دكتر محمد هادی‌زاده؛ متخصص جراحی پلاستیك
یکی از شکایت های افراد، به خصوص در سنین جوانی و بیشتر در آقایان، ترشحات ناحیه خط بین دو باسن و کثیف شدن لباس زیر است که علت آن کیستی به نام کیست مویی یا همان سینوس پاینوئیدال می‌باشد.
علت دقیقی برای این بیماری شناخته نشده است؛ اما رویش موها به طور غیرطبیعی یا ایجاد فشار در ناحیه پوست می‌تواند از دلایل آن باشد. این بیماری بیشتر در افراد پرمو و کسانی که شغل‌های نشسته دارند، دیده می‌شود؛ به همین علت به آن بیماری رانندگان هم گفته می‌شود. نشستن‌های طولانی، چاقی، صدمات و التهابات پوستی و سابقه خانوادگی از عوامل ابتلا به این بیماری هستند.
از علائم کیست‌های مویی شامل درد، تورم و آبسه و عفونت می‌باشد. کیست‌های مویی ممکن است به سرعت و ظرف چند روز ایجاد و سبب بروز مشکلات طولانی‌مدت شوند. در صورتی که فرد هیچ دردی نداشته باشد، توصیه می‌شود موهای منطقه مبتلا شده به آرامی تراشیده و کاملا تمیز شود و پس از شستشو خشک گردد.
اما در صورت بروز علائم شدید و عفونت حاد نیاز به جراحی و خارج کردن عفونت از آبسه است. این کار در بیمارستان انجام می‌شود و پانسمان آن باید روزانه تعویض شود. اما گاهی این کیست‌ها بعد از جراحی مجددا باز شده و به قولی مزمن می‌شوند. بسته به وضعیت کیست‌های مویی ممکن است نیاز به چند عمل جراحی یا درمان به مدت چند هفته یا حتی چند ماه باشد.
بیشتر بیماران هنگامی مراجعه می‌کنند که مو وارد بدن شده و ضمن عفونت موضعی به فولیکولیت تبدیل گردیده و به مرور آبسه كرده و موجب درد و توده پشت (بالای شکاف باسن) شده است. در این حالت كه مرحله حاد بیماری است، بیمار موقع نشستن درد دارد؛ بنابراین لازم است با بی‌حسی موضعی ترشحات و چرک خارج شود. در مرحله بعدی، یعنی پس از چند هفته، جراحی اصلی انجام می‌گیرد.
در برخی بیماران به علت تخلیه خود به خود آبسه، محل تخلیه به صورت یک فیستول باقی مانده و مجرا تکامل می‌یابد. در این حالت بیمار دائما ترشح دارد و این سوراخ هیچ وقت بسته نخواهد شد. اغلب روی خط مرکزی بالای شکاف باسن، یک یا چند منفذ دیده می‌شود که ممکن است ترشح واضح داشته باشد. در این مرحله بیمار درد ندارد و فقط از ترشحات ناحیه شکایت می‌کند.
این ترشحات اغلب قهوه‌ای مایل به قرمز و گاه بدبو هستند. در مرحله اول که بیمار با درد مراجعه می‌کند، آبسه پایلونیدال و در مرحله بعد که مجرا تشکیل شده و بیمار ترشح دارد، این مشکل سینوس پایلونیدال نام دارد. البته این مشکل ممکن است در نقاط دیگر بدن نیز ایجاد شود، ولی بیشتر در ناحیه پشت و روی شکاف باسن به وجود می‌آید. سینوس پایلونیدال باید جراحی شود و احتمال بدخیمی آن در موارد ترشح مزمن از مدخل سینوس در برخی مقالات گزارش شده است.
روش‌های مختلفی برای جراحی سینوس پایلونیدال وجود دارد. احتمال عود مجدد در این جراحی بستگی به تکنیک جراحی دارد. در روش اول که به صورت بیضی تمام سینوس یا کیست برداشته می‌شود، معمولا طول درمان بین 1 تا 10 ماه می‌باشد. در روش دوم که در حال حاضر رایج است، بیمار زخم باز ندارد و طول درمان یک تا دو هفته می‌باشد. بنابراین فرد سریع‌تر به زندگی روزمره باز می‌گردد و احتمال عود آن هم كمتر است. این روش نیز به تبحر جراح بستگی دارد.
