خسرو معتضد؛ پژوهشگر
خواجه، به معنای بزرگ است. مثل خواجه نظام الملک، خواجه نصیر طوسی. معنی دیگر کلمه خواجه، مغایر کلمه بزرگ است، یعنی کسی که خصی شده است که آن زمان با وسایل گوناگون این کار را می‌کردند تا این افراد بتوانند در حرمسرا خدمت کنند.
کشورهای اروپایی خواجه نداشته‌اند
خواجه در کشورهای اروپایی وجود نداشته است. مثلاً در رم ویونان کلمه خواجه را نمی‌توان پیدا کرد، زیرا در یونان حرمسرا نبوده است و در رم هم هر مردی می‌توانست زنان متعددی را برای خودش بخرد یا در خانه خودش نگهداری کند.
مثلاً کراسوس و ژول سزار یکی از این‌ها بوده است. ژول سزار با کلئوپاترا ملکه بطلمیوسی ازدواج‌کرده است ولی زنان دیگری هم داشته است.
به‌غیر از اروپا در جاهای دیگر هم خواجه بوده است و بیشتر در حرمسرای شرقی وجود داشته است، در تاریخ دربار هخامنشیان نام تعدادی از خواجه‌ها آمده است که در خدمت خانم‌ها بودند و قدرت زیادی داشتند.
مثلاً بروتشات مادر اردشیر دوم زن شروری بود و دستور مسموم کردن عروسش استاتیرا را می‌دهد، به دلیل اینکه مورد توجه اردشیر دوم بوده است.
ماجرای مسموم شدن زنان حرمسرا توسط یکدیگر
مسموم کردن در تاریخ همیشه بوده است.
دکتر پولاک اتریشی که در زمان ناصرالدین‌شاه به مدت ۲۰ سال در ایران بود مقاله‌ای نوشته است راجع به سم‌هایی که زنان حرمسرا برای مسموم کردن همدیگر استفاده می‌کردند.
تاریخ طولانی حرمسرا در ایران
به‌عنوان مثال، داریوش از مصر که بازمی‌گشت شاهزاده خانم مصری را با خودش می‌آورد که باعث عصبانی شدن همسرش می‌شود.
هرودوت نقل می‌کند که آتوسا به‌شدت از شوهر خود ایراد می‌گیرد.
در اواخر ساسانیان هم یکی از چیزهایی که مورد نفرت مردم بود این بود که بزرگان یااسپهبدان مانند شاه‌زنان متعددی می‌گرفتند.
پادشاهانی که از هر دین یک زن داشتند!
مذهب برای این افراد زیاد مهم نبود. مثلاً یزدگرد اول زن یهودی داشت یا خسرو پرویز یک زن مسیحی تابع کلیسای رم و یک زن مسیحی آشوری داشت.
با توجه به اینکه ازدواج تا چهار زن در اسلام اجازه داده شده است، بعد از اسلام قضیه گرفتن زنان متعدد و حرمسرا زیاد شد، به‌ویژه میان خلفای اموی.
زنی که با گیر کردن انگور در گلویش، باعث خودکشی خلیفه وقت شد
کتاب «الاغانی» ابوالفرج اصفهانی درباره حرمسرا و دو زن به نام حبابه و سلامه می‌باشد.
در این کتاب آمده است که در گلوی یکی از زنان انگور گیر کرد و مرد و باعث شد خلیفه وقت حالش بد شود و گریه و زاری کند و درنهایت خودکشی کند.
خلفای بنی امیه، امویان که درواقع شاخه مروانیان خلافت اموی هستند، آدم‌های بسیار عیاش و لاقیدی بودند.
در میان این‌ها عمر ابن عبدالعزیز پرهیزگار بوده که سعدی هم از او تعریف کرده است. دوره عباسی هم از مهتدی شروع می‌شود.
عبدالله سفاح آدم خونریز و جدی و دنبال کشورگشائی بود که سردارش ابومسلم خراسانی بود و اهل داشتن حرمسرا نبود.
منصور هم آدم جدی بود ولی مهتدی شروع به زن گرفتن می‌کند که یکی از زن‌هایش دختر استازیس سردار ایرانی است و پسرش هارون‌الرشید از این زن است.
علت دفن هارون الرشید در مشهد مقدس هم به همین دلیل که ایران وطن مادری‌اش محسوب می‌شده، بوده است. او به وزرای ایرانی هم اهمیت می‌داد، مثل جعفر برمکی که ماجرایش مفصل است.
از زمان هارون الرشید زنان زیاد می‌شوند. خواجگان هم بوده‌اند که این‌ها را بیشتر از آفریقا و بعد از قسمت‌های مختلف آسیا می‌آوردند.
خواجه دو گونه بوده است، خواجه سفید و خواجه سیاه. دربار عثمانی سرآمد این کارها بوده است.
فیلم‌هایی که درباره حرمسراهای عثمانی می‌سازند افسانه و برای جذب توریست به ترکیه است!
نویسنده‌ای در سال‌های پیش کتابی به نام «جوهر آقا» نوشته است که تمام جزئیات حرمسرای عثمانی و جنایاتی را که مرتکب می‌شدند در این کتاب آورده است.
در حرمسراهای عثمانی زنان را می‌کشتند، غرق می‌کردند. فیلم‌هایی که از این دوره می‌سازند افسانه است، زیرا چنین لباس‌هایی نمی‌پوشیدند و چنین آرایش و رفاهی نداشتند.
این‌گونه نمایش دادن برای جذب توریست است که به ترکیه بیایند.
زنان بسیار دربار صفویه
نقاشی‌هایی از زنان دوره صفوی موجود است که اکثر این زنان گرجی، چرکس و ارمنی بودند.
این نقاشی‌ها در زمان صفویه و توسط نقاشان ایرانی و خارجی کشیده شده‌اند.
در تصاویری که زن‌ها در حال رقص هستند آن‌ها گرجی هستند، زیرا زنان ایرانی حق رقصیدن نداشتند.
شاهی با سه هزار زن که باعث انقراض یک سلسله شد!
وقتی شاه‌عباس به گرجستان لشکرکشی می‌کند، کتوان ملکه را اسیر می‌کند و به شیراز می‌آورد و با بچه‌هایش متمتع می‌کند.
شاه‌عباس برای اینکه بتواند گرجستان را در مقابل دولت عثمانی حفظ کند به‌دروغ ادعا می‌کند که می‌خواهد با ملکه کتوان یا کتایون ازدواج کند.
شاه سلطان حسین هم سه هزار زن داشت و آدم عیاش و بی‌فکری بود و باعث انقراض سلسله صفویان شد.
نقاشی‌های زنان صفوی
نقاشی‌های زنان صفوی در موزهای خارجی نگهداری می‌شود. قیمت هرکدام از این‌ها مثلاً در موزه این وان لی در لندن ممکن است یک یا دو میلیون دلار باشد.
یکی از این تصاویر مربوط به رابرت شرلی مشاور نظامی شاه‌عباس است که نقاش هلندی آن را کشیده است.
سلطانی با ۱۰۲ فرزند پسر
یکی دیگر از سلاطین ایرانی به نام باباخان حدود هزار زن داشته است و ۱۰۲ پسرکه در زمان حیاتش از او به دنیا آمده‌اند و یادآور شد:
اسامی تمام زنان فتحعلی شاه هم را هم پسرش برای تاریخ نوشته است که آرزو خانم، آسیه خانم، آسیه خانم دوم، آقابیگم، آقابیگم دوم، آقابیگم سوم، آلاگوس خانم، آهو خانم، بدری جهان خانم از جمله آن‌هاست.
ناصرالدین‌شاه دخترهایش را به‌زور شوهر می‌داد!
در زمان ناصرالدین‌شاه، یعنی بیست سال بعد از مرگ فتحعلی شاه، تعداد نوه‌ها و نبیره‌های فتحعلی شاه را حساب کردند که به بیست هزار نفر رسیده بود.
ایل قاجار کوچک بود و این‌ها می‌خواستند افزایش فرزند داشته باشند. آن‌قدر دختر داشت که به‌زور شوهرشان می‌داد. مثلاً فلان وزیر را صدا می‌کرد و می‌گفت باید فلان دختر ما را بگیری.
شاهزاده خانم‌های اوایل قاجار چندان چاق نبودندوقیافه‌هایشان معمولی بوده است.
در طول تاریخ، مخصوصاً زمان ناصرالدین‌شاه می‌گفتند که زنان چاق سالم‌تر هستند و به همین دلیل این‌ها این‌طور فربه شدند. در اروپا هم همین‌طور بود.
زنی که گرچه فربه شد اما علی‌رغم باور آن دوران سالم نبود و در جوانی مرد
یکی از زنانی که فربه شد و زود مرد خانم انیس الدوله است که اهل عمامه از اطراف میگون است که خانمی دهاتی بود و شاه او را از بچگی پسندید.
این زن از ده دوازده‌سالگی به دربار آمد و در چهل‌ودوسالگی براثر بیماری یرقان یا هپاتیت B می‌میرد. قاجاری‌ها می‌گویند این زن از غصه ترور شاه مرد که این مطلب درست نیست.
این ازدواج‌ها فقط جنبه هوی و هوس نداشت، بلکه شاه می‌خواست در اقصی نقاط مملکت یکسری طرفدار داشته باشد و بهترین کار هم این وصلت‌های ایلیاتی بود.
فتحعلی شاه هم به‌وسیله این ازدواج‌ها با دختران خوانین از تمام حوادث مملکت باخبر می‌شد. بنابراین این ازدواج‌ها مقداری جنبه سیاسی و ارتباط و استفاده از ایل سالاران داشت.
کما اینکه محمدرضا شاه هم در سال ۱۳۲۹ بعد از حدود پنج سال که از فوزیه جداشده بود به سفارش جرج آلن سفیر آمریکا تصمیم گرفت دختری از ایل بختیاری اختیار کند تا از او حمایت و محافظت کنند.
ماجرای زنی که با جدا شدن از احمدشاه، همسر یک آهنگساز شد
احمدشاه آخرین پادشاهی که حرمسرا و 9 همسر داشت. محمدحسن میرزا وقتی از ایران رفت همه زنانش را به دلیل وضعیت بد مالی‌اش طلاق داد.
یکی از این زن‌ها با سرتیپ رکن الدین مختاری رئیس شهربانی مخوف رضاشاه و آهنگساز ازدواج کرد. آهنگ‌های او الان هم گاهی بانام رکن‌الدین خان پخش می‌شود.
اغلب کسانی که دستشان به دهانشان می‌رسید دو سه تا زن می‌گرفتند و بعد برایشان مشکلاتی ایجاد می‌شد.
اسلام شرط شدید کرده است که عدالت باید ایجاد شود و رفتار متساوی باشد و برایشان خانه بگیرند که در دنیای امروز این مسائل اصلاً انجام‌پذیر نیست.
