تحریریه دنیای سلامت
بیشتر كودكان گهگاه با بیماری اسهال دست و پنجه نرم میكنند و اگر عامل بیماری عفونت باشد، سریع بهبود مییابد و خطری هم آنها را تهدید نمیكند. اما اینكه در چنین مواقعی چه باید كرد، مسأله بسیار مهمی است.
علل ابتلا به اسهال
اسهال (روان شدن روده و شكم همراه با باد معده) معمولاً از طریق عفونتهای معده- رودهای، ویروسها، باكتریها و انگلها ایجاد میشود.این جرم خاص كه سبب به وجود آمدن اسهال میشود، با توجه به منطقه جغرافیایی محل سكونت و میزان رعایت اصول بهداشتی، پیشرفت علم بهداشت و مسائل اقتصادی، تغییر میكند.
در كشورهای پیشرفته، شیوع اسهال با آلودگی آب و تماسهای فرد با فرد، مثل مهدكودكها یا مسمومیتهای غذایی، ارتباط مستقیم دارد. به طور كلی عفونتهایی كه باعث اسهال میشوند، اغلب مسری هستند.
عفونتهای اسهالی از راههای زیر منتقل میشوند
دستهای آلوده، آب و غذای آلوده، برخی حیوانات خانگی تماس مستقیم با مدفوع (از طریق پزشك نوزاد یا دستشویی) هر چیزی كه جرم عفونی با آن تماس داشته باشد، آلوده میشود؛ مثل اسباببازی، میزها و حتی دستهای كسی كه غذا را پخته و آماده كرده است. و در این میان كودكان بسیار سریعتر عامل عفونی را دریافت میكنند؛ زیرا اغلب عادت دارند انگشت خود را به سمت دهانشان ببرند.
شایعترین دلیل اسهال، ویروس آماس معده و روده (به آن آنفلوآنزای شكم نیز میگویند) است كه با حالت تهوع و استفراغ نیز همراه میباشد. ویروسهای بسیاری موجب آماس روده و معده شده و به سرعت در هر محیطی پخش میشوند و البته بعد از چند روز هم كمكم علائم آنها در بدن فرد یا كودك از بین میرود.
«روتاویروس» یكی از این عوامل است كه اغلب باعث آبكی شدن اسهال میشود. این ویروس اغلب در زمستان بروز میكند؛ خصوصاً در كودكانی كه به طور مرتب به مهدكودك میروند. اما در حال حضر به نوزادان نوعی واكسن تزریق میشود كه 75 درصد جلوی روتاویروس را میگیرد و در صورت ابتلا هم تا 98 درصد، فرد نیاز به بیمارستان و بستری شدن ندارد.
باكتریها و انگلها
انواع باكتریها و انگلها موجب اسهال میشوند. برخی از آنها عبارتند از:
باكتری ای. كولی
اغلب عفونتهای مربوط به ای. كولی از طریق آب و غذای آلوده، منتشر میشوند؛ مثل همبرگرهای نپخته یا میوههای نشسته. عفونتهای ای. كولی، معمولاً روی كودكان تأثیر بیشتری دارند.
باكتری «سالمونلا»
در آمریكا، این باكتری (در مرغ و تخم مرغ خام و نپخته یافت میشود) مهمترین عامل مسمومیت غذاها، خصوصاً در طول تابستان است.
باكتری «كم پیلو باكتر»
نوزادان و جوانان بیشتر در معرض این نوع عفونت هستند. این باكتری اغلب در مرغ نپخته و خام یافت میشود.
باكتری «شیگلا»
عفونت شیگلا، به سرعت در یك خانواده، بیمارستان و خصوصاً مهدكودكها و در میان كودكان 2-4 ساله، منتشر میشود.
انگل «گیاردیا» عفونت گیاردیا، بسیار سریع در كودكان به وجود میآید؛ خصوصاً از طریق پاركها و استخرها بسیار سریع منتقل میشود.
انگل كرپیتواسپوریدیوم
معمولاً در آب و مایعات به وجود میآید و موجب اسهال بسیار آبكی میشود. علائم بهبودی تقریباً دو هفته بعد بروز میكند.عفونتهای مربوط به اسهال، در میان كودك بسیار عادی است، اما اسهال میتواند در اثر برخی از بیماریهای غیر عفونی نیز به وجود آید؛ خصوصا اگر كودك چند هفته بعد بهبود یابد؛ مثل بیماریهای روده، شكم، بیماری سلیاك، آلرژیهای غذایی و....
علائم و نشانهها
علائم اغلب با انقباض عضلات شكم و درد در نواحی شكم و روده شروع میشود و چند روز هم طول میكشد. علائم دیگر عفونتهای ناشی از ویروسها، باكتریها و انگلها كه شامل تب، كاهش اشتها، حالت تهوع، استفراغ، كاهش وزن و كاهش آب بدن است.
پیشگیری
اینكه كودك با هیچ نوع عفونتی تماس نداشته باشد تقریباً غیرممكن است، اما با رعایت موارد زیر میتوان این تماسها را به حداقل رساند: به شستوشوی دقیق و كامل دستهای كودك خود اهمیت دهید؛ به خصوص بعد از دستشویی كردن و قبلا از خوردن غذا. شستن دستها موثرترین راه برای جلوگیری از عفونتهای اسهال است...
برای خواندن بخش دوم- والدین نگران،كودكان در عذاب- اینجا کلیک کنید.