در شیرخواران با حال عمومی نسبتا خوب برای اصلاح آهسته كم‌آبی توصیه شده است كه شیر دوشیده شده مادر و یا شیر مناسب دیگر و یا هر دو به مقدار100میلی‌لیتر برای هر كیلوگرم وزن در شبانه‌روز به وی داده شود. گرچه بعضی از مادران به‌دلیل عدم توجیه صحیح توسط پزشك از ادامه تغذیه با شیر مادر خود اجتناب می‌كنند ولیكن باید تا پس از درمان كم‌آبی مادر را تشویق به ادامه تغذیه موفق از پستان كرد.
در شیرخوارانی كه حال عمومی خوبی ندارند اصلاح كم‌آبی به طریق وریدی انجام می‌شود. بررسی نشان داده كه شیرخوارانی كه به میزان150میلی‌لیتر مایع برای هر كیلوگرم وزن رهیدراته شده‌اند نسبت به گروهی كه به میزان كمتر (100 میلی‌لیتر برای هر كیلوگرم) بیشتر دچار تشنج و یا ادم محیطی شده‌اند. در صورت وجود كولاپس شیرخوار نیاز به دریافت مایع به میزان 20 میلی‌لیتر برای هر كیلوگرم وزن به صورت كلوئید و یا 9/0 درصد سالین در مدت نیم ساعت دارد و اگر شیرخوار در شوك نباشد شروع اصلاح كم‌آبی با 9/0درصد سالین به مقدار100 میلی‌لیتر در شبانه‌روز توصیه شده كه خود می‌تواند غلظت قند پلاسما را به میزان 5/2 میلی‌مول در لیتر نگه دارد.
كنترل مقدار اوره و الكترولیت هر 6 ساعت باید انجام شود. معمولا مقدار اوره در طی 24ساعت اول درمان طبیعی می‌شود ولیكن باید سعی شود كه غلظت سدیم به تدریج بعد از چند روز به حد طبیعی برسد به این منظور توصیه شده است كه كاهش غلظت سدیم بیش از 10 میلی اكی‌والان در روز نباشد به این منظور پس از 24ساعت از درمان از محلول 45 درصد سالین در دكستروز تا10 درصد استفاده می‌شود و سپس می‌توان از محلول خوراكی رهیدراتاسیون با شیر مادر یا در صورت لزوم شیرمصنوعی استفاده كرد.
چون علت كم‌آبی هیپرناترمی احتمالا اختلال در روند شیردهی موفق است به این منظور می‌توان از وسیله كمك شیردهی (NS) كه ترجیحا شیر دوشیده مادر همراه با مكیدن شیرخوار برای تحریك پستان در حین خوردن شیر مكمل فراهم می‌شود، استفاده كرد. این پدیده عموما در شیرخوارانی كه به‌طور انحصاری و نه به خوبی از شیر مادر تغذیه می‌شوند، وجود دارد.
به این منظور در هر شیرخواری كه ظاهرا به صورت انحصاری با شیر مادر تغذیه می‌شود و مادر دچار مشكلات شیردهی است، احتمال بروز این پدیده وجود دارد و آنچه در حال حاضر مهم است، شیوع بیشتر این پدیده در دهه اخیر است. ممكن است به نظر برسد علت افزایش میزان تغذیه با شیر مادر در سال‌های اخیر در دنیا سبب افزایش شیوع این پدیده شده است، ولیكن با كاهش بروز این بیماری در كشور اسكاندیناوی و استرالیا با میزان شیوع بیشتر تغذیه با شیر مادر نسبت به انگلستان كه میزان تغذیه با شیر مادر در آنجا كمتر است، به نظر می‌رسد علت اصلی آن در چگونگی تغذیه با شیر مادر است.
بررسی 907 مورد بستری از 14بیمارستان انگلستان و وجود 8 مورد كم‌آبی هیپرناترمی نوزاد، بیانگر آن بود كه تقریبا تمامی شیرخواران به جز 1 نفر در هنگام ترخیص عدم موفقیت در تغذیه با شیر مادر داشته‌اند.
بررسی نشان داده در صورت كاهش طول مدت اقامت نوزاد در بیمارستان از 2/4 روز به 7/2 روز، بستری مجدد نوزاد از 27 تا 37 در هزار رسیده كه شامل كم‌آبی هیپرناترمی، زردی، كاهش وزن‌گیری و مشكلات شیردهی بوده است، از طرفی در بررسی دیگری نشان داده شد كه ترشح زودهنگام بعد از تولد با افزایش میزان بستری مجدد نیست. ضمن توجه به علایم خطر و هشداردهنده مربوط به مادر و نوزاد در طی اقامت در زایشگاه نیاز به بررسی و پیگیری جدی پس از ترخیص ضروری است.
در صورت كاهش وزن بیش از 10 درصد وزن هنگام تولد و سدیم بیش از 150، نیاز به بستری نوزاد و شروع درمان مناسب و حمایت مادر در ادامه تغذیه با شیر مادر و حل مشكلات احتمالی شیردهی می‌شود. توصیه شده كه نوزادانی كه در معرض خطر كم‌آبی هیپرناترمی هستند، حداقل 1 نوبت بعد از ترخیص وزن شوند و مسلما زمان مناسب و دسترسی به نوزادان در طی 3 تا 5 روز بعد از تولد در هنگام انجام تست‌های غربالگری (از قبیل تیروئید ...) است.
پزشكان، ماماها، مراقبان بهداشت و مشاوران شیردهی باید در مورد شناخت شیرخوار در معرض خطر به كم‌آبی هیپرناترمی آموزش لازم را دیده و ضمن دقت زیاد در انجام دفعات تغذیه، طول مدت تغذیه، كفایت جریان شیر مادر، دفعات دفع ادرار، مدفوع و زمان مناسب در تبدیل مكونیوم به شیر بینابینی در تشخیص سریع‌تر این پدیده و هشدارهای لازم به والدین از قبیل تغذیه كم، مكیدن ضعیف، خواب‌آلودگی و نوزاد خیلی آرام كه می‌توانند نشانه‌هایی از این پدیده باشند، را بدهند.
برای خواندن بخش اول- درمان و شاخص‌های هیپرناترمی - اینجا کلیک کنید.
