هجوم و حمله جرم اغلب از طریق دیواره روده اتفاق افتاده و در نتیجه آن یا به صورت سپتی سمی (شکل حاد بیماری) و یا به صورت باکتریمی (شکل مزمن بیماری) اتفاق می‌افتد. عامل بیماری همواره در ریه، موضعی شده اما پوست و مخاط بینی نیز در زمره مواضع معمول قرار دارند.
انواع بیماری
1- مشمشه ریوی: هنگامی که موضعی شدن اصلی در ریه اتفاق بیفتد سرفه مزمن، تنفس دردناک و خونریزی‌های مکرر از بینی اتفاق خواهد افتاد. مراحل پیشرفته تنگی نفس همراه با خس خس سینه دیده میشود. افسردگی و کاهش وزن هم از دیگر علایم آن می‌باشد.
2- مشمشه بخش فوقانی دستگاه تنفس: ضایعات مربوط به بینی بر روی قسمت‌های تحتانی دیواره میانی و قسمت غضروفی میانی، شکل می‌گیرند. ضایعات ذکر شده در ابتدا به صورت ندول‌هایی با قطر یک سانتیمتر هستند که به تدریج زخمی شده(رنگ زخم‌ها خاکستری است) و ممکن است به یکدیگر متصل شوند.
در مراحل اولیه ترشحات بینی به صورت سروزی است که ممکن است یک طرفی باشد و بعدا به صورت چرکی و نهایتا به صورت خون آلود تظاهر یابد که به طور معمول این وضعیت بینی؛ توأم با بزرگ شدن غدد لنفاوی زیر فکی خواهد بود.
3- مشمشه جلدی: شکل پوستی بیماری سراجه یا FARCY با ظهور ندول‌های زیر جلدی(به قطر 12 سانتیمتر) که سریعا زخمی شده و واجد ترشحات چرکی به رنگ عسل تیره (قهوه‌ای) خواهد شد تشخیص داده میشود. در بعضی موارد ضایعات، عمقی‌تر بوده و ترشح از طریق فیستول‌های ایجاد شده خارج میشود.
عروق لنفی به صورت فیبروزی، قطور و شعاعی از ضایعات خارج شده و با همدیگر ارتباط می‌‌یابند. عقده‌های لنفاوی زه‌کشی‌کننده ناحیه درگیر شده و ممکن است ترشحات خارجی داشته باشند. محلی که می‌‌توان برای ضایعات پوستی پیش‌بینی کرد قسمت میانی مفصل خرگوشی است اما این گونه ضایعات در هر قسمت از بدن می‌تواند ایجاد شود.
اشکال مزمن پوستی و بینی معمولا با هم اتفاق می‌افتند. حیوانات درگیر با فرم مزمن بیماری معمولا تا چندین ماه بیمار بوده و مکررا بهبودی را نشان می‌‌دهند اما عاقبت یا از پا در آمده و یا با یک بهبود ظاهری به عنوان موارد مخفی باقی می‌‌مانند.
تشخیص
قطعی‌‌ترین راه تشخیص هر بیماری جداسازی عامل بیماری است. این باکتری از رشد نسبتا آهسته و خوبی بر روی اکثر محیط‌‌های کشت آزمایشگاهی برخوردار است. مهم‌ترین و اصلی‌‌ترین روش تشخیص بیماری، تست آلرژیک با تزریق بین جلدی در پلک پایین با مایه مالئین است.
مایه مالئین از کشت باکتری مشمشه در محیط آزمایشگاه به دست می‌‌آید که تزریق در حیوان سالم بی‌‌ضرر است ولی در حیوانات آلوده سبب تورم و ترشح چرک از گوشه چشم می‌‌گردد.
پیشگیری و کنترل بیماری
متاسفانه این بیماری واکسن و روش پیشگیری از طریق ایمن‌‌سازی ندارد و بهترین روش‌های کنترل بیماری عبارت هستند از:
رعایت شرایط قرنطینه‌‌ای کامل و پیشگیری از هر گونه تردد دام؛ منظور از دام، دامی است که وضعیت آن از نظر سلامتی دقیقا مشخص نیست. انجام تست مالئین به صورت مداوم به فاصله هر 3 هفته تا هنگامی که جمعیت مورد نظر در 3 تست متوالی هیچ گونه موردی از راکسیون مثبت و یا مشکوک نداشته باشد. جداسازی و اعدام هر چه سریع‌تر دام‌های آلوده. که بدین منظور اقدامات بهداشتی زیر باید متعاقب تشخیص دام آلوده انجام گیرد:
وسایل انفرادی و تیمار دام مبتلا به‌طور کلی سوزانده و معدوم شود.
جایگاه حیوان با مواد ضدعفونی‌کننده (مناسب‌ترین ضدعفونی‌کننده سود سوزآور است) پس از سوزاندن و دفن بهداشتی فضولات و کود، گندزدایی شده و حداقل به مدت 6 هفته مورد استفاده قرار نگیرد.
معدوم کردن حیوان آلوده با توجه به خطرات احتمالی، به‌گونه‌ای انجام پذیرد که تماس با حیوان به حداقل ممکن برسد.
محل دفن لاشه باید قبل از معدوم کردن دام آلوده آماده شده باشد، این محل باید به دور از کانال آب، چشمه، قنات و سایر مسیرهای عمومی باشد.
برای خواندن بخش اول- مشمشه بیماری مشترک بین انسان و دام- اینجا كلیك كنید.
