دکتر پریسا امیدیان : متخصص گوش، حلق و بینی ؛ مدرس دانشگاه علوم پزشکی ایران
تحریریه زندگی آنلاین : یکی از شایع‌ترین اعضای بدن گوش می‌باشد که کودکان علاقه دارند جسمی را وارد آن کنند. شایع‌ترین سنی که کودکان جسم خارجی را وارد گوش و بینی خود می‌کنند 2 تا 6 سالگی است که عمدتا به علت کنجکاوی کودک و آشنایی با اشیا صورت می‌گیرد. جسم خارجی در گوش می‌تواند شامل اشیای مختلفی مانند دانه تسبیح، مواد غذایی (اکثرا حبوبات)، کاغذ، پنبه گوش پاک‌کن، حشرات، قطعات خیلی کوچک اسباب‌بازی، باتری دکمه‌ای و قطعه‌ای از سمعک باشد. در صورت وارد شدن جسم خارجی در گوش کودک از فرو کردن گوش پاک‌کن، چوب کبریت و یا هر جسم دیگری برای در آوردن شی از گوش خودداری کنید، چون احتمال موفقیت کم است و در اثر دستکاری ممکن است جسم خارجی به عقب رفته و خارج کردن آن سخت‌تر شود و احتمال آسیب به پرده گوش کودک هم بسیار بالا است. در صورتی که حشره‌ای در گوش وارد شود باید در اسرع وقت کمی روغن زیتون در گوش ریخته شود که هم جانور را بکشد و هم آسیب رسیده به گوش کمتر شود و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرد تا با پنس مخصوص جسم خارجی را از گوش درآورد.
بیشتر بخوانید:
کاهش علائم سرماخوردگی در کودکان
علائم و نشانه‌های جسم خارجی در گوش
ممکن است علائمی مثل درد و یا ناراحتی گوش، کاهش شنوایی، قرمزی و ترشح، تهوع و یا استفراغ، خونریزی از گوش و یا احساس پری در گوش ایجاد شود که نشان دهنده جسم خارجی در گوش است. همانطور که گفته شد حشرات نیز به طور اتفاقی ممکن است وارد گوش شوند و باعث ایجاد صدای آزار‌دهنده یا حالت مور‌مور در گوش شوند.
اهمیت مراجعه سریع به پزشک متخصص
برخی از اشیا مانند حبوبات در صورتی که طولانی‌مدت در گوش بمانند، رطوبت جذب می‌کنند و حجیم می‌شوند و خارج کردن‌شان سخت‌تر می‌شود یا مثلا باتری دکمه‌ای به خاطر آزاد کردن مواد شیمیایی و خوردگی بافت گوش از موارد اورژانسی مراجعه برای خارج کردن جسم خارجی محسوب می‌شوند.
توضیحاتی در مورد گوش پاک کن
بسیاری از مردم گمان می‌کنند برای محافظت از گوش‌ها، باید آن‌ها را تمیز کرد و جرم (واکس) گوش را با گوش پاک‌کن خارج کرد. جرم گوش ماده‌ای چسبنده است که از ورود ذرات و گرد و غبار به گوش جلوگیری می‌کند.
وجود جرم در گوش یک یافته کاملا طبیعی است و در صورتی که فرد کاهش شنوایی یا وزوز گوش نداشته باشد نیازی به تخلیه ندارد. جرم گوش به تنهایی نشان‌دهنده التهاب و عفونت گوش نیست.
گاهی افراد برای تخلیه جرم گوش به اشتباه از گوش پاک‌کن استفاده می‌کنند و این کار را در مورد گوش کودک خود نیز انجام می‌دهند. این کار مقدار کمی از جرم گوش را خارج می‌کند، ولی حجم زیادی از آن را به سمت انتهای مجرای و پرده گوش فشرده و سفت می‌کند و مجرای گوش را مسدود می‌کند. علاوه بر این استفاده از گوش پاک‌کن چه در مورد کودکان و چه بزرگسالان احتمال پارگی پرده گوش و آسیب گوش میانی را بالا می‌برد.
زمانی که بیشتر از 80 درصد از سطح پرده گوش توسط جرم مسدود شده باشد، نیاز به تخلیه جرم گوش توسط پزشک است. در این شرایط فرد ممکن است علائمی مانند کاهش شنوایی، احساس کیپ شدن و پری گوش و یا وزوز گوش را تجربه کند.
بیشتر بخوانید:
اگر کودک به آنفلوآنزا دچار شد چه باید کرد؟
جسم خارجی در بینی کودک
جسم خارجی بینی معمولا در کودکان زیر 5 سال اتفاق می‌افتد. غذا، قسمتی از اسباب بازی یا دکمه لباس، پاک کن، شن بازی یا باتری دکمه‌ای از شایع‌ترین چیزهایی هستند که بچه‌ها ممکن است وارد بینی‌شان کنند. والدین باید علائم و نشانه‌های جسم خارجی بینی در کودکان‌شان را به خوبی بشناسند تا در صورت نیاز جهت تشخیص و درمان به موقع به پزشک مراجعه نمایند. به خصوص در این بین باتری‌های دکمه‌ای از اهمیت بیشتری برخوردار هستند و باعث آسیب جدی به مجرای بینی در مدت 4 ساعت و در مواردی سبب سوارخ شدن تیغه بینی می‌شوند.
علائم جسم خارجی در بینی
ترشحات یک‌طرفه بینی که می‌تواند به صورت بی‌رنگ، خاکستری و یا خونی باشد.
سختی در نفس کشیدن یا تنفس صدادار
بوی بد بینی که قبلا سابقه نداشته است.
جسم خارجی در بینی کودکان چگونه تشخیص داده می‌شود؟
شما والدین گرامی، احتمالا یا به طور مستقیم دیده‌اید که کودک‌تان جسم خارجی را در بینی‌اش فرو کرده است یا اینکه به طور مستقیم ندیده‌اید ولی با توجه به علائم کودک و اینکه می‌دانید فرزندتان قبلا هم تلاش برای وارد کردن جسم‌های ریز در گوش یا بینی داشته است، احتمال وجود جسم خارجی در بینی کودک خود را می‌دهید. طبیعی است که باید به پزشک مراجعه نمایید تا معاینه و رویت بخش‌های درونی بینی توسط دستگاه صورت گیرد.
بیشتر بخوانید:
درمان خانگی سرفه های شبانه کودک
تنبیه کردن کودک ممنوع
اگر به خاطر وارد کردن جسم خارجی در بینی، کودک را تنبیه شدید کنید، احتمال اینکه فرزندتان برای لج بازی دوباره این کار را تکرار کند زیاد است. پس از برطرف شدن مشکل و برگشت شرایط به حالت نرمال برای کودک خود به زبان بچه گانه و قابل فهم توضیح دهید که که این کار چه خطراتی برایش می‌تواند داشته باشد.
