دكتر علیاصغر ابراهیمی؛ دكتر شهرام صدرالدینی
براساس مطالعات انجام شده بسیاری از بیماران مبتلا به هپاتیت مزمن B و C تا مدتها بدون علامت هستند. با این حال تعداد قابل توجهی از آنها علائمی را تجربه خواهند كرد كه ناشی از تظاهرات روماتولوژیك عفونت با این ویروسهاست.
براساس گزارش WHO، یك سوم جمعیت جهان آلوده به ویروس هپاتیت و 5 درصد مبتلا به عفونت مزمن ناشی از این ویروسها هستند. 35 درصد ایرانیان با HBV تماس داشتهاند و 3 درصد ناقل مزمن آن هستند همچنین 0/5 درصد جمعیت ایران آلوده به HCV میباشند.
آگاهی از علائم روماتولوژیك ناشی از این ویروسها در جلوگیری از تشخیص نادرست و پیشگیری از عوارض درمان غلط بسیار حائز اهمیت میباشد.
نتایج
این مطالعه بر روی 98 بیمار (66 درصد مرد و 34 درصد زن) با میانگین سنی 7/38 سال كه به ویروس HBV و HCV آلودگی داشتند انجام گردید.
شایعترین شكایات بیماران به ترتیب شیوع عبارت بودند از:
خستگی 68 درصد، آرترالژی 54 درصد، میالژی 41 درصد، خشكی صبحگاهی بیش از نیم ساعت 32 درصد، گزگز اندامها 28 درصد، آرتریت 24 درصد، خشكی دهان 20 درصد، سندرم تونل كارپ 19 درصد، رینود 8 درصد، راش پوستی (اكثرا به صورت كهیر) 4 درصد و انتریت 2 درصد.
سفتی پوست در نواحی دیستال اندام بدون علائم مشخص اسكلرودرمی در 2 نفر از بیماران كه هر دو مبتلا به HCV بودند مشاهده گردید. درگیری مفصلی اكثرا به صورت اولیگوآرتریت غیرقرینه با درگیری غالب مفاصل متوسط تا بزرگ بدون تفاوت در مفاصل اندام فوقانی و تحتانی بود.
شایعترین مفاصل درگیر به ترتیب شیوع عبارت بودند از:
زانو 5/85 درصد، آرنج 50 درصد، مچ پا 5/29 درصد و مچ دست 22 درصد و كمترین شیوع آرتریت در مفاصل هیپ و MTP و DIP گزارش گردید. علائم خستگی، میالژی و سندرم تونل كارپ به طور معنیداری در زنان شایعتر از مردان بود. تفاوت معنیداری بین مراحل عفونت HBV و HCV (نهفته، حاد، مزمن، ناقل سالم) با شیوع تظاهرات روماتولوژیك وجود نداشت.
بحث
آلودگی به ویروس هپاتیت B و C میتواند با تظاهرات روماتولوژیك بروز نماید و در اكثر این افراد تستهای سرولوژیك از نظر RF، ANA و ماركرهای التهابی منفی است. هپاتیت B و C به طور كلی در مردان شایعتر از زنان است ولی تظاهرات شایع روماتولوژیك در زنان شایعتر از مردان مشاهده میگردد و در كل آرترالژی شایعتر از آرتریت میباشد.
در بیمارانی كه با آرتروپاتی غیرقرینه با درگیری مفاصل متوسط تا بزرگ همراه با خشكی صبحگاهی و میالژی به همراه تستهای سرولوژیك منفی از نظر بیماریهای روماتیسمی مراجعه میكنند بررسی از نظر آلودگی به ویروسهای هپاتیت در رسیدن به تشخیص صحیح كمككننده است.