به قلم :د‌‌‌کتر سارا طالبی پور نیکو ، متخصص اطفال و نوزاد‌‌‌ان
Saratpn@gmail.com
اینستاگرام: Dr.talebipoor
تحریریه زندگی آنلاین : سیکل‌های خواب
مجموع خواب با حرکات سریع چشم و خواب بدون حرکات سریع سیکل خواب را تشکیل می‌دهند. در بدو تولد سیکل کامل خواب حدود 50 دقیقه است. به تدریج تا سنین مدرسه به حدود 90 تا 110 دقیقه می‌رسد. به طور طبیعی بین سیکل‌ها یک بیداری نسبی داریم. پس بین 4 تا 6 بار بیداری داریم و والدینی که این را نمی‌دانند، بلافاصله بعد بیداری دخالت می‌کنند و می‌خواهند با شیردهی یا تکان دادن کودک را به خواب ببرند که این آغازگر یک بی‌خوابی رفتاری است و معمولا زیر دو سال اتفاق می‌افتد. در یک سوم ابتدایی شب بیشتر سیکل خواب را خواب عمیق تشکیل می‌دهد و به تدریج نزدیک صبح که می‌شویم، بیشترین میزان سیکل خواب را خواب با حرکات سریع تشکیل می‌دهد. به همین دلیل اختلالات خواب مثل وحشت شبانه و راه رفتن در خواب بیشتر در ابتدای شب اتفاق می افتد. در سنین نوجوانی به طور فیزیولوزیک 45 تا 1 ساعت تاخیر خواب داریم و از آن طرف به خاطر مدرسه باید زود بیدار شوند و 9 ساعت خواب کافی را نخواهند داشت. در حقیقت داریم فرصت بازسازی حافظه و یادگیری مغز را از او می‌گیریم. میزان کمبود خواب و زمان به خواب رفتن و مدت بیداری قبل از آن در میزان سیکل‌های خواب عمیق و خواب با حرکات سریع تاثیر دارد.
بچه‌هایی که آپنه خواب یا خرو پف دارند و یا حرکات پا در خواب دارند، چون خواب عمیق‌شان تکه‌تکه می‌شود، میزان خواب عمیق‌شان کاهش پیدا می‌کند.
بیشتربخوانید:
عواقب خوابیدن کودک کنار والدین را جدی بگیرید
میزان خواب کودک
میزان خواب 24 ساعته هر کودک از بدو تولد به سمت نوجوانی و بزرگسالی کاهش پیدا می‌کند. در واقع میزان خواب رم بسته به سن متفاوت است. بدو تولد 50 درصد خواب رم است که با افزایش سن به 25 درصد می‌رسد.
بیشترین میزان خواب عمیق را در اوایل دوران کودکی یا 3 تا 5 سالگی داریم و بعد از آن میزان خواب عمیق به 40 تا 60 درصد افت می‌کند. هر چه سن بالاتر برود، این میزان بیشتر افت می‌کند.
در دوران پیری خواب عمیق خیلی کم می‌شود و بیشتر خواب‌های سطحی است.
اختلالات خواب بیشتر در سنین 3 تا 5 سال اتفاق می‌افتند. به این دلیل که بیشترین میزان خواب عمیق را در این سنین داریم و این اتفاقات بیشتر در خواب عمیق اتفاق می‌افتند.
در سنین نوجوانی و مدرسه بی‌نظمی خواب و بیداری ایجاد می‌شود که به علت تفاوت در به خواب رفتن در طول هفته و آخر هفته است و باعث می‌شود ریتم خواب و بیداری به هم بریزد و این باعث مشکلات عدم خواب کافی در این سن می‌شود.
تایم خواب نرمال در بچه‌های 0 تا 2 ماه بین 10 تا 19 ساعت است.
شیر‌خشک‌خوارها در مقایسه با شیر مادر خوار‌ها تایم خواب طولانی‌تری دارند، حدود 3 تا 5 ساعت در مقابل 1 تا 3 ساعت
بین‌شان 1 تا 3 ساعت بیداری دارند.
در ماه‌های اول ریتم خواب و بیداری نداریم و ممکن است شیرخوار هر ساعتی از روز یا شب خواب یا بیدار باشد.
بیشتربخوانید:
نسخه ای برای خواب راحت کودکان
نکات مهم بهداشت خواب
به هیچ وجه از بدو تولد، شیرخوار نباید در تخت پدر و مادر قرار بگیرد، چون ریسک مرگ ناگهانی را دارد و از طرفی بی‌خوابی‌های رفتاری را در بچه بیشتر می‌کند.
بین 6 تا نهایتا یک سالگی بچه‌ها می‌توانند در اطاق والدین، ولی حتما در تخت جدا باشند.
کودک تا 6 ماهگی اصلا نباید به شکم بخوابد به دلیل احتمال خفگی.
پوشش روی سر و صورت بچه نباشد و عدم استفاده از سیگار و محل خواب کودک سفت باشد.
بالش برای شیرخوار استفاده نشود.
در سنین 0 تا 2 ماهگی باید انتظارات والدین با واقعیت هماهنگ شوند و نباید والدین انتظار داشته باشند که شیر خوار مثل والدین بخوابد.
در بچه هایی که بسیار بی‌قرارند باید به کولیک و ریفلاکس یا حساسیت به پروتئین‌های شیر گاو فکر کرد.
در شیر‌خواران بین 2 تا 12 ماه میزان خواب کلی 12 تا 16 ساعت است.
نکته مهم و حیاتی در تنظیم خواب این کودکان چیست؟
آموزش خود‌تسکینی که از حدود 3 ماهگی باید برای شیرخوار انجام شود. باعث حل مشکلات بی‌خوابی مزمن والدین و کودک در سنین بالاتر می‌شود.
خود‌تسکینی به این معنا است که کودک را در حالت بین خواب و بیداری روی تخت بگذاریم تا خودش به خواب برود.
واسطه‌های مناسب شروع خواب
واسطه‌های شروع خواب باید مناسب باشد، مثل عروسک‌های خواب، گاها مکیدن شست، لباس مادر و پتوی خاص البته از بعد 6 ماهگی.
و در این موارد باید بچه را بین حالت خواب و بیداری در تخت بگذاریم تا بچه کم‌کم خواب پیوسته را در طول شب یاد بگیرد. از 6 هفتگی تا 6 ماهگی می‌تواند از 12 تا 5 صبح خواب پیوسته داشته باشد و با افزایش سن حدود 7 تا 8 ساعت یا بیشتر خواب پیوسته داشته باشد. رفتار‌های نامناسب مثل به سرعت به سمت بچه رفتن و شیر دادن سریع باعث اختلالات رفتاری خواب می‌شود. پس بعد از 6 ماه تغذیه شبانه باید قطع شود، هم برای داشتن خواب پیوسته و جلوگیری از بی‌خوابی رفتاری برای بچه و هم برای ترشح هورمون رشد که در حین یک خواب پیوسته اتفاق می‌افتد.
واسطه‌های خواب نامناسب
شیر دادن، تکان دادن و تاب دادن و یا تلویزیون باعث می‌شوند بچه خود‌تسکینی را یاد نگیرد. بین 1 تا 2 سال خواب کلی بین 11 تا 14 ساعت است و بعد 18 ماه اغلب یک چرت روزانه داریم. هر تغییر شناختی و تکاملی باعث پسرفت خواب می‌شود، ولی نکته مهم این است که در این دوران باز هم دخالت‌های والدین را نداشته باشیم و خود‌تسکینی را به هم نزنیم. از واسطه‌های خواب استفاده کنیم و شروع روتین‌های خواب را داشته باشیم.
روتین خواب
فعالیت‌های قبل از خواب که کودک را شرطی می‌کند که الان زمان به خواب رفتن می‌باشد، مثل حمام کردن، ماساژ دادن، پوشیدن لباس خواب و داستان گوش دادن و دستشویی کردن و شب به خیر و بوس. والدین سهل‌گیر که روتین و قانون خاصی برای خواب کودک ندارند و به ساز کودک می‌رقصند. باعث ایجاد بی‌خوابی در کودک می‌شوند.
بین 3 تا 5 سالگی
میزان خواب 24 ساعت 10 تا 17 ساعت است.
بعد 4 سالگی اغلب کودکان نیاز به خواب بعد از ظهر ندارند. پس نباید مجبورشان کرد.
ممکن است تمایل داشته باشند به تخت والدین برگردند و اگر بهداشت خواب را رعایت نکنیم، شاهد مشکلات خواب عدیده‌ای حتی تا دوران پیری هستیم.
وحشت شبانه، کابوس‌هاس شبانه، راه رفتن در خواب، حرف زدن در خواب و آپنه خواب اغلب در این سنین اتفاق می‌افتند.
خرو‌پف‌های دوران کودکی و آپنه‌های خوابی که بچه 9 ساعت در طی شبانه‌روز در خواب است، باعث کاهش رشد و هوش و ایجاد شب‌ادراری، خلق بد روزانه، پرخاشگری، افت تمرکز و پیشرفت تحصیلی در دوران مدرسه‌اش می‌شود. پس خرو‌پف را در کودکی باید جدی بگیریم. پس آن را به بعد 8 سال موکول نکنیم. حتما در مراحل اولیه باید تست خواب برایشان انجام شود و درمان شوند. بین 6 تا 12 سال میزان خواب 9 تا 12 ساعت است. خواب ناکافی با افت تحصیلی خیلی مرتبط است. استفاده از وسایل الکترونیکی باعث بی‌خوابی می‌شود و تایم خواب و بیداری طول هفته و آخر هفته باعث بی‌خوابی می‌شود.
کابوس‌ها و آپنه خواب بیماری‌های خواب این دوران هستند. در سنین بین 13 تا 18 سال متوسط خواب بین 8 تا 10 ساعت است و تاخیر خواب را در سنین نوجوانی داریم و به طور طبیعی، زمان خواب‌شان عقب‌تر می‌افتد.
در بسیاری از کشورها مدرسه‌ها در دبیرستان دیر‌تر شروع می‌شوند تا خواب بچه‌ها کامل شود.
