تحريريه دنيای سلامت
خروپف نیز مانند تمامی صداهای دیگر با ایجاد ارتعاشات و به شكل امواج صوتی در هوا پخش میشود. مثلاً وقتی صحبت میكنیم. ارتعاش تارهای صوتی، صدای ما را شكل میدهند یا وقتی معده ما غار و غور میكند، با حركت مواد غذایی در معده و روده، ارتعاش ایجاد میشود.
وقتی كه خواب هستیم نیز جریان هوا میتواند بافتهای بینی و گلو را به ارتعاش درآورد و موجب خروپف شود. بنابراین خروپف، صدایی است كه از جریان هوایی كه باعث ارتعاش بافت در هنگام خواب میشود، به وجود میآید.
شیوع خروپف
هر فردی میتواند خروپف كند. آمارها نشان میدهد حدود 45 درصد از مردان و 30 درصد از زنان به صورت منظم خروپف میكنند. اغلب كسانی هم كه خروپف نمیكنند، بعد از نوشیدن مشروبات الكلی یا استفاده از بعضی داروهای خاص و یا ابتلا به یك بیماری ویروسی، حتماً خروپف خواهند كرد.
افرادی كه خروپف میكنند، ممكن است هر خصوصیت ظاهری داشته باشند. معمولاً وقتی موضوع خروپف پیش میآید، ذهن ما به سمت مردی چاق با گردنی كلفت میرود! در صورتی كه یك خانم بسیار لاغر اندام نیز میتواند خروپف كند. به طور كلی وقتی سن افراد بیشتر میشود یا وزن آنها افزایش مییابد. بیشتر خروپف میكنند.
چه چیزی باعث خروپف میشود؟
وقتی كه نفس میكشیم، جریان هوا، به طور یكنواخت وارد بینی، دهان و ریههای ما شده و سپس خارج میشود. هنگامی كه نشستهایم و آرام نفس میكشیم، صدای نسبتاً خفیفی به گوش میرسد؛ وقتی ورزش میكنیم، هوا با شدت بیشتری وارد بینی میشود و تلاطم بیشتری در جریان هوا به وجود میآید؛ در نتیجه صدای بلندتری شنیده میشود.
وقتی كه ما میخوابیم، منطقهای در پشت گلوی ما كمی نازك شده و عبور هوا از این راه باریك باعث ارتعاش میشود و این ارتعاش تولید صدای خروپف میكند. البته نازك شدن این مسیر دلایل مختلفی دارد و ممكن است در بینی، دهان یا گلو باشد.
تنفس دهانی
همانطور كه در بالا گفته شد، انسان به طور طبیعی باید از طریق بینی تنفس كند؛ اما بعضی افراد به دلیل انسداد بینی نمیتوانند از این طریق نفس بكشند.
انسداد بینی میتواند ناشی از عفونتهای سینوسی، تورم، آلرژی و یا انحراف سپتوم بینی باشد. در بزرگسالان معمولاً انسداد بینی به دلیل انحراف سپتوم از شكستگی بینی و یا تورم بافت از آلرژی است.
در كودكان، اغلب علت انسداد بینی، لوزهها (لوزه سوم) میباشد. بسیاری از افراد كه مجبورند از راه دهان تنفس كنند، خروپف میكنند؛ چرا كه جریان هوا از طریق دهان سبب ارتعاش بیشتری در بافتها میشود.
عملكرد بینی در تنفس عادی
برای نفس كشیدن در حالت استراحت، بهتر است از طریق بینی نفس بكشیم. بینی برای هوای وارد شده، نقش یك بخاری، فیلتر و مرطوب كننده را دارد. وقتی كه از طریق دهان نفس میكشیم، این تغییرات كمتر برروی هوا ایجاد میشود.
هر چند ریههای ما قادرند از هوای خشك، آلوده و سرد نیز استفاده كنند، اما توجه داشته باشید كه تنفس هوای سرد و خشك و آلوده مشكل است. بنابراین، بدن ما به طور طبیعی میخواهد از طریق بینی تنفس كند.
بینی از دو گذر به موازات یكدیگر تشكیل شده كه هر یك از آنها حفره بینی نامیده میشوند و به وسیله یك دیوار كوچك از هم جدا میگردند كه تیغه بینی نام دارد.
قسمت بلند و استوانهای شكل اطراف تیغه (دیواره بینی و نزدیك گونهها) را مخاط بینی مینامند. مخاط بینی دیوار نسبتاً سطحی از غضروف است. بینی رگهای خونی كوچك بسیاری دارد كه وظیفه آنها تنظیم جریان هواست.
اگر حجم این رگهای خونی افزایش یابد، جریان هوا كاهش مییابد و برعكس، اگر حجم آنها كاهش یابد و نازك شوند، جریان هوا افزایش مییابد.
كام نرم
كام نرم، فرم عضلانی از سقف استخوانی دهان (سخت كام) میباشد كه پشت دهان (اروفارنكس oropharynx) را از حفرههای بینی (نازوفارنكس nasopharynx) جدا میكند. كام نرم در هنگام بلعیدن غذا و تنفس نقش مهمی دارد.
در تنفس از راه بینی، كام به جلو حركت كرده و راه هوایی بینی را باز میكند و هوا به ریه منتقل میشود.
در حین غذا خوردن، كام به عقب حركت میكند و راههای حفرههای بینی بسته شده و غذا و مایع به جای پشت بینی به درون مری فرستاده میشود. زبان كوچك در پشت كام نرم وجود دارد و به همراه كام نرم در تلفظ بعضی لغات در بعضی از زبانها تولید صدا میكند (مثل زبان عبری و فارسی). كام و زبان كوچك متصل به آن اغلب سازهای هستند كه در طول خروپف صدا تولید میكنند و در درمانهای جراحی خروپف، برای جلوگیری از تولید صدا، شكل این سازه را تغییر میدهند.
بنابراین اگر به زبانی تكلم میكنید كه زبان كوچك نیز در تولید بعضی صداها كاربرد دارد، به شما توصیه نمیشود از این روش درمانی استفاده كنید و این روش برای شما مناسب نخواهد بود.
راههای هوایی تنگ
وظیفه لوزه، مبارزه با انواع باكتریها و ویروسهاست. آنها در پشت دهان و روی هر طرف گلو (اروفارنكس) واقع شدهاند. و به آنها لوزه كامی نیز میگویند. مثل سایر بافتهای مقابلهكننده با عفونت، لوزهها نیز زمانی كه در برابر باكتری و ویروس از بدن دفاع میكنند، متورم میشوند و اغلب پس از رفع عفونت به اندازه طبیعی خود برنمیگردند و همانطور بزرگ باقی میمانند؛
بنابراین راه هوایی باریك شده و موجب ارتعاش و خروپف میشود. همانگونه كه در بالا اشاره كردیم، كام نرم (نرم كامه) بافتی است كه به پایین و عقب دهان آویزان است كه اگر خیلی آویزان یا خیلی نرم و یا بلند باشد، میتواند موجب خروپف شود...