زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحریریه زندگی آنلاین- گروه دنیای سلامت

 در سالهای اخیر راجع به كلسترول مطالب زیادی در روزنامه‌ها، مجله‌ها و حتی فیلم‌ها شنیده‌اید. علی‌رغم این موضوع هنوز افراد زیادی هستند كه نمی‌دانند كلسترول چیست و چگونه بر روی سلامتی اثر می‌گذارد. كلسترول ممكن است مفاهیم مختلفی داشته باشد، از جمله: كلسترول غذا، كلسترول خون، كلسترول خوب و بد! شاید از پزشك خود شنیده باشید كه كلسترول خون‌تان بسیار بالا است. این مطلب به چه معنی است؟

كلسترول بالا چگونه خطرساز می‌شود؟ در صورت وجود كلسترول بالا چه اقداماتی باید انجام داد؟ در این مقاله به تمامی این سوالات پاسخ داده می‌شود كلسترول چیست؟ چگونه در بدن تأثیر می‌گذارد؟ و چگونه می‌توان آن را در یك سطح طبیعی نگه داشت؟ به خاطر داشته باشید؛ نگه‌داری كلسترول خون در سطح طبیعی برای داشتن یك قلب سالم ضروری است.

كلسترول چیست؟

كلسترول یك ماده‌ی مومی شكل نرمی است كه در بدن انسان یا حیوان تولید می‌شود كلسترول یك ماده‌ی شیمیایی حیاتی «بلوك‌های ساختمانی» است كه توسط بدن جهت استفاده در غشای سلول‌ها و هورمون‌ها تولید می‌شود. بدون وجود كلسترول، ‌بدن نمی‌تواند عملكرد طبیعی خود را انجام دهد.

چرا تعادل كلسترول مهم است؟

افرادی كه كلسترول خونشان بالا است دچار حالتی به نام هیپركلسترولمی هستند. این حالت عامل اصلی خطر برای ایجاد تصلب شرایین است به عبارتی مشكلاتی در جریان خون ایجاد می‌كند كه سبب ایجاد سكته‌ی قلبی یا مغزی می‌شود. كلسترول بالا باعث می‌شود كه كلسترول اضافی در یك قسمت از عروق خونی تجمع پیدا كند و به مرور زمان توده‌ی چربی كه پلاك نامیده می‌شود در عروق خونی ایجاد شود؛ وجود این پلاك مانع جریان خون طبیعی می‌شود زمانی كه این اتفاق افتاد امكان ابتلا به حمله‌ی قلبی یا سكته‌ی مغزی افزایش می‌یابد.

انواع كلسترول

میزان طبیعی كلسترول خون تا چه اندازه است؟ قبل از این‌كه پاسخ این سوال را بدانید باید انواع كلسترول را از هم تشخیص دهید: لیپوپروتئین با چگالی پایین (LDL) و لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL). بهتر است هر یك از انواع كلسترول را بیش‌تر بررسی كنیم:

لیپوپروتئین با چگالی پایین، كلسترول LDL (ال – دی – ال) یا كلسترول بد: علی‌رغم نام این كلسترول، بدن ما به میزان طبیعی این نوع كلسترول برای رشد و ترمیم سلول‌ها نیاز دارد. در هر حال اگر سطح كلسترول LDL خیلی بالا رود، به تدریج می‌تواند سبب ساخت پلاك بر روی دیواره‌های عروق شود.

ایجاد این حالت تصلب شرایین نامیده می‌شود كه علت اصلی بیماری‌های قلبی و سكته‌ی مغزی است. گاهی اوقات پلاك خرد می‌شود و سبب بروز لخته‌های خون و ایجاد انسداد در مسیر جریان خون می‌شود اگر یكی از شریان‌های قلب دچار گرفتگی شود باعث ایجاد حمله‌ی قلبی در فرد می‌شود و اگر جریان خون در مغز دچار انسداد شود، سبب سكته‌ی مغزی خواهد شد.

لیپوپروتئین با چگالی بالا، كلسترول HDL (اچ – دی – ال) یا كلسترول خوب: كلسترول HDL را كلسترول خوب می‌نامند؛ به علت این‌كه این كلسترول به انتقال كلسترول LDL از دیواره‌ی عروق خونی كمك می‌كند. مطالعات اخیر نشان می‌دهد كه كلسترول HDL ما را در برابر تصلب شرایین و بیماری‌های قلبی دیگر محافظت می‌كند.

بنابراین سطوح بالاتر این ماده برای بدن خوب است. مصرف سیگار، ورزش نكردن و تغییر در روش زندگی و رژیم غذایی غلط می‌تواند باعث كاهش سطح HDL‌ در مقایسه با میزان LDL شود. تعادل صحیح بین سطوح كلسترول HDL و LDL برای برقراری سلامت، مهم و اساسی است.

تری‌گلیسیرید: نوع دیگر چربی موجود در بدن تری‌گلیسیرید نامیده می‌شود تری‌گلیسیرید معمول‌ترین شكل چربی در بدن ماست. این ماده در ایجاد بیماری‌های قلبی – عروقی موثر است اگرچه ارتباط كامل آن به اثبات نرسیده است. میزان تری‌گلیسیرید هم زمان با اندازه‌گیری كلسترول ارزیابی می‌شود.

تحقیقات نشان می‌دهد تعداد زیادی از افرادی كه مبتلا به بیماری‌های قلب و عروق هستند، سطح‌ تری‌گلیسیرید بالایی دارند از طرف دیگر در بعضی از افراد با تری‌گلیسیرید بسیار بالا، هیچ آثاری از تشكیل پلاك در عروق خونی مشاهده نشد. در نتیجه نمی‌توان با اطمینان گفت كه تری‌گلیسیرید علت قطعی تصلب شرایین است.

از طرف دیگر سطح تری‌گلیسیرید بالا اغلب همراه با كلسترول HDL پایین است. برخلاف كلسترول LDL، تری‌گلیسیرید به دیواره‌ی عروق خونی نمی‌چسبد. تری‌گلیسیرید بیش‌تر شبیه «كرم غلیظ» در جریان خون است و باعث افزایش تمایل خون به لخته شدن می‌شود.

تمایل بیش‌تر به لخته شدن باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سكته‌ی مغزی می‌شود. تری‌گلیسیرید بالا اغلب همراه با مصرف بیش از حد الكل، افزایش بیش از حد وزن یا كنترل ضعیف بیماری‌ قند است. بنابراین به نظر می‌رسد باید در روش زندگی تغییر ایجاد شود.

چرا سطح كلسترول مهم است؟

مطالعات متعدد نشان می‌دهد كه سطح پایین كلسترول خون خطر ایجاد بیماری‌های عروق كرونر قلب را كاهش می‌دهد. هم‌چنین پایین آوردن كلسترول خون توسط رژیم غذایی و دارو، حملات قلبی در مردان میان سال با كلسترول بالا را تا 30درصد كاهش می‌دهد. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد اگر سطح كلسترول خون پایین آید، روند تصلب شرایین ممكن است متوقف شود.

پایین آوردن سطح كلسترول خون تا یك درصد در مردان میان سال، حدود 2 درصد شانس ابتلا به بیماری‌های قلبی را كاهش می‌دهد. در حال حاضر ارتباط مستقیم این كاهش كلسترول در زنان به اثبات نرسیده است ارتباط بین كلسترول بالا در بچه‌ها و خطر ایجاد بیماری‌های قلبی در آینده واضح نیست...