تحریریه زندگی آنلاین : کودکان به دلایل گوناگونی در برابر خوابیدن به موقع مقاومت میکنند. گاهی اوقات دوست دارند پابهپای بزرگترها بیدار نشسته و همراه آنها باشند. یا اینکه از تاریکی و از تنها ماندن میترسند. اما اگر به موقع به رختخواب نروند و استراحت کافی نداشته باشند، در مسیر رشد صحیح قرار نمیگیرند.
1) خواب آلودگی بیش از حد در طول روز
این نوع اختلال خواب، رایجترین مشکل در بین کودکان و همچنین بزرگسالان است که موجب خواب آلودگی بیش از حد در طول روز میشود. البته گاهی اوقات کودکان هم میتوانند بیش از حد خسته شده و احساس خواب آلودگی کنند. اما اگر هر روز چنین احساسی دارند، پس باید گفت که به اختلال خواب مبتلا هستند و باید برای منظم کردن چرخه خواب شان، مشکل را حل کرد. برخی از دلایل ابتلا به اختلال خواب آلودگی عبارتنداز: وقفه تنفسی در خواب، حمله خواب - میل ناگهانی و مقاومتناپذیر به خواب - و سندرم پای بیقرار، که در این حالت فرد در پاهای خود احساس ناخوشایندی به صورت گزگز، مورمور، سوزش، درد و کشش دارد.
بیشتربخوانید:
راهکارهایی برای حل مشکل خواب کودک
2) مشکل خواب
اگر کودک تان اغلب از اینکه خوابش نمیبرد، شکایت دارد یا زودتر از معمول از خواب بیدار میشود، ممکن است گرفتار بیخوابی شده باشد. بیخوابی در کودکان دلایل مختلفی دارد، ازجمله: اضطراب ناشی از مشکلات در مدرسه یا مسائل خانوادگی و غیره، درد یا اختلال ذهنی.
3) خروپف
خود خروپف به تنهایی نمی تواند مشکل باشد، اما وقتی جلوی رسیدن هوا به ششها را میگیرد، باعث بیدار شدن کودک و در نتیجه اختلال خواب در او میشود. گاهی اوقات عفونتهای تنفسی، گرفتگی بینی، انحراف تیغه بینی یا لوزهها منجر به این مشکل میشوند.
4) کابوسها
دیدن کابوس معمولا هنگام خواب ( REMحرکت تند چشم در خواب)، رخ میدهد و کودک احساس ترس و وحشت کرده و دوباره به خواب رفتن او سخت میشود. کابوس دیدن در کودکان معمولا از 3 سالگی شروع میشود و در سنین 6 تا 10 سالگی بیشتر مواقع پیش میآید. کابوسهای پی در پی کودک را بیخواب میکند. اضطراب و نگرانی و مشکلات رفتاری معمولا کودک را گرفتار کابوسهای شبانه و درنتیجه بیخوابی میکند.
5) ترسهای شبانه
ترسهای شبانه را باید از کابوس مجزا دانست. کودکان در اینگونه مواقع کاملا از خواب بیدار نمیشوند و البته این ترسها به اندازه کابوس وحشت آور نیستند. اما ممکن است از خواب بلند شده وجیغ بزنند یا گریه کنند. آنها حتی بسیار عرق کرده و یا به تندی نفس میکشند، ضربان قلب شان افزایش مییابد و اگرچه کودک هنوز در خواب است، چشمها ممکن است باز باشد. این وضعیت معمولا 5 دقیقه طول میکشد. وجود ترسهای شبانه معمولا به کامل نشدن سیستم اعصاب مرکزی مربوط است.
بیشتربخوانید:
دمای مناسب اتاق خواب کودک
6) خوابگردی
خوابگردی بین 30 درصد از کودکان 3 تا 7 ساله، معمول است و ممکن است حتی تا نوجوانیشان ادامه یابد. خوابگردی معمولا بین 5-15 دقیقه طول میکشد. باید محیط خانه را امن کرد تا کودک هنگام خوابگردی به خودش صدمه نزند. درهای خانه هم باید کاملا قفل باشد که کودک هنگام خواب بیرون از خانه نرود. توصیه شده است که هنگام خوابگردی کودک را نباید بیدار کرد. زیرا ممکن است او دچار ترس و گیجی شود.
7) شب ادراری
شب ادراری در کودکان غیرمعمول نیست و موجب نگرانی نمیشود. حتی عامل ایجاد اختلال خواب محسوب نمیشود، مگر اینکه کودکان بزرگتر از 5 سال، حداقل دو بار در هفته، شب ادراری داشته باشند. تمام موارد فوق میتوانند کودک را به اختلال خواب مبتلا کنند. اما والدین میتوانند روشهایی به کار برده و به کودک خود کمک کنند.
روشهای برطرف کردن اختلال خواب در کودکان
اختلال خواب در کودکان باعث خستگی و بدخلقی و در نهایت مشکلات رفتاری در آنها میشود و آنها نمی توانند به وظایفشان در مدرسه توجه نشان دهند و زندگی اجتماعی شان هم صدمه میبیند. بنابراین اولین گام، مشورت با پزشک اطفال است. با پیدا کردن مشکل اصلی میتوانید اختلال خواب در کودکتان را درمان کنید. همچنین برای تنظیم خواب او کارهای زیر را انجام دهید:زمان مشخصی برای خوابیدن تعیین کنید و به آن کاملا پایبند باشید. از مواردی که به کودکتان آرامش میدهد، کمک بگیرید. مثلا ممکن است کودکان خردسال با بغل گرفتن عروسک یا ماشین رنگیاش در رختخواب، احساس آرامش کند. یک برنامه شبانگاهی تعیین کنید. کودکان وقتی بدانند پس از برنامهای خاص باید بخوابند، راحتتر به رختخواب میروند. مثلا این برنامه میتواند، صحبت کردن در مورد روز بعد و یا خواندن قصه و یا آماده کردن لباسهای مدرسه و از این قبیل موارد باشد.
بیشتربخوانید:
تاثیر عجیب رنگ در خواب شب کودکان
نوجوانان معمولا به 8-10 ساعت خواب نیاز دارند اما بندرت پیش میآید که خوابشان را تکمیل کنند. به دلیل تکالیف مدرسهشان، بیشتر مواقع مجبور میشوند از خوابشان کم کرده و به درسهایشان برسند. آنها معمولا 6-8 ساعت میخوابند.
کودکان این گروه سنی به حدود 10-12 ساعت خواب شبانه نیاز دارند اما بیشتر مواقع فقط 9-10 ساعت میخوابند.
این کودکان 11 تا 12 ساعت میخوابند. آنها معمولا وسط روز هم میخوابند. اما وقتی قدم به کلاس اول مدرسه میگذارند، دیگر وسط روز تمایلی به خوابیدن ندارند.
این کودکان روزانه به 12 تا 14 ساعت خواب نیاز دارند. اما بیشتر مواقع به دلیل برنامههای والدین و یا فرزندان بزرگتر خانواده، کمتر به خواب میروند. با اینحال خوابهای سرشب، صبحهای زود و میان روزشان را از دست نمی دهند.
کودکان در این رده سنی، بین 14-15 ساعت در روز به خواب نیاز دارند. البته بسیاری از آنها میتوانند بیشتر شب را خواب باشند و هنگام روز و غروب نیز تا سه بار چرتهای کوتاه بزنند. در این دوره، ایجاد عادت صحیح خواب در کودکان بسیار مهم است.
این کودکان هم معمولا 16 تا 17 ساعت در روز میخوابند اما چرخه خواب شب/روز در آنها به تدریج در حال شکلگیری است. البته شبها طولانیتر میخوابند اما هنوز هم برای خوردن شیر و یا تعویض پوشکشان از خواب بیدار میشوند.
این کودکان روزانه به 16 تا 17 ساعت خواب نیاز دارند و معمولا ساعات بیداریشان 1-3 ساعت است و شب و روز ندارند. بنابراین ساعات خواب و بیداری آنها در یک شبانه روز میتواند متغیر باشد. بنابراین والدین مجبور میشوند که خواب خود را با نوزادشان تنظیم کنند.