تحریریه زندگی آنلاین : دندوفوبیا نوعی اختلال اضطرابی نسبت به دندانپزشکی است که نسبتاً شایع است و در گروههای سنی مختلف دیده میشود. سلامت دهان و دندان بهطور گستردهای به عنوان یکی از مهمترین جنبههای سلامت بدن ما در نظر گرفته شده است. با این حال، شاید ترس از دندانپزشک نیز به همان اندازه شایع باشد. این ترس مشترک میتواند ناشی از تعدادی از احساسات مربوط به نگرانی در مورد سلامت دهان شما و همچنین تجربیات بد بالقوهای باشد که ممکن است در دوران جوانی در دندانپزشک داشته باشید. اما برای برخی از افراد، چنین ترسهایی میتواند به شکل دندوفوبیا (که به آن اوانتوفوبیا نیز گفته میشود) باشد. مانند سایر ترسها، این ترس به عنوان ترس شدید یا غیر منطقی نسبت به اشیا،، موقعیتها یا افراد تعریف میشود. در این حالت، دنتوفوبیا ترس شدید از مراجعه به دندانپزشک است. با توجه به اهمیت مراقبت از دهان و دندان برای سلامت کلی شما، ترس از دندانپزشک نباید شما را از معاینات و تمیز کردنهای منظم دندان باز دارد. با این حال، برای همه آسان نیست که به دندانپزشک مراجعه کنند. در این مقاله، در مورد علل زمینهای این ترس و همچنین روشهای درمانی و سازگاری را که میتوانند یک نقطه شروع برای کمک به شما در غلبه بر ترس از دندانپزشک باشند، گفتگو خواهیم کرد
بیشتربخوانید:
دانستنی های مهم در مورد سلامت دندان کودک
تفاوت ترس و فوبیا:
ترس و هراس اغلب به جای یکدیگر مورد بحث قرار میگیرند، اما این دو حالت ذهنی تفاوتهای مشخصی با هم دارند.
ترس میتواند یک نفرت شدید باشد که ممکن است باعث اجتناب از چیزی شود، اما لزوماً چیزی نیست که مدام به آن فکر کنید و تنها وقتی آن را ببینید از خود ترس نشان میدهید.
از طرف دیگر، هراس یا فوبیا در حقیقت ترس شدید از چیزی است. فوبیا نوعی اختلال اضطراب محسوب میشود و مشخص شده است که باعث پریشانی شدید و اجتناب میشود – تا حدی که این موارد در زندگی روزمره شما تداخل ایجاد میکنند.
یکی دیگر از ویژگیهای هراس این است که عاملی که نسبت به آن حساس هستید چیزی نیست که در واقعیت به شما آسیب برساند، اما نمیتوانید این احساس را از خود دور کنید.
هنگامی که در زمینه مراجعه به دندانپزشک دچار ترس هستید این حالت میتواند به این معنی باشد که شما از رفتن به مطب متنفر هستید و قرارهای خود را تا زمانی که بتوانید درد را تحمل کنید به زمان دیگری موکول میکنید.
ممکن است از احساس کردن و صدای دستگاههایی که در حین کار به روی دندان استفاده میشوند بدتان بیاید، اما به هر حال آنها را تحمل میکنید.
در مقام مقایسه، دنتوفوبیا میتواند چنان ترس شدیدی ایجاد کند که شما بهطور کلی از دندانپزشک اجتناب کنید. حتی تنها بیان اسم دندانپزشکی یا فکر درباره آن نیز ممکن است باعث اضطراب شود. کابوس و حملات وحشت نیز ممکن است رخ دهد.
بیشتربخوانید:
قبل یا بعد مسواک زدن نخ دندان بکشیم؟
هرآنچه برای داشتن لثههایی سالم باید بدانید
علل دندوفوبیا
ترس از دندانپزشک معمولاً ناشی از تجربیات منفی گذشته است. شاید شما از کودکی از دندانپزشک ترسیده باشید و این احساسات تا بزرگ شدن شما را درگیر کرده است.
برخی از افراد از صداهای ابزاری که دندانپزشکان و متخصصان بهداشت دندان برای تمیز کردن دندانها و معاینات استفاده میکنند، هراس دارند، بنابراین فکر کردن در مورد این موارد نیز باعث ایجاد ترس میشود.
طبق تعریف کارشناسان، هراس شدید از دندانپزشکی ممکن است به تجربه منفی در گذشته نیز گره خورده باشد. شاید شما در دوران کودکی در مطب دندانپزشکی احساس درد، ناراحتی یا کمبود همدلی کرده باشید، و این انزجار قابل توجهی از مراجعه به دندانپزشک در آینده ایجاد کرده است. تخمین زده شده است که 2.7 درصد از مردان و 4.6 درصد از زنانی که در حالت کلی دارای اعتمادبهنفس هستند دچار دندنتوفوبیا هستند. فارغ از ترس و فوبیا ناشی از تجربیات گذشته، ممکن است ترس از دندانپزشک به این دلیل وجود داشته باشد که در مورد سلامت دهان و دندان خود نگرانی داشته باشید. شاید شما دچار درد دندان یا خونریزی لثه هستید یا شاید چندین ماه یا چند سال است که به دندانپزشکی مراجعه نکردهاید و از دریافت خبرهای ناخوشایند میترسید.
درمان دندوفوبیا
ترس خفیف از مراجعه به دندانپزشک بهتر است با مراجعه به دندانپزشک به جای اجتناب از آن، برطرف شود. در صورت انجام کارهای قابل توجه دندانپزشکی، ممکن است لازم باشد بیحسی عمیق یا بیهوشی بگیرید تا در حین عمل هوشیار نباشید.
اگرچه این کار در همه مطبها معمول نیست، اما ممکن است بتوانید دندانپزشکی پیدا کنید که بتواند از این روش استفاده نماید. با این حال، اگر فوبیای واقعی داشته باشید، مانند سایر ترسها، دندانی هراسی ممکن است به یک اختلال اضطرابی گره خورده باشد، که ممکن است به ترکیبی از درمانها و داروها نیاز داشته باشد.
بیشتر بخوانید:
تحلیل لثه از علت تا درمان
درمان از طریق مواجهه
قرار گرفتن در معرض عاملی که از آن هراس دارید، نوعی رواندرمانی است و همچنین از جمله راهحلهای مؤثر در دندانپزشکی است زیرا شامل مراجعه تدریجی به دندانپزشک است. بهتر است در ابتدا تنها برای یک معاینه به دندانپزشکی مراجعه کنید. سپس، میتوانید بهتدریج با معاینات جزئی، اشعه ایکس و جرمگیری، بازدیدهای خود را ادامه دهید تا اینکه نوبت به درمان اصلی دندان برسد.
دارودرمانی دندوفوبیا
داروها به تنهایی دندوفوبیا را درمان نمیکنند. با این حال هنگام درمان بیمار، انواع خاصی از داروهای ضد اضطراب ممکن است علائم را کاهش دهند. این موارد همچنین میتوانند برخی از علائم جسمی فوبیا مانند فشارخون بالا را کاهش دهند.
نکاتی برای حفظ آرامش
چه آماده باشید تا بهطور کامل با ترس خود روبرو شوید و چه در حال آمادهسازی برای قرار گرفتن در معرض درمان هستید تا بهتدریج به دندانپزشک مراجعه کنید، نکات زیر به شما در حفظ آرامش در هنگام ملاقات کمک میکند:
در ساعات اولیه از روز مانند ساعات صبح به دندانپزشک مراجعه کنید. زیرا بیماران کمتری در مطب وجود خواهند داشت، و همچنین استفاده از ابزارهایی که میتوانند اضطراب شما را تحریک کنند کمتر است.
هرچه دیرتر به دندانپزشک مراجعه کنید، مدت بیشتری در صف انتظار حضور خواهید داشت.
برای آرامش بخشیدن به خود، هدفون یا گوشگیر کم کننده صدا را به همراه داشته باشید.
در هنگام قرار ملاقات از یک دوست یا یکی از عزیزان خود بخواهید که شما را همراهی کنند.
تنفس عمیق و سایر روشهای مراقبه را برای آرامش اعصاب خود تمرین کنید.
بیش از هر چیز دیگری، بدانید که اگر در هر نقطهای از درمان خود به استراحت نیاز داشته باشید، مشکلی نیست. ایجاد یک “صدا ” زودتر از زمانی که تحمل شما به پایان برسد میتواند به دندانپزشک اطلاع دهد تا بدانند چه زمانی باید متوقف شوند. سپس وقتی که آماده شدید میتوانید به درمان خود ادامه دهید، یا یک روز دیگر که حالتان بهتر شد برگردید.
بیشتربخوانید:
فلوراید درمانی در بچه ها؛ خوب یا بد؟!
چگونه دندانپزشکی مناسب خود پیدا کنیم
از مهمترین ویژگیهای دندانپزشک خوب توانایی درک ترس و انزجار از شما از دندانپزشکی است. گزینه دیگر این است که قبل از رفتن به دندانپزشکی با آنها تماس بگیرید و از اینکه آیا آنها تخصصی در زمینه کار با بیمارانی دندوفوبیا دارند مطلع شوید.
قبل از مراجعه برای معاینه و جرمگیری، بهتر است یک جلسه را به مشورت و بیان وضعیت خود اختصاص دهید. دندانپزشک مناسب ضمن اینکه میتواند مشکلات دندانهای شما را برطرف نماید، ترس شما را نیز جدی میگیرد و برای کاهش دندوفوبیا اقدامات لازم را انجام خواهد داد.