لیزردرمانی درضایعات عروقی
درمان لیزر ضایعات عروقی شامل خالهای مادرزادی عروقی، ماه‌گرفتگی و لك‌های شرابی (port wine stain) در 25 سال گذشته پیشرفت بسیاری داشته است. اولین بار توسط آندرسون و پریش دراوایل دهه 80 میلادی لیزر عروقی به‌کار گرفته شد و از آن زمان چندین سیستم جدید لیزر جهت درمان ضایعات عروقی بوجود آمد. لیزر در واقع یک طول موج خاص از نور است که به شدت تقویت شده و با اهداف مختلف به پوست تابانده می‌شود. با توجه به طول موج هر دستگاه لیزر یک ساختار مشخص در پوست جذب حداکثر انرژی لیزر را خواهد داشت و در نهایت با انرژی گرمایی که در بافت هدف ایجاد می‌شود، تخریب هدف و اثرات بالینی حاصل می‌گردد. نقطه هدف در لیزرهای ضایعات عروقی اکسی هموگلوبولین داخل عروقی است و لذا آسیب حرارتی اساسا محدود به عروق خونی پوست می‌باشد. لیزرهای اولیه عروقی با تکنولوژی تابش مداوم نور لیزر(continuous-wave mode lasers) به ساختارهای غیر عروقی پوست آسیب می‌رساند و در نهایت ایجاد اسکار می‌كند؛ اما در سیستم‌های جدید که با تابش پالسی (Pulsed) کار می‌کنند، تخریب محدود به عروق و عوارض، بسیار محدود است. دستگاه‌های لیزر عروقی متنوع و شامل لیزر PDL، Nd YAG:1064، KTP، IPL و سایر سیستم‌ها می‌باشند که با توجه به نوع ضایعه عروقی، عمق ضایعه، نوع پوست بیمار و اندازه ضایعه توسط متخصصان پوست و لیزر جهت درمان انتخاب شده و با تغییر پارامترهای متغیر دستگاه در موترد مختلف به‌کار می‌روند. در واقع لیزر پالسی PDL با طول موج 585 و 595 نانومتر اساس درمان ضایعات عروقی مادرزادی و اکتسابی است که نتایج عالی و عوارض ناچیزی مانند کبودی موقت را به همراه دارد.
انواع ضایعات عروقی
به‌طور کلی ضایعات عروقی پوستی به دو دسته تقسیم می‌شوند:
ضایعات مادرزادی:
این ضایعات شامل همانژیوم مادرزادی، خال لک شرابی ساختارهای غیرطبیعی وریدی می‌باشند که معمولا روی سر و گردن بوده و در دوران شیرخوارگی ایجاد می‌شوند. یکی از شایع‌ترین و موثرترین موارد کاربرد لیزر درمان لك‌های عروقی شرابی است. این لك‌ها در واقع یک ساختار غیر طبیعی عروقی مادرزادی هستند که ابتدا به صورتی و قرمز روشن تغییررنگ می‌دهند (معمولا در صورت) و با گذشت زمان به‌تدریج تیره‌تر و برجسته‌تر می‌شوند و به رنگ ارغوانی تیره در می‌آیند. لیزر عروقی (PDL ) درمان ارجح و انتخابی این ضایعه است كه عوارض كم و اثرات بالینی بسیار رضایت بخشی دارد و در جلسات درمانی متعدد با فواصل شش هفته انجام می‌گیرد. معمولا بهبودی حدود 80 درصد پس از 8-10 جلسه لیزر درمانی در مورد خال لکه شرابی حاصل می‌شود.
ضایعات اکتسابی:
شامل مویرگهای گشاد شده (تلانژکتازی)، خالهای عروقی به رنگ گیلاس گرانولوم پیوژنیک (ضایعه عروقی قرمز و برجسته ناشی از ضربات که به آسانی خونریزی می‌کند) و ضایعات وریدی مانند venous lake می‌باشند که در هر سنی به‌طور خودبه‌خودی یا ناشی از ضربات، نور آفتاب یا تغییرات هورمونی ممكن است ایجاد شوند.
لیزر درمانی در درمان وریدهای گشاد شده پا و عروق ریز متسع شده صورت نیز به‌کار می‌رود که طول موجهای کمتر معمولاً برای ضایعات سطحی ترمانند تلانژکتازیهای صورت و طول موجهای بلندتر برای ضایعات عمیق‌تر، مثل واریسهای ظریف پا تا حداکثر قطر 4 میلیمتر مناسب است. البته در مورد واریس اندام تحتانی، درمان اولیه و انتخابی جهت اکثر بیماران اسکلروتراپی (تزریقات داخل رگی مخصوص جهت از بین بردن عروق واریسی) می‌باشد که در این موارد درمان ترکیبی اسکلروتراپی و انجام لیزر جهت عروق ظریف تر و سطحی تر موثرتراست و نیز در موارد مقاوم به اسکلروتراپی می‌توان از لیزرهای عروقی استفاده کرد. نکته مهم در لیزر درمانی ضایعات عروقی این است که بیماران بایستی قبل از درمان و در طول جلسات درمانی و بعد از آن از نور آفتاب پرهیز کنند؛ چرا که مواجهه طولانی و مستقیم با نور آفتاب سبب کاهش اثر درمانی لیزر و ایجاد عوارض جانبی، مانند تغییرات رنگ پوست (تیره یا روشن شدن) می‌شود. جهت بهبود لیزر درمانی ضایعات عروقی و رسیدن به نتایج ایده‌آل‌تر، تحقیقات بیشتری نیاز است و با پیشرفت علم در زمینه لیزرهای عروقی، سیستم‌های جدیدتر با عوارض بسیار کم و اثرات مطلوب به حوزه درمانی وارد خواهد شد.
