تحریریه زندگی آنلاین- گروه دنیای سلامت
سئوال بسیاری از والدین این است:كودك من دوست ندارد با بچه‌های دیگر حرف بزند و یا با آنها بازی كند؛ آیا این حالت طبیعی است؟
دیر ارتباط برقرار كردن برخی از كودكان می‌تواند كاملاً طبیعی باشد؛ چرا كه افراد مختلف، خصوصیات رفتاری متفاوتی دارند. برخی از آنها بسیار برونگرا و بجوش هستند، به راحتی با دیگران دوست می‌شوند و از بودن در كنار دیگران لذت می‌برند و برخی دیگر خجالتی، آرام و دیرجوشند. حدود 30-40 درصد از مردم به خودشان برچسب خجالتی بودن می‌زنند.
با این همه یك كودك آرام و خجالتی نیز به اندازه یك كودك سرحال و اجتماعی، طبیعی و عادی است. كودكان خجالتی، غیر طبیعی نیستند و معمولاً در آینده دچار مشكل یا اختلال نگرانی و دلهره نمی‌شوند. همچنین اغلب بزرگسالانی كه به اختلالات تشویش و نگرانی دچارند، لزوماً در كودكی، خجالتی نبوده‌اند.
معمولاً كودكانی كه خجالتی هستند، یكی از والدین‌شان نیز در دوران كودكی خجالتی بوده است. درست به اندازه‌ای كه تهاجمی بودن و برونگرایی بیش از اندازه كودكان روی عملكرد آنها اثر می‌گذارد، خجالتی بودن نیز می‌تواند باعث این مسأله شود.
مثلاً كودكی كه در اثر خجالت كشیدن بیش از حد از رفتن به مدرسه امتناع می‌كند و یا آنقدر خجالت می‌كشد كه اصلاً با معلمش حرف نمی‌زند، می‌تواند دچار برخی مشكلات شود. خجالتی بودن اگر باعث شود كودك از بودن در كنار دیگران دچار ترس و نگرانی شود، مخرب است. خجالت بیش از حد كودكان گاهی اوقات باعث كاهش حس احترام به نفس و در نتیجه انزوا، تنهایی و دوری از دیگران می‌شود.
شدیدترین نوع خجالت
«خاموشی انتخابی» شدیدترین حالت خجالتی بودن است. وقتی كه كودك از بودن در اجتماع دچار نگرانی‌های شدید می‌شود، در اكثر موقعیت‌های خاص هیچ حرفی نمی‌زند و روابطش با دیگران به سرعت دچار مشكل می‌شود و در آینده نیز نمی‌توان از او انتظار عملكرد مناسب كاری و تحصیلی داشت.
دانستن اینكه میزان خجالتی بودن فرزند شما چقدر عادی یا غیرعادی است و اینكه چگونه می‌توان به او كمك كرد، بسیار ضروری است. خجالتی بودن اگر رشد و نمو كودك را دچار اختلال نكند، طبیعی است؛ مثل حالت‌های زیر: او در كنار افراد جدید و با قرار گرفتن در موقعیت‌های جدید دچار خجالت می‌شود و كمی كه بگذرد، رفتارش به حالت عادی در می‌آید.
او با قرار گرفتن در گروه‌ها و جمع‌های بزرگ‌تر احساس خجالت می‌كند و در جمع‌های كوچك‌تر خجالتی نیست. در نهایت قادر است برای خود دوستانی داشته باشد و با برخی در ارتباط باشد.
نحوه برقراری ارتباط
خجالتی بودن زمانی كه مانع ارتباط برقرار كردن كودك با سایر كودكان می‌شود، یا وقتی نمی‌تواند در مدرسه از توانایی‌هایش استفاده كند و عملكرد خوبی داشته باشد، دردسرساز می‌شود. برخی از والدینی كه بسیار خجالتی هستند، ولی در جامعه و در میان مردم رفتارهای طبیعی و عادی دارند، خجالتی بودن كودك‌شان نیز به نظرشان بسیار عادی است.
اما والدینی كه بسیار برونگرا هستند و اصلاً دچار خجالت نمی‌شوند، با مشاهده رفتارهای خجالتی از كودك‌شان، فكر می‌كنند به یك مشكل بسیار جدی دچار شده است. بنابراین دیدگاه والدین به موضوع خجالتی بودن كودكان بستگی به شخصیت خود آنها نیز دارد.
علل خجالت كشیدن كودكان
برخی از كودكان خجالتی به دنیا می‌آیند و حساس‌تر از سایر كودكان هستند. آیا تا به حال كودكی را دیده‌اید كه صورتش را از غریبه‌ها پنهان می‌كند؟ در حالی كه كودك دیگری در همان وضعیت شروع به لبخند زدن، خندیدن و ارتباط برقرار كردن با غریبه‌ها می‌كند.
گاهی اوقات خجالتی بودن در دوران بزرگسالی ربطی به خجالت كشیدن دوران كودكی ندارد. برخی تجربیات در مدرسه یا خانه باعث می‌شوند كه شما به فردی خجالتی تبدیل شوید. گاهی اوقات نیز در كودكی خود خجالتی بوده‌اید، اما كم‌كم بهتر شده و در بزرگسالی دیگر این حالت را ندارید و به راحتی در هر جایی كه می‌خواهید (مثلاً داخل اتوبوس) دوست پیدا می‌كنید...
برای خواندن بخش دوم- خجالت و كم‌رویی در كودكان- اینجا کلیک کنید.
