تحریریه ماهنامه دنیای سلامت
كلیهها نقش مهمی را در بدن ایفا میكنند و عملكرد آنها شباهت زیادی به دستگاه تصفیه دارد. آنها میزان آب را كنترل و آب اضافی را از طریق ادرار دفع میكنند. علاوه بر این، فشار خون بدن، تولید سلولهای قرمز خون و میزان املاح و كلسیم بدن را تنظیم میكنند. اما گاهی اوقات كلیهها دچار اختلالاتی میشوند و عملكرد درستی ندارند. اغلب مشكلات كلیه ژنتیكی است و مربوط به نوع مراقبت والدین نمیباشد.
عملكرد ماهیچهها چگونه است؟
با كمك اجزای بسیار ریزی به نام «تِفرن»، كلیهها مواد زائد و آب اضافی را از غذاها میگیرند و مواد مورد نیاز مثل سدیم، فسفر و پتاسیم را مجدداً به خون میرسانند. این آب اضافی با سایر مواد زائد تركیب شده و تشكیل ادرار میدهد كه از طریق لولههای بسیار باریكی به مثانه میریزند و آنقدر در آنجا میمانند تا به مجرای پیشاب برسند و از آنجا فرد نیاز به دفع ادرار پیدا كند.
كلیهها علاوه بر دفع ادرار، مسئولیت تولید سه هورمون مهم را نیز بر عهده دارند: اریتروپوئیتن: كه مغز استخوان را به ساختن سلولهای قرمز خونی تحریك میكند، رنتین كه فشار خون را تنظیم میكند و شكل فعال ویتامین D كه موجب تعادل كلسیم در بدن میشود تا استخوانها سالمتر باشند.
نارسایی كلیه
كلیهها وقتی نارسایی پیدا میكنند كه بسیار كند شوند و یا عمل تصفیه آب اضافی را انجام ندهند كه از این طریق باعث ورود مواد سمی به خون میشوند. نارسایی كلیه ممكن است بسیار حاد و جدی باشد و در اثر عفونت باكتریایی، زخم، شوك، نارسایی قلب، مسمومیت و زیادهروی در مصرف داروها ایجاد شود. تشخیص زودهنگام نارسایی كلیه میتواند از آسیبهای جدی بكاهد و حتی بسیاری از مشكلات برطرف شوند. در مواقع بسیار حاد كه دیگر امكان درمان وجود نداشته باشد، عمل پیوند كلیه صورت میگیرد.
ورم كلیه
هرگونه التهاب كلیه را نفریتیس میگویند كه میتواند در اثر عفونت به وجود آید. یكی از علائم اولیه آن افزایش پروتئین در ادرار و وجود خون در آن است.
عفونت دستگاه ادرار
این عفونت توسط نوعی باكتری به نام ای.كولی ایجاد میشود و مثانه و مجرای پیشاب را تحتالشعاع قرار میدهد و معمولاً با درد و تب همراه است. جهت درمان آن باید آنتیبیوتیك مصرف كرد تا از شیوع عفونت جلوگیری شود. از آنجایی كه مجرای ادرار دخترها كوتاهتر از مجرای ادرار پسرهاست، این مشكل در میان دخترها بیشتر بروز میكند. نگهداشتن ادرار به مدت طولانی، نشستن و تمیز كردن محل خروج ادرار به شیوه نادرست و برخی موارد دیگر میتوانند ایجاد عفونت كنند.
سنگ كلیه
تولید نمكهای كریستالی و برخی املاح مثل كلسیم به شكل بلوری در مجرای ادرار را سنگ كلیه مینامند كه برخی مواقع بعد از عفونت نیز شكل میگیرند. وقتی سنگهای كلیه آنقدر بزرگ شوند كه كلیه و مجاری آن را مسدود كنند، باعث دردهای شدید شكمی میشوند. سنگها اغلب به صورت خود به خود از مجاری خارج شده و دفع میشوند؛ اما در برخی موارد نیاز به عمل جراحی است. شاید از نخستین علائم این بیماری درد و وجود خون در ادرار باشد. سنگ كلیه در میان بزرگسالان شایعتر از كودكان است...
برای خواندن بخش دوم -بيماری های كليوی در كودكان- اینجا کلیک کنید.