زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دكتر محسن نراقی؛ عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران؛ فوق تخصص راینولوژی و جراحی اندوسكوپیك  بینی

بیماری‌های آلرژیك بیماری‌های متنوع و گوناگونی هستند كه شیوع زیادی دارند. به عنوان مثال رینیت آلرژیك در برخی از جوامع حدود 20 درصد جمعیت را گرفتار خود كرده است. آلرژی یا حساسیت به صورت افزایش حساسیت و واكنش پاتولوژیك به عوامل محیطی یا موادی نظیر گرده‌ها، غذا و گرد و خاك در مقادیری بی‌تاثیر بر افراد طبیعی، تعریف می‌شود. بسیاری از بیماری‌های آلرژیك نتیجه استنشاق مواد توسط دستگاه تنفسی فوقانی است. Gell و Coombs واكنش‌های افزایش حساسیت را به چهار گروه طبقه‌بندی كرده‌اند.

متخصصان گوش، گلو و بینی اغلب با واكنش‌های آلرژیك تیپ I سر و كار دارند كه معمولا در آسم برونشی، رینیت آلرژیك، كهیر، آلرژی غذایی و دارویی و واكنش‌های ناشی از نیش حشرات مشاهده می‌شود. آنتی‌ژن‌های استنشاق‌شده شامل گرده‌های گیاهی، زوائد حیوانات، قارچ‌های معلق در هوا، مواد زاید حشرات و گرد و غبار خانگی است.

در واقع مایت‌ها (House dust mite) كه موجودات ذره‌بینی داخل گرد و خاك منزل هستند، آلرژی ناشی از گرد و خاك منزل را موجب می‌شوند. تماس با این آنتی‌ژن‌ها سبب بروز واكنش افزایش حساسیت وابسته به IgE تیپ I همراه با دگرانولاسیون ماست‌سل‌ها و آزاد شدن هیستامین و سایر مدیاتورهای فعال‌كننده عروقی می‌شود. واكنش‌های آلرژیك تظاهرات متعددی از نظر گوش، گلو و بینی دارد كه در جدول زیربه طور خلاصه مورد بررسی قرار گرفته است.

رینیت آلرژیك

رینیت آلرژیك شایع‌ترین تظاهر آلرژی مجرای تنفسی فوقانی است. ممكن است فصلی یا دایمی باشد. رینت آلرژیك فصلی اغلب ناشی از گرده درختان، علف‌های هرز و چمن است، در حالی كه رینیت آلرژیك دایمی اغلب ناشی از مایت گرد و خاك و زوائد حیوانات است. قارچ‌های معلق می‌توانند هر دو نوع رینیت آلرژیك را ایجاد كنند. حداكثر علایم رینیت آلرژیك فصلی بستگی به منطقه جغرافیایی دارد، ولی در فاصله بین اواخر بهارو اوایل پاییز رخ می‌دهند.

در معاینه بالینی، شاخك‌های بینی رنگ‌پریده یا كبود و ورم‌كرده همراه با پوشش مخاطی نازك و روشن است. گاه ممكن است شاخك‌ها قرمز و متورم باشند. بیماران ممكن است «چشم كبود آلرژیك» داشته باشند، تیره شدن زیر چشم‌ها در نتیجه استاز وریدی ناشی از التهاب آلرژیك ملتحمه، در بافت‌های نازك پلك‌هاست. ممكن است كودكان در قسمت تحتانی بینی، چین‌های افقی داشته باشند كه به دلیل مالش مداوم و پیدایش اسكار متعاقب آن، در این ناحیه است. انسداد مزمن بینی در دوران كودكی، سرانجام منجر به تنفس دهانی و «قیافه آدنوئیدی» تیپیك می‌شود.

علایم رینیت آلرژیك عبارتند از: احتقان بین، آب‌ریزش آبكی بینی، عطسه، خارش بینی، التهاب ملتحمه، اشك ریزش، خارش كام و ترشحات پشت بینی. همچنین ممكن است بیماران احساس بی‌حالی و ضعف داشته باشند. تشخیص افتراقی شامل رینیت وازوموتور، رینیت دارویی، رینیت هورمونی، سرماخوردگی، سینوزیت و برخی ضایعات ساختمانی كه منجر به انسداد بینی می‌شوند مانند انحراف تیغه بینی، هیپرپلازی آدنوئید، جسم خارجی بینی و تومورهای بینی و نازوفارنكس است. عوارض رینیت آلرژیك عبارتند از: افیوژن گوش میانی، سینوزیت، هیپرپلازی آدنوتونسیلار، هیپرپلازی لوزه‌های زبانی، گلودرد، پولیپ‌های سینوس‌های پارانازال و موكوسل...

برای خواندن بخش دوم- اختلالات آلرژیک- اینجا کلیک کنید.