ركسانا خوشابی؛ كارشناس ارشد مشاوره
خیلی اوقات در زمانی كه پای صحبت مراجعانم می‌نشینم، با والدینی روبرو می‌شوم كه از نوجوانان خود و تغییرات عمیقی كه كرده‌اند شكایت دارند. خیلی اوقات هم با نوجوانانی مشاوره می‌كنم كه تحمل پدر و مادر یا خواهر و برادرهایشان برایشان سخت شده است.
بعضی مادرها به من می‌گویند باورشان نمی‌شود این نوجوان گستاخ كه در منزل دارند همان كوچولوی شیرین زبانی است كه چند سال پیش دلشان برایش غنج می‌رفته و نوجوان آنها هم به من می‌گوید دیگر والدینش، مانند گذشته او را دوست ندارند!
نمی‌توان این واقعیت را نادیده گرفت كه درگیری‌های والدین زمانه ما با نوجوانان، بیش از گذشته شده و از دلایل این افزایش می‌توان به خطراتی اشاره كرد كه نسل جوان روزگار ما را بیش از همسالانشان در زمان والدین ما تهدید می‌كند، خطراتی كه برای پدر و مادرها نگران كننده است و می‌خواهند هر طور كه شده فرزندانشان را در مقابل آنها محافظت كنند.
همان عواملی كه نوجوان را قبل از آن كه قدرت تشخیص كافی پیدا كند، در جهانی مملو از اطلاعات پرتاب می‌كند، آن هم اطلاعاتی كه برای او عجیب، جذاب، هیجان‌آور یا دردناكند و او نمی‌داند با آن همه چه باید بكند و چگونه باید در میان آن همه شگفتی، خود را بیابد و در كانال مورد نظر خود راهنمایی كند.
اما آیا می‌توانیم دست و پای نوجوانمان را ببندیم و او را در منزل حبس كنیم و از دنیای اطلاعات ایزوله نماییم؟ البته كه نه. در عوض باید تا جایی كه می‌توانیم ذهن آنها را راهبرد كنیم. یعنی خوب، بد، درست و غلط را بدون سوگیری و بیشتر با منطق و عقلانیت برایش باز كنیم و قدرت تحلیل و تفكر خود او را بالا ببریم. این كار با پرسیدن سوالات موثر، مشورت خواهی و مطالعه كتب و مطالب سودمند انجام می‌شود.
ویژگی‌های نوجوانان
برای داشتن رفتار درست و صحیح با نوجوان و درك او، باید با ویژگی‌های نوجوان بیشتر آشنا شد. بعضی از این ویژگی‌ها عبارتند از:
كم حوصلگی
اكثر نوجوانان نسبت به انجام كارهایی كه مورد پسند و علاقه والدین است، بی حوصله‌اند و كشش و علاقه‌ای نسبت به آن ندارند، چه نسبت به معاشرت‌ها و تفریحات آنها و چه نسبت به كارها و مسؤولیت‌ها. با توجه به این ویژگی‌ها تنها زمانی می‌توانید نوجوان را با خود همراه كنید كه حس هیجان خواهی او را تحریك كرده باشید یا او را به كارهایی بگمارید كه به آن علاقه درونی داشته باشد.
گروه همسالان و دوستان
متاسفانه نوجوانان، دوستان خود را باهوش‌تر از پدر و مادرشان به شمار می‌آورند! در نتیجه حرف شنوی بیشتری نسبت به دوستان خود دارند و احتمال عمل كردن به حرفی كه همسالان به آنها می‌گویند، بیش از همان حرفی است كه از والدین شنیده می‌شود.
این ویژگی باعث می‌شود كه نظارت والدین بر افرادی كه نوجوانشان با آنها تمایل به دوستی پیدا می‌كند، بیشتر شود. توجه داشته باشید كه اغلب، فرزندان ما هیچگونه آموزشی برای انتخاب دوست دریافت نمی‌كنند و به دلیل جذابیت‌های ظاهری و گفتاری همسالان جذب می‌شوند، در حالیكه آموزش انتخاب دوست باید از كودكی به آنها داده شود تا مهارت لازم را تا رسیدن به نوجوانی كسب كرده باشند.
كم حرف شدن!
آن كودكی كه در بچگی دور و بر شما بالا و پایین می‌پرید و پر حرفی می‌كرد، ناگهان به نوجوانی كم‌حرف كه به سوالات شما در یكی دو كلمه و به شكل كاملا فشرده پاسخ می‌دهد و دیگر رازهایش را با شما در میان نمی‌گذارد تبدیل می‌شود.
در این زمینه به او پافشاری و اصرار نكنید چون با اصرار شما او باز هم بیشتر در خود فرو خواهد رفت. او را آزاد بگذارید تا هرزمان میل داشت با شما گفتگو كند.
مصرف بی رویه
متاسفانه نوجوانان اكثرا درباره صرفه‌جویی و اسراف چیزی نمی‌دانند و بدون توجه به وضعیت اقتصادی خانواده، پول خرج می‌كنند و گاه توقعات زیاده از حد دارند. حتما لازم است در شرایط عادی (نه زمانی كه توقعات مالی خود را ابراز می‌كند)، درباره محدودیت خرج كردن پول با توجه به شرایط اقتصادی‌تان با او صحبت كنید.
مستقل شدن
نوجوانان دوست دارند مانند بزرگترها با آنها رفتار شود و كسی آنها را كودك فرض نكند. دوست دارند هزینه‌های او را به صورت ماهیانه یا هفتگی در اختیارش قرار دهید و در كارها به جای دستور دادن با آنها مشورت نمایید. چون نوجوانان از نظر هوشی در سطح بالایی قرار دارند، مشورت با آنها برای خودتان هم قابل توجه است.
همچنین نوجوان دوست دارد در بسیاری از موارد تنها باشد و حریم شخصی داشته باشد، دیگر تمایل ندارد در هر موقعیتی با شما به مهمانی و دید و بازدید بیاید كه این هم در سن او رفتاری طبیعی تلقی می‌شود...
برای خواندن بخش دوم- سر و كله زدن با كودكان دیروز- اینجا کلیک کنید.
