تحریریه دنیای سلامت
وقـتی رگ خواب می‌گـیرد!
«بی‌خوابی» یکی از شایع‌ترین اختلالات خواب است كه در سلامتی و زندگی روزانه فرد تاثیر می‌گذارد. «بی‌خوابی» حالات غیرعادی و کیفیت نامطلوب خوابیدن است كه فرد در هنگام خواب به مدت طولانی قادر به خوابیدن نیست. این عارضه گاهی در ابتدای خواب، گاه نیمه شب و در مواردی هنگام صبح رخ می‌دهد.
در بی‌خوابی فرد افکار آزار دهنده نخوابیدن، خواب ماندن صبح، نرسیدن به کارها و اضطراب بوده و بدون وجود عامل بیرونی دلواپسی دارد. بیش از 31 درصد افراد به بی‌خوابی مبتلا هستند و بسیاری از افراد بی‌خواب هم به پزشک مراجعه نمی‌کنند، زیرا به بی‌خوابی گذرا و ساده مبتلا هستند که بعد از مدتی برطرف می‌شود.
بی‌خوابی گاه اولین علامت یک بیماری جسمی یا یک اختلال روانپزشکی است، كه شناخت دقیق علت آن به درمان و بهبودش کمک زیادی می‌کند.
عوامل
عواملی که باعث افزایش شیوع اختلالات خواب می‌شوند، عبارتند از
1- جنس مؤنث، وجود بیماری‌ها و اختلالات طبی و روانی، سوء مصرف مواد و سن بالا. 2- گاهی اوقات بی‌خوابی عارضه‌ای از یک تجربه اضطراب‌آور و یا انتظار چنین تجربه‌ای است؛ مثل کسی که فردا امتحان دارد یا می‌خواهد در یک مصاحبه شغلی و تحصیلی شرکت کند. 3- واکنش در برابر مرگ و فقدان عزیزان و یا سایر استرس‌های زندگی می‌تواند باعث اضطراب و بی‌خوابی شود.
این نوع بی‌خوابی‌ها که واکنشی است، معمولا ادامه نمی‌یابد و به درمانِ دارویی و برنامه‌ریزی شده نیاز ندارد. اگر رعایت توصیه‌های بهداشت خواب اثر نکرد، گاهی مصرف یک داروی آرامبخش و خواب‌آور به طور کوتاه‌مدت لازم می‌شود.
انواع بی‌خوابی
1- بی‌خوابی گذرا: تنها به مدت چند روز تا یک ماه طول می‌کشد و اغلب در اثر استرس شدید، یک بیماری حاد یا خود درمانی ایجاد می‌شود. بی‌خوابی گذرا بیشتر در سالمندان رواج دارد، ولی این بدان معنا نیست که تنها سالمندان به این عارضه مبتلا می‌شوند، بلکه ممکن است در هر سنی به سراغ افراد بیاید.
2- بی‌خوابی‌های کوتاه‌مدت: از یک تا شش ماه طول می‌کشد.
3- بی‌خوابی مزمن: اگر بی‌خوابی بیشتر از شش ماه به طول بینجامد، مزمن تلقی شده و معمولا دلایل مختلفی هم دارد. از عوامل این نوع بی‌خوابی می‌توان به مصرف بیش از حد الکل و داروها و نگرانی وسواسی درباره بی‌خوابی اشاره کرد.
بی‌خوابی در کودکان
یکی از علل شایع بی‌خوابی در شیرخواران و کودکان، تغذیه نامناسب و گرسنگی است. همچنین اجابت مزاج و سوختگی ادرار، گرما و سرمای زیاد محل خواب، نور و سر و صدای زیاد، باعث اختلال در خواب می‌شود. از علل مهم دیگر بی‌خوابی کودکان، آپنه خواب است که بیشتر در نوزادان و شیرخواران دیده می‌شود؛ به این معنا که در طول خواب، مکررا تنفس قطع شده و به طور واکنشی باعث بیداری کودک می‌شود و متاسفانه عامل مرگ در گهواره نوزاد یا شیرخوار می‌‌گردد و به مراقبت بیشتری نیاز است.
برای خواندن بخش دوم- انواع بی‌خوابی بر اساس مدت زمان- اینجا كلیك كنید.
