه در كشورهای صنعتی بسیار پیشرفته میانگین تار موی افراد بالغ به حدود 70هزار میرسد.
ناراحتیهای عصبی، نگرانی، دلواپسی، اندوه، كمخوابی و یا بدخوابی نیز سلامت موها را به خطر میاندازد و رشد آنها را متوقف میكند. در این هنگام، موها افزون بر توقف رشد، دچار ریزش نیز میشوند. بنابراین اگر میخواهید موهای سالمی داشته باشید، خوب غذا بخورید و غم و غصه نخورید!
دوری از اندوه و نگرانی، خوردن شیرینی، نوشابههای گازدار، قند و شكر را به حداقل برسانید. برسهای نایلونی را كنار بگذارید، زیرا اینگونه برسها سبب موخوره میشوند. به جای برسهای نایلونی، از نوع مویی آن استفاده كنید. آنتیبیوتیكها اثر بدی روی موها دارند. اگر ناگزیر از خوردن اینگونه داروها هستید، روزی یك فنجان ماست در برنامه غذاییتان بگنجانید تا به این وسیله باكتریهای مفید به بدن برسند و آنتیبیوتیكها نتوانند به پوست و مو زیانی برسانند.
استفاده از پروتئین
تخممرغ پروتئین فراوانی دارد و پروتئین یكی از مواد لازم برای رشد و سلامت موهاست. برای پروتئین رسانی به موها از این فرمول استفاده كنید: 3 قاشق سوپخوری لانولین، 3 قاشق سوپخوری روغن كرچك، یكچهارم فنجان روغن زیتون، یك قاشق سوپخوری صابون مایع، 4 قاشق سوپخوری گلیسیرین، 2قاشق سوپخوری زرده تخممرغ، یكچهارم فنجان، آب، یك قاشق سوپخوری سركه انگور، دو عدد تخممرغ. لانولین و روغن كرچك و روغن زیتون را مخلوط كنید و در ظرفی روی بخار آب به مدت 5 دقیقه حرارت دهید. بعد صابون مایع و گلیسیرین و آب را كاملا مخلوط كنید تا غلیظ شود سپس زرده تخممرغ زده شده و سركه را به آن بیفزائید. همه مواد را كاملا مخلوط كنید و در یخچال بگذارید. روز بعد، تخممرغها را به آن اضافه كنید و مواد به دست آمده را روی سر بگذارید و به آرامی ماساژ دهید. پس از 20 تا 30 دقیقه بشویید. برای پروتئینگیری، از این شیوه نیز میتوانید استفاده كنید: یك یا دو عدد تخممرغ، یك قاشق سوپخوری روغن كرچك یا روغن ذرت یا روغن ذرت، یك قاشق سوپخوری گلیسیرین، یك قاشق چایخوری سركه انگور. این مواد را مخلوط كنید و پس از شامپو زدن سر، به مدت 15 تا 30 دقیقه روی سر بگذارید و بعد بشویید.
تغذیه موها
موهای شما به هر رنگ و از هر جنس كه باشد نیاز به تغذیه و مراقبت دارد. یك برنامه درست غذایی كه به اندازه كافی ویتامینهای گروه Bو نیز C , A و همینطور كلسیم و آهن و مس و ید داشته باشد سبب میشود كه موها در وضع سالم و متعادلی بمانند و با مشكلی روبهرو نشوند. از املاحی كه در سالمسازی و رشد موها موثر است، ید از اهمیت بیشتری برخوردار است و كمبود آن بیش از دیگران آسیب میرساند. ید، برای غده تیروئید مفید میباشد، در گردش خون سر نیز نقش اساسی دارد و اگر به اندازه لازم به بدن برسد، موها كدر، مرده و دچار ریزش میشوند. بیماریها اثر فوری روی پوست و مو و ناخن و دندان دارند. به محض اینكه احساس بیماری كنید؛ آثار آن را به شكل بارزی در پوست، مو، ناخن و دندانهایش خواهید یافت. در این هنگام پوست شادابی خود را از دست میدهد، موها دچار ریزش میشود، ناخنها میشكند و دندانها فاسد میشود. دلیل بروز این عوارض، تغذیه بد و نرسیدن مواد غذایی لازم و كافی به بدن است، زیرا به هنگام بیماری كار تغذیه به خوبی انجام نمیشود و بدن نمیتواند تمام مواد خوب و لازم را جذب میكند.
درخشش موها
اگر موهای تار و كدری دارید، از اكلیل كوهی استفاده كنید. این گیاه در شفاف كردن و لطافت بخشیدن به موهای تیره اعجاز میكند.برای استفاده از این گیاه، میتوانید از روش زیر استفاده كنید:
2 قاشق غذاخوری اكلیل كوهی، یك پیمانه آبجوش، 75 گرم روغن بادام شیرین.مواد را مخلوط كنید و پس از شستوشوی سر، به مدت 15 تا 30 دقیقه روی سر بگذارید و ماساژ دهید.
برای درخشش موهای بلوند، آبلیمو ترش توصیه میشود. هنگام آبكشی مقدار كمی آب لیمو ترش به آن بیفزائید.
آبكشی با این محلول سبب میشود كه موها براق و سالم شوند. برای درخشش موهای تیره، از سركه هم میتوانید استفاده كنید. به این شكل كه مقدار كمی سركه به آب آبكشی سر بیفزایید.برای كسانی كه موهای روشن و یا بلوطی دارند، بابونه نیز موثر است، زیرا افزون بر خوشرنگ كردن موها، آنها را زنده و خوش حالت میكند.
ورزش و ماساژ سر
بهترین راه برای سرعت بخشیدن به گردش خون سر، انجام یكی از تمرینهای یوگاست.
در این تمرین، بدن بلند میشود و بالای سر قرار میگیرد، در نتیجه خون در پوست سر جریان سریعتری پیدا میكند.
اما این تمرین چندان آسان نیست و نیاز به نرمش بدن و آمادهسازی دارد.
تمرین بسیار ساده و در عینحال موثر برای تسریع گردش خون در پوست سر این است كه به پشت بخوابید و روی شانهها و آرنجها تكیه كنید و سر روی زمین قرار بگیرد. هنگام انجام این تمرین پاها را راست نگهدارید و زانوها را خم نكنید.
ماساژ سر نیز در افزایش سرعت جریان خون نقش مهمی دارد. برای اینكار، از هر فرصتی میتوانید استفاده كنید.
رنگی حركات ماساژ را به این شكل انجام دهید: با انگشتان دو دست، سر را ماساژ دهید به شكلی كه انگشتان بهطور دورانی حركت داده شود تا زمانی كه حس كنید سرتان گرم شده است و خون در زیر پوست جریان دارد.این حركت را در همه نقاط پوست سر انجام دهید تا به این ترتیب خون در تمام قسمتهای سر به جریان بیفتد.
استفاده از برسهای مناسب هم برای سرعت بخشیدن به گردش خون موثر است. برای اینكار برس را از جهات مختلف روی پوست سر بكشید تا خون را در زیر پوست به جریان بیندازد.
دوستان موهایتان را بشناسید
میوهها، سبزیهای تازه و خام، ماهی تازه، جگر، روغنهای گیاهی مانند روغن زیتون و روغن آفتابگردان و روغن ذرت از غذاهای بسیار مفیدی هستند كه به رشد و سلامت موها كمك میكنند.
موهای خشك و مرده
اگر احساس میكنید كه موهایتان لطافت و انعطاف ندارد و زنده و براق نیست. باید رژیم غذاییتان را تا حدودی تغییر دهید. در برنامه غذایی تازهای كه تدارك میبینید، غذاهایی كه دارای ویتامینهای گروه B هستند بیشتر بگنجانید تا موها زنده شوند و جلوه و جلای بیشتری داشته باشند. برای شستن موهای خشك باید از یك شامپوی گیاهی بهره بگیرید و بیش از هفتهای یكبار موهایتان را نشویید. پس از شامپو كردن موها، برای تقویت سر از یك زرده تخممرغ استفاده كنید. زرده تخممرغ را به شامپویی كه با آن سر را میشویید نیز میتوانید اضافه كنید. در این صورت زرده تخممرغ با شامپو مخلوط میشود و پس از آبكشی بوی آن باقی نمیماند. یكی از بهترین راههای تقویت موها این است كه دو عدد زرده تخممرغ و نصف ورقه ژلاتین ساده را در یكچهارم لیوان آب جوش حل كنید و به مدت نیمساعت روی سر بگذارید و بعد بشویید. روغن كرچك و روغن نارگیل به تقویت و سالمسازی اینگونه موها كمك میكند. برای استفاده از این روغنها، بهتر است شب سر را با روغن چرب كنید و صبح با شامپو بشویید. این كار را دو بار در هفته میتوانید انجام دهید.اگر نمیخواهید شبها با موهای چرب بخوابید، چند ساعت پیش از حمام، موها را با روغن كرچك یا روغن نارگیل چرب كنید و بعد با حوله مرطوب و گرم آن را بپوشانید و بعد بشویید. یكی دیگر از راههای تقویت و زیباسازی موهای خشك و مرده این است كه پوست سر را با روغن زیتون گرم ماساژ دهید و بعد به مدت یك تا دو ساعت با حوله مرطوب و گرم بپوشانید و سپس بشویید.
شستن موها
برای تمیز كردن موها، از شامپوی متناسب با جنس موهایتان استفاده كنید. میتوانید به این شامپو برحسب نوع موها مقداری مواد تقویت كننده گیاهی یا حیوانی بیفزایید. اگر موهای خشك و تغذیه نشدهای دارید، از روغن نارگیل و یا زرده تخممرغ استفاده كنید و به كمك این مواد، به موها مواد غذایی لازم را برسانید. اگر موهایتان چرب است از سفیده تخممرغ استفاده كنید و به كمك آن چربی اضافی پوست سر را بگیرید و مواد غذایی لازم را در اختیارش بگذارید.
اگر میخواهید موهای روشن و خوشرنگی داشته باشید، از گلبابونه یا عصاره آن استفاده كنید.اگر موهایتان تیره است، از اكلیل كوهی برای جلوه بیشترش كمك بگیرید.
موهای چرب
مرتب نگهداشتن موهای چرب دشوارتر از موهای خشك است، اما موهای چرب را به كمك رژیم غذایی، زودتر و آسانتر از موهای خشك میتوان به حال تعادل رساند.
برس زدن مرتب، ماساژ و ورزش پوست سر به بهتر شدن وضع كمك فراوانی میكند. اما مهمتر از همه، حذف روغن حیوانی و غذاهای چرب و سرخ شده از برنامه غذایی است، زیرا چربی زیاد موها به دلیل چربی بیش از اندازهای است كه غدههای پوستی ترشح میكنند و برای كم كردن كار آنها باید از خوردن مواد چرب پرهیز كرد.
ممكن است چربی موها در اثر كمكاری غده تیروئید و ناراحتی و فشار روحی باشد. در این صورت باید به پزشك مراجعه كرد، زیرا این موردی است كه باید زیرنظر پزشك درمان شود.
از نظر غذایی، موهای چرب نیاز فراوانی به ویتامینهای گروه B و ید دارد. در این صورت بهتر است در برنامه غذایی روزانه، از غذاهایی كه حاوی این دو ماده است بیشتر استفاده شود. ماهی، جگر، زرده تخممرغ به دلیل دارا بودن این مواد، در این زمینه بسیار با ارزش و كمك كننده هستند.
برای كم كردن چربی سر، میتوانید از سفیده تخممرغ استفاده كنید، به این شكل كه سفیده تخممرغ را خوب بزنید تا تقریباً سفت شود. بعد با مسواك آن را به پوست سر بمالید و بگذارید كاملا خشك شود. سپس برس بزنید تا سفیده تخممرغهای خشك شده بریزد.
تقویت كنندهها
اگر موهای خوب و سالمی ندارید، باید از مواد تقویت كننده مو استفاده كنید. برای بهرهگیری از این مواد، ابتدا موها را با شامپو بشویید و سپس به مدت 15 دقیقه تا چند ساعت تقویت كننده مو را روی سر قرار دهید و بعد موها را بشویید. برای تقویت موها، میتوانید از روغن زیتون، روغن نارگیل، روغن بادام و یا روغن ذرت استفاده كنید. به این ترتیب كه ابتدا روغن مورد نظر را گرم كنید. پوست سر و موها را با آن چرب كنید، سپس با یك ورقه كاغذ روغنی موها را بپوشانید و روی آن كلاه نایلونی بگذارید و سرانجام با حوله ضخیمی سر را بپوشانید.