تحریریه ماهنامه کودک سالم
كودكان زیر سه ماه
برای این نوزادان بهتر است از دماسنجهای دیجیتالی استفاده و از طریق مقعد دمای بدنشان اندازهگیری شود. برای این سن، به هیچوجه از دماسنجهای الكترونیكی گوش استفاده نكنید؛ زیرا مجرای گوش آنها بسیار تنگ است. برای كودكان سه تا چهار ماهه نیز میتوانید از دماسنجهای دیجیتالی استفاده كنید.
برای اندازهگیری دمای داخل گوششان نیز میتوانید از دماسنجهای الكترونیكی گوش استفاده نمایید. برای كودكان بالای چهار سال از دماسنج دیجیتالی استفاده كنید و آن را در دهانش قرار دهید. اگر در اثر گرفتگی بینی و نفس كشیدن از راه دهان و یا در اثر سرفه كردن نتوانستید این كار را به درستی انجام دهید، دماسنج را زیربغل كودك بگذارید.
چند نكته در مورد دمای بدن كودك
همه پدر و مادرها میدانند كه اندازهگیری دمای بدن كودك وقتی كه مرتب در حال پیچ و تاب و ول خوردن است، بسیار دشوار میباشد؛ اما از طرفی اندازهگیری دمای بدن او اصلیترین راه برای تشخیص سلامت یا بیماری اوست.
زمان مراجعه به پزشك
هرگاه علائم زیر را در كودك خود مشاهده كردید، بلافاصله به پزشك مراجعه كنید: نوزادان زیر سه ماه كه تب بالای 38 درجه دارند. كودكانی كه تب 39 درجه و بالاتر از آن دارند. كودكی كه از نوشیدن مایعات و غذا خوردن به طور كامل امتناع میكند. اسهال مداوم و یا استفراغ پیدرپی علائم كم آبی مثل: كاهش ادرار، نیامدن اشك به هنگام گریستن، كاهش فعالیت جسمی و كاهش هوشیاری.
درد خاصی مثل گلودرد و گوش درد بعد از 24 ساعت همچنان تب بالا دارد (در كودكان زیر 2 سال) و بعد از 72 ساعت و در كودكان دو سال به بالا) تب قطع میشود و مجدداً برمیگردد. وجود مشكلات حاد مثل بیماری قلبی- سرطان و كمخونی تب همراه با جوش و تحریكات پوستی درد شدید هنگام دفع ادرار در صورت بروز علائم زیر حتی یك ثانیه هم معطل نكنید و فوراً كودك را به بیمارستان برسانید.
گریه مداوم و بیوقفه كجخلقی بسیار شدید بیحالی زیاد و ناتوانی در بلند شدن از رختخواب كبودی لبها، زبان و ناخنها فرورفتگی زیاد و یا برآمدگی مشخص روی سر نوزاد سفت و خشك شدن گردن تب بسیار بالا انحناپذیری و نرمی بدن هنگام راه رفتن (شل بودن) مشكلات تنفسی كه حتی بعد از تمیز كردن بینی باز هم برطرف نمیشوند افتادن به سمت جلو و سرازیر شدن آب دهان صرع و حملات ناگهانی درد در ناحیه شكم.
بهبود
تمام تبها نیاز به درمان و معالجه ندارند؛ اما آن را به این دلیل كاهش میدهند كه برای كودك ناراحتی ایجاد نكند. اگر كودك شما زیاد بهانهگیری میكند و ناراحت است، میتوانید به او استامینوفن یا ایبوپروفن بدهید، اما هیچگاه از دوز توصیه شده فراتر نروید. به كودكان نباید آسپرین داد؛ چرا كه باعث سندرم رِی (Reye Syndrome) میشود. این سندرم بسیار كمیاب است، اما میتواند موجب مرگ كودك شود.
در كودكان زیر دو ماه نباید از هیچ دارویی برای كاهش تب استفاده كرد؛ مگر آنكه با پزشك مشورت كرده باشید. با تكهای ابر خیس بدن كودك را مرطوب كنید. اینكار هم باعث احساس راحتی او میشود و هم تبش پایین میآید. فقط باید از آب ولرم استفاده كنید، زیرا آب سرد، موجب لرز شده و دمای بدنش را بالاتر میبرد. هیچگاه از الكل برای پایین آوردن دمای بدن استفاده نكنید؛ زیرا الكل حاوی مواد سمی است و این مواد جذب پوست میشوند. به كودكتان لباسهای نخی و سبك بپوشانید و ملحفه نازكی رویش بكشید. پوشش زیاد، مانع خروج گرما از بدن او و باعث بالا رفتن تب میشود.
اتاق خواب كودكتان را زیاد گرم نكنید. دقت داشته باشید كه رختخوابش به اندازه كافی نرم و راحت باشد. به او مایعات بیشتری دهید تا دچار كم آبی نشود. تب بالا آب بدن را كاهش میدهد. آب، سوپ و مواد آبكی به او بدهید. از دادن نوشیدنیهای كافئیندار مثل چای و نوشابه خودداری كنید، زیرا حجم ادرار او را افزایش میدهند.
اگر كودكتان دچار استفراغ و یا حتی اسهال شده است، از پزشكش سوال كنید كه آیا به او محلول الكترولیت بدهید یا خیر. به هیچوجه نوشیدنیهای ورزشی به كودك ندهید، زیرا آنها برای كودكان طراحی نشدهاند و قند اضافیشان ممكن است اسهال را تشدید كند. همچنین مقدار آب سیبی را كه به او میدهید، محدود كنید. بهتر است اجازه دهید كودكتان خودش انتخاب كند كه چه چیزی بخورد و هیچچیز را به زور به او ندهید. اجازه دهید كودك به اندازه كافی استراحت كند. كودكی كه تب دارد، بهتر است به مدرسه نرود.
برای خواندن بخش اول -کودکم تب دارد- اینجا کلیک کنید.