تحریریه زندگی آنلاین : محمدمهدی عسگرپور، بحث وجود آزارگر در سینما را تأیید کرد و تدوین بیانیه از جانب زنان سینماگر را یک حرکت روبه‌جلو و مؤثر دانست او همچنین باور دارد یکی از دلایلی که افراد سمت بیان این موضوعات نمی‌روند احساس عدم امنیت است.
سوم فروردین امسال، با رشته توییت سمیه میرشمسی مبنی بر آزار دیدن از سوی یک بازیگر سرشناس جنبش «می_تو» در ایران به راه افتاد و بلافاصله پس از این ماجرا زنان سینماگر ایرانی هم بیانیه‌ای منتشر کردند، در این بیانیه که تعداد زیادی از بازیگران از جمله تهمینه میلانی، میترا حجار، ویشکا آسایش، نگار جواهریان، مریم پالیزبان، هایده صفی‌یاری، شقایق دهقان، فرشته حسینی، کتایون ریاحی، ترانه علیدوستی و ملیکا شریفی‌نیا آن را امضا کرده بودند، آمده است: «در روایت‌هایی که از تجربه‌های دردناک زنان در سینمای ایران منتشر شده، انواع آزارهایی که زیر چتر خشونت جنسی قرار می‌گیرند مطرح شده؛ از جمله هتک حرمت با الفاظ جنسی و جنسیت زده، سوءاستفاده از سکوت و تحمل افراد با گروگان گرفتن حق کار و دستمزد، اعمال خشونت جنسی به وسیله تهدید موقعیت کاری قربانی، تماس‌های بدنی ناخواسته، اصرار و اجبار به عمل جنسی و در نهایت خشونت جسمی و تجاوز.»
به بهانه انتشار این بیانیه و حمایت انجمن‌های مختلف سینمایی و سینماگران متعدد از لزوم برخورد با مسئله آزار جنسی در سینمای ایران، در ادامه صحبت‌های محمدمهدی عسگرپور را می‌خوانید.
بیشتربخوانید:
تجربه بهنوش بختیاری از آزار جنسی
تأیید وجود تبعیض جنسیتی
هر جامعه زمانی که بخواهد خودش را تعریف کند به چند مؤلفه شاخص اشاره می‌کند. اگر کسی بیاید و بخواهد درباره جامعه ایران تحقیق و تفحص کند، به نظرش در بررسی‌های اولیه، مسئله اصلی کشور ما چیست؟ بدون شک به بحث نگاه جنسیتی به عنوان یکی از مسائل اصلی ما اشاره خواهد کرد. بحثی که گویی در طول سال‌های متمادی آن‌قدر برای مجموعه حاکمیت حائز اهمیت بوده است که برای آن نهادهای متعددی پدید آورده، بودجه‌های هنگفتی مصرف کرده، تبلیغات بسیاری انجام داده و در مجموع رفتارهای عجیب‌وغریبی بروز داده که اگرچه ما گاهی اوقات آن را در بحث گشت ارشاد و چیزهایی از این دست منحصر می‌کنیم اما موضوع بسیار گسترده‌تر از این حرف‌ها است. شما حتی با روشن کردن تلویزیون یا گوش دادن به صحبت‌های آقایان از منابر این مسئله را به عنوان یک مسئله عمده می‌بینید، مسئله‌ای که گویی تبدیل به یک الگوواره شده است و حتی اگر در ذهن جامعه وجود نداشته و ندارد، در ذهن حاکمیت بسیار مهم بوده و هست و نمی‌تواند به‌سادگی از آن دست بردارد درعین‌حال که برای آن طرح و ایده‌ای امروزی نیز در ذهن ندارد و می‌خواهد جامعه را با نگاهی سنتی که ممکن است ربطی به امروزِ ما هم نداشته باشد در قالب مدنظرش بگنجاند. بنابراین ما با وضعیتی مواجه می‌شویم که بخشی از آن ممکن است در سینما و بخش دیگرش ممکن است در هر جای دیگری رخ دهد.
نکته دومی که از نظر من باید به آن توجه کرد این است که سینما مانند برخی از مشاغل دیگر که مورد توجه بخشی از جامعه است و می‌تواند طرفداران بسیاری داشته باشد نه در کشور ما که در خیلی از کشورهای دیگر، همواره در ورودی‌های خود دچار مسئله بوده است. البته که بخشی از آن کشورهای دیگر توانسته‌اند این مسئله را کنترل و بهتر از ما مدیریت کنند اما به نظر من، ما در این بخش بسیار بد عمل کرده‌ایم.
این ورودی‌های محل اشکال هم فقط مختص به حوزه تهیه‌کنندگی نیست و به‌عنوان‌مثال در حوزه بازیگری هم هست و من می‌دانم که در کلاس‌های بازیگری، به‌صورت بالقوه، چه اتفاقاتی ممکن است رخ دهد. دوستان دیگری هم که اینجا هستند این موضوع را می‌دانند.
این‌ها همه یک‌طرف، اساساً ما وقتی دوربین را در خیابان می‌گذاریم و می‌خواهیم فیلمبرداری کنیم، به شکل طبیعی ممکن است چندین نفر مراجعه‌کننده داشته باشیم که یک نفرشان می‌گوید فرزندم دوست دارد بازیگر شود و دیگری می‌گوید خودم دوست دارم بازیگر شوم و برخی از آن‌ها، به‌سرعت و برای پیشگیری از اتلاف وقت! سر اصل مطلب می‌روند و یک نفرشان ممکن است بگوید حاضر است فلان مبلغ را پرداخت کند تا نقش بگیرد و دیگری ممکن است پیشنهاد دیگری مطرح کند.
این وضعیت، وضعیتی مرتبط با حرفه‌هایی مانند سینما است؛ حرفه‌هایی که انبوه مردم به دلایل مختلف متقاضی ورود به آن هستند، دلایلی که بررسی‌شان بحث ما نیست. بنابراین این هم خود موجب ایجاد وضعیتی می‌شود.
بیشتربخوانید:
علت اصلی خشونت فیزیکی مردان علیه زنان چیست؟
تفکیک بحث تعرض از مفاسد
اتفاقی که اخیراً افتاد و تعدادی از خانم‌ها بیانیه‌ای آماده کردند، ضمن اینکه به نظرم اصل موضوع خوب است و خیلی از ما باید متمرکز شویم روی این موضوع و حتی معتقدم پیش از این‌ها این اتفاق باید رخ می‌داد، این ماجرا بخشی از یک پازل است. خیلی از ما این روزها به دلیل مسائل حاشیه‌ای فکر کردیم که اصل موضوع تعرض نیست بلکه مفاسد در سینما است درصورتی‌که این خانم‌ها بحث تعرض را مطرح کردند. البته مفاسد در سینما و اساساً در جامعه ما و حتی در جوامع دیگر بحث گسترده‌ای است، همین ظاهر من را که نگاه کنید، شاید باورش سخت باشد که حتی یک خانم به خود من پیشنهاد داده باشد ولی ممکن است این اتفاق در سینما رایج باشد، یعنی ممکن است فرد در معرض چیزی قرار بگیرد که مفسده است و این موضوع ریشه در فرهنگ دارد که لازم است حتماً درباره آن بحث شود.» او درباره نحوه رسیدگی به پرونده‌های قضایی گفت: «نکته دیگر بحث رسیدگی قضایی به این موضوعات است. این جنبش در آمریکا رخ داد و کسانی که این موضوع را شروع کردند، افرادی بودند که سالیان قبل این ماجرا برایشان رخ داده بود و سالیان سال سکوت کرده بودند. کسی که شروع کننده این ماجرا بود، آزاری که دیده بود مربوط به ۱۵ سال قبل بود. انگار در همان کشور هم نگرانی از رسیدگی قضایی به این ماجرا وجود داشته اما در ایران یک اتفاق دیگر رخ داده و آن هم این است که خیلی وقت‌ها قدرت که می‌تواند برگرفته از مسائل اقتصادی، رانت و یا جایگاه‌های حکومتی باشد، وضعیتی ایجاد می‌کند که باعث می‌شود به فرد آسیب‌دیده احساس عدم امنیت دست دهد. کما اینکه بازیگری در سال ۸۳ این اتفاق برایش رخ داده و زمانی که به قوه قضاییه مراجعه می‌کند، نمی‌تواند اسم آزارگر را بگوید و این‌گونه ختم دادرسی اعلام می‌شود. مسئله این است که چه چیزی باعث می‌شود افراد واقعیت را پنهان کنند و فکر می‌کنم این بحث تنها به سینما مربوط نمی‌شود و در تمام حوزه‌ها هست.
آسیب‌های این حرکت چیست؟
درباره حرکتی که همکاران ما شروع کردند، باید به آسیب‌های آن توجه کرد، از چند سال پیش این ماجرا مطرح شد که به دلایل سیاسی، مرجعیت را از سینما بگیرند. گرفتن این مرجعیت از راه‌های متعددی انجام می‌شود، یک زمان با ندادن پول این‌کار انجام می‌شود و یک زمان با هزینه کردن پول در جای دیگر این گرفتن مرجعیت انجام می‌شود و یک زمانی هم تلاش برای بدنام کردن این حوزه است.
این روزها صفحاتی که این روایت‌ها را بدون ذکر نام افراد نقل می‌کنند و متاسفانه یک تعدادی از دوستان ما داستان می‌نویسند. مانند همان ماجرای آقای ده‌نمکی که گفتند ما خاطرات شهدا را خودمان می‌نوشتیم بعد به اسم شهدا چاپ می‌کردیم و بعضاً به نظر می‌رسد که چنین اتفاق مشابهی در حال رخ دادن است که اگر این‌گونه باشد، اصلاً چیز خوبی نیست. البته من جزو آدم‌هایی نیستم که معتقدند برای حفظ کیان سینما باید سکوت کرد بلکه باور دارم مسائل باید گفته شود تا به فضای پاک‌تر و سالم‌تری نزدیک شویم.
بیشتربخوانید:
خشونت زنان علیه مردان واقعیتی خاموش
جرائم آزار جنسی
این مسائل باید پیگیری شود و اگر برای آن‌ها مصداقی پیدا شد سنگین‌ترین مجازات از اخراج گرفته تا جریمه مالی، باید برای فرد در نظر گرفته شود، همان‌طور که در آمریکا پیشرفت و حالا می‌بینیم با موضوعی مانند چَک زدن در یک مراسم، دو کمپانی بزرگ پروژه خود را متوقف کردند، باید دید اگر مشابه این اتفاق رخ دهد، تلویزیون حاضر است سریال را متوقف یا آن فرد را اخراج کند؟
