تحریریه ماهنامه دنیای سلامت
سیب زمینی طعم و مزه ملایمی دارد و بهترین غذا برای شروع غذا خوردن بچه است. از سبزیجات نیز می‌توانید در كنار پوره سیب زمینی استفاده كنید. موز، سیب و یا گلابی له‌شده نیز دسر خوبی برای كودك هستند. كم‌كم می‌توان گوشت، سبزیجات، ماهی و مرغ را نیز به صورت قطعات بسیار كوچك به پوره او اضافه كرد.
در این زمان پاستا و برنج هم می‌توان به كودك داد. به‌طور كلی پزشكان توصیه می‌كنند تا یك سالگی به كودك عسل، شیر پاستوریزه، پنیر، سفیده تخم مرغ، شكلات، بادام زمینی، میگو، فلفل، ادویه‌جات، ترشی‌ها، نمك، نوشابه‌های گازدار، آب‌میوه‌های صنعتی، كیوی، انواع توت‌ها، آلبالو، گیلاس، نخود، لپه، اسفناج و كلم داده نشود. برای تنوع در پوره می‌توانید از سیب زمینی، كدوحلوایی و هویج استفاده كنید. مواد غذایی باید از نظر مقدار و نوع به تدریج به غذای شیرخوار اضافه شوند.
مركبات
از دادن مركبات به نوزاد خودداری كنید. اسید موجود در مركبات موجب سوختگی پوست كشاله ران كودك (در قسمتی كه پوشك او را می‌بندید) می‌شود. علاوه بر آن، روی سیستم گوارش او نیز اثر می‌گذارد. مركبات مثل پرتقال، لیمو، لیموترش و گریپ‌فروت حتی نباید به شكل آب‌میوه نیز به كودك زیر یك سال داده شود.
عسل و شیره غلات
عسل و شیره غلات حاوی بوتولینیوم كلاستریدیوم، یعنی نوعی هاگ است كه می‌تواند در روده كودك رشد كند و تكثیر شود. این نوع هاگ‌ها می‌توانند به بوتولیسم (نوعی سم بسیار كشنده) تبدیل شوند. دادن عسل و شیره غلات به نوزادان اكیداً ممنوع است. بعد از یكسالگی رشد معده و روده كودك افزایش یافته و كامل‌تر می‌شود و كم‌كم می‌تواند از عسل و شیره استفاده كند.
غذاهای سفت و سخت
نوزاد شما تا شش ماهگی فقط باید شیر بخورد؛ زیرا دستگاه گوارش او هنوز رشد نكرده است و توانایی هضم غذاهای جامد و سفت را ندارد و این نوع غذاها باعث بیماری‌اش می‌شود. با افزایش سن (حدود 10-12 ماهگی) كم‌كم دادن غذاهای سبك را می‌توان شروع كرد.
نمك، شكرو ادویه‌جات
با اینكه نمك، شكر و ادویه‌جات باعث می‌شوند غذاها طعم بهتری داشته باشند، اما نوزادان و كودكان به طعم طبیعی غذاها نیاز دارند؛ پس اجازه دهید با طعم طبیعی آنها آشنا شوند.
تكه‌های درشت میوه‌جات و سبزیجات
این تكه‌های بزرگ ممكن است باعث خفگی شوند. در هشت ماهگی بهتر است از میوه‌ها به شكل پوره استفاده كرد. پوست میوه‌ها را حتماً جدا كنید و هسته آنها را درآورید. میوه‌هایی مثل انگور را به همان اندازه طبیعی‌شان به كودك ندهید و آنها را به تكه‌های كوچك‌تر تقسیم كنید.
گوشت
به هنگام دادن گوشت به كودك بسیار دقت كنید. هرگز به یك كودك هشت ماهه، هات‌داگ یا سوسیس و غذاهایی از این قبیل ندهید. اگر می‌خواهید به كودك خود گوشت پخته‌شده بدهید، حتماً آن را به صورت پوره و كاملاً له درآورید. رشته‌های گوشت با دندان‌های اندك و كوچك كودك خردسال شما آسیاب نمی‌شوند و ایجاد خفگی می‌كنند.
تخم مرغ و شیر گاوی
معمولاً گفته می‌شود كه دادن تخم مرغ به یك كودك هشت ماهه هیچ ضرری ندارد و هیچ گونه حساسیتی ایجاد نمی‌كند. پزشكان توصیه می‌كنند كه تخم مرغ باید كاملاً پخته باشد و هیچ قسمت خامی نداشته باشد؛ زیرا تخم مرغ نیم‌پز حاوی ارگانیسم‌هایی است كه ایجاد عفونت می‌كند. دادن شیر گاوی نیز به كودك هشت ماهه ایجاد آلرژی شیر نمی‌كند، ولی از آنجا كه شیر مادر با تمام مواد مغذی‌اش برای كودك بسیار مفیدتر است، پزشكان توصیه می‌كنند كودكان دست‌كم تا یكسالگی از شیر مادر تغذیه شوند.
چه غذاهایی به كودكانمان ندهیم؟
غذاهای فرآوری‌شده: اغلب غذاهای فرآوری‌شده كه از سوپرماركت‌ها خریداری می‌كنید، حاوی نمك، چربی و شكر زیاد بوده و جزء غذاهای ضعیف هستند. این نوع غذاها، طعم طبیعی ندارند و حتی گاهی اوقات حاوی تركیباتی هستند كه روی برچسب‌شان عنوان نمی‌شود.
صبحانه‌های بسیار شیرین: بیشتر صبحانه‌هایی كه به كودكان داده می‌شود، بسیار شیرین است؛ بنابراین باید به اجزای تشكیل‌دهنده مواد غذایی توجه كنید.
فست‌فودها: طی سال‌های اخیر تعداد رستوران‌های فست‌فود در سطح دنیا چند برابر شده و به همین ترتیب تعداد كودكانی كه فست‌فود می‌خورند نیز بسیار افزایش یافته است. فست‌فودها از نظر مواد مغذی بسیار ضعیف هستند و فقط كالری بالایی دارند. در ضمن، زیاده‌روی در مصرف آنها به كبد آسیب می‌رساند.
كافئین: كافئین نوعی محرك موجود در قهوه، چای و نوشیدنی‌های كولا است كه سبب تحرك بیش از اندازه كودكان می‌شود و مصرف آنها باید برای كودكان محدود شود. می‌توان نوشیدنی‌هایی سالم‌تر مثل آب و شیر را جایگزین كرد.
غذاهایی كه موجب خفگی كودك می‌شوند
استفاده از مقادیر زیاد كره بادام زمینی باعث می‌شود به سقف دهان بچسبند و بلعیدن آن برای كودك دشوار است. شیرینی‌های خمیری، مثل مارش‌مالو نیز هنگام بلع ایجاد مشكل می‌كنند. برای دادن انگور و هندوانه به كودك حتماً آن را به بخش‌های بسیار كوچك تقسیم كنید تا جویدن و بلعیدن آنها آسان‌تر شود. مواد غذایی غیرلغزنده و خشك مثل گردو، ذرت و كشمش نیز به صورت عادی برای كودكان مناسب نیستند و شكل آسیاب‌شده آنها باید مصرف شود. در هشت ماهگی می‌توان پوره غذاها را تهیه كرد و به كودك داد.
در این ماه‌ها او احتمالاً چند دندان كوچك دارد و می‌تواند از انگشتانش برای برداشتن غذاها كمك بگیرید. اما نمی‌توان از غذاهایی كه سایر افراد خانواده می‌خورند، به او داد. غذای كودك باید كاملاً پخته شود. از دادن آجیل‌ها و روغن‌های آجیل در این سن به كودك خودداری كنید؛ زیرا موجب خفنگی او می‌شود. قبلاً گفته می‌شد كه می‌توان به كودك زیر یك سال كره بادام زمینی داد، ولی اخیراً پزشكان اعلام كرده‌اند كه می‌تواند در سنین بسیار كم (چند ماهگی) ایجاد آلرژی بادام زمینی كند.
