دکتر مهسا امیدیان : پزشک عمومی ؛ متخصص تغذیه و رژیم درمانی از دانشگاه علوم پزشکی تهران
تحریریه زندگی آنلاین : یکی از راه کارهای خوب برای جلوگیری از کمبود ریز مغذی‌ها در کودکان زیر 2 سال استفاده درست و به جا، از مکمل‌ها است. بر اساس تحقیقات انجام گرفته در کشور ما، کمبود آهن در کودکان زیر 2 سال شایع است. کمبود آهن در کودکان زیر 2 سال عوارض متعددی از جمله اختلال رشد مغزی و ضریب هوشی کودک دارد. کمبود ویتامین A از دیگر کمبودهای تغذیه‌ای شایع در کشور ما در کودکان زیر 2 سال است. افزایش ابتلا به بیماري‌های تنفسی و گوارشی به دلیل کاهش قدرت ایمنی بدن از عوارض و پیامدهاي کمبود ویتامین A می‌باشد. از دیگر ریز مغذی‌ها که کمبود آن در کشور ما شایع است می‌توان به ویتامین D اشاره کرد. کمبود این ویتامین سبب اختلال در رشد استخوان‌ها (بیماری ریکتز یا راشیتیسم) و تضعیف سیستم ایمنی در کودکان زیر 2 سال می‌شود. بر اساس دستورالعمل‌هاي وزارت بهداشت، به منظور پیشگیري و کنترل کمبود این ریزمغذی‌ها و کاهش عوارض نامطلوب کمبود آنها بر سلامت کودکان لازم است کلیه کودکان زیر دو سال مکمل‌های آهن، مولتی ویتامین و یا A و D را مطابق با پروتکل‌هاي تدوین شده مصرف نمایند.
بیشتر بخوانید:
آیا کودک من به مکمل ویتامین و مواد معدنی نیاز دارد؟
مکمل ویتامین D+A در نوزادان و شیرخواران زیر 2 سال
میزان ویتامین A موجود در قطره D + A باید 1500 واحد و میزان ویتامین D موجود در آن باید 400 واحد باشد. اکثر قطرههای ایرانی موجود در داروخانه همین میزان ویتامین D+ A دارند و استاندارد هستند. شروع مکمل ویتامین D + A را برای همه نوزادان باید از روز سوم بعد از تولد شروع کرد و اینکه نوزاد شیرمادر می خورد یا شیرخشک مصرف می کند، تفاوتی ندارد. میزان توصیه شده روزانه، یک قطره‌چکان کامل که معادل یک میلی‌لیتر یا یک سی‌سی است، می‌باشد که حاوی 1500 واحد ویتامین A و 400 واحد ویتامین D مورد نیاز نوزادان و شیرخواران است.
چه زمانی در روز برای دادن مکمل ویتامین D + A به کودک مناسب‌تر است؟
ویتامین‌های A و D ویتامین‌های محلول در چربی هستند، بنابراین مصرف مکمل D + A برای شیرخواران زیر 6 ماه بعد از شیر خوردن و در سنین بالای 6 ماه بعد از وعده غذای کمکی اسن تا جذب بهتری برای مکمل فراهم شود.
مکمل آهن در نوزادان و شیرخواران زیر 2 سال
طبق دستورالعمل وزارت بهداشت، در شیرخوارانی که با وزن طبیعی متولد می‌شوند (اعم از شیر مادر خوار و یا شیر خشک‌خوار) دادن قطره آهن از پایان ۶ ماهگی و یا همزمان با شروع تغذیه تکمیلی شروع می‌شود و تا پایان ۲۴ ماهگی ادامه می‌یابد. میزان توصیه شده مکمل آهن برای کودکان زیر 2 سال پانزده میلی‌گرم آهن المنتال به صورت روزانه است. اغلب اوقات طعم بد و فلزی قطره آهن کودکان را اذیت می‌کند و سبب عدم تحمل و ایجاد استفراغ در کودک می‌شود. قطرههای آهن که به فرم لیپوزومال هستند طعم بهتری دارند و توسط کودکان بهتر تحمل می‌شوند.
یون آهن در قطرههای آهن با ساختار لیپوزومال در داخل لایه فسفولیپید قرار گرفته است و لیپوزوم‌های حاوی آهن به صورت دست نخورده از روده جذب می‌شوند. پایداری آهن در فرمول لیپوزومال بهتر است و به علت عدم تماس مستقیم مولکول‌های آهن با دستگاه گوارش، فاقد عوارض گوارشی شایع آهن، طعم بد و خاصیت سیاه کردن دندان‌ها است.
بیشتربخوانید:
مصرف مکمل در کودکان
چه زمانی جهت مصرف مکمل آهن درطول روز براي کودك مناسب‌تر است؟
مکمل آهن را نباید همزمان با وعده شیر کودك داد زیرا کلسیم موجود در شیر، ازجذب آهن جلوگیري می‌کند.
میوه‌ها و آب‌میوه‌ها بخصوص مرکبات (به دلیل داشتن ویتامین C) موجب افزایش جذب آهن می‌شوند و می‌توان قطره آهن را همراه با آنها متناسب با سن کودك تجویز نمود.
