مراحل بروز اعتیاد به اینترنت
مرحله اول: جذب و مشغول شدن با اینترنت: فرد به یك رایانه دارای مودم یا شبكه اینترنتی دست مییابد، راجع به اینترنت اطلاعاتی كسب میكند، شروع به بررسی و گردش در آن میكند، یكی دو موضوع نظرش را جلب میكند، كمكم شروع به استفاده مرتب از اینترنت میكند، عضو اتاقهای گفتوگو یا گروههای اینترنتی شده و برای خود دارای هویت مستقل اینترنتی میشود. در این زمان او گرفتار شبكه اینترنت شده است.
مرحله دوم: جانشینسازی: آنچنان عمیق به جامعه اینترنتی وصل میشود كه جای آن چیزهایی را كه در زندگی واقعی ندارد یا نمیتواند پیدا كند، پر میكند.
مرحله سوم: راه رهایی و پناه بردن: فرد بیشتر و بیشتر به جامعه اینترنتی (اتاق گفتوگو، گروههای اینترنتی) رجوع میكند و زمانهای بیشتری را روی خط میباشد. وقتی به اینترنت متصل است، آرام بوده و احساس خوبی دارد. او از اینترنت برای برطرف كردن احساسهای منفی خود و گریز از زندگی واقعی استفاده میكند.
تشخیص
1- اشتغال ذهنی با اینترنت (اشتغال ذهنی راجع به فعالیتهای اینترنتی قبلی یا فعالیتهایی كه بعداً میخواهد انجام دهد) 2 ـ با گذشت روزها، نیاز به زمانهای طولانی و طولانیتری برای اتصال به اینترنت دارد تا احساس رضایت كند. 3 ـ سابقه وجود تلاشهای ناموفق برای كنترل و قطع استفاده وسواسگونه از اینترنت 4 ـ احساس بیقراری، دمدمی مزاج بودن، افسردگی و تحریكپذیری در زمانیكه میخواهد از اینترنت جدا شود. 5 ـ بهطور مكرر، بیش از زمان از پیش تصمیم گرفته شده قبلی، به اینترنت وصل بوده و به وبگردی میپردازد.
علائم و عوارض
علائم و عوارض اعتیاد به اینترنت بسیار متنوع و گسترده است. شایعترین نشانهها شامل: خستگی، بیخوابی، اختلال در تغذیه، افت عملكرد تحصیلی و شغلی، اضطراب، دورههایی از افسردگی، گوشهنشینی، عدم ارتباط با خانواده و دوستان و آشنایان، كاهش ارتباطات اجتماعی، مشكلات اقتصادی (بیكاری، هزینههای اینترنت و احتمالاً قماربازی، و خریدهای اینترنتی وسواسگونه) و بهطور كلی اختلال عملكرد فردی، خانوادگی و اجتماعی هستند. در كودكان و نوجوانان، وجود این علائم به عنوان علائم هشدار دهنده مطرح میگردد كه شامل خستگی زیاد، مشكلات تحصیلی، كاهش علاقه به دیگر سرگرمیها، دوری از دوستان، و سركشی میشود.
پیشگیری و درمان
به خاطر اینكه اعتیاد به اینترنت یك پدیده نسبتاً جدید میباشد، تاكنون تحقیقات گستردهای روی اثربخشی روشهای درمانی صورت نگرفته است. آنچه مسلم است، اینكه عدم ارتباط با اینترنت را نمیتوان مطرح نمود، زیرا با توجه به وابستگی روزافزون جامعه به رایانه و اینترنت در زمینه تجارت، آموزش، سرگرمیها، و دسترسی به اطلاعات و نیز ارتباطات بین فردی، عدم استفاده از اینترنت تقریباً غیرممكن میباشد. هدف اصلی در انواع روشهای درمانی، آموزش چگونگی استفاده صحیح و كنترلشده از اینترنت و رایانه است. در درمان اعتیاد به اینترنت و سایر فناوری های مجازی از روشهای درمانی غیردارویی و دارویی استفاده میگردد.