به قلم: مهسا رضازادگان ، دانشجوی دکترای تخصصی (Ph.D) علوم تغذیه و رژیم‌درمانی ، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
تحریریه زندگی آنلاین : پروبیوتیک‌ها نقش مهمی در ارتقای سلامت دستگاه گوارش دارند که با سلامت و افزایش طول عمر در ارتباطند. آنها باکتری‌های مفیدی هستند که به حفظ تعادل میکروارگانیسم‌ها در روده و جذب مواد مغذی کمک، و از عملکرد ایمنی حمایت می‌کنند. پروبیوتیک‌ها همچنین در کاهش التهاب، بهبود خلق و خو و حمایت از سلامت قلب و عروق که همگی از عوامل مهم در افزایش طول عمر هستند؛ موثرند. در افراد مسن به نظر می‌رسد تنوع میکروبیوتا کاهش میابد، به طوری که با تعداد کمتر Firmicutes و Bifidobacteria و افزایش Bacteroidetes و Proteobacteria (که تصور می‌شود در بیماری‌های مرتبط با روده نقش دارند) همراه است.
علیرغم این واقعیت که افزایش سن تأثیر قابل‌توجهی بر میکروبیوتا دارد، تغییرات آن می‌تواند در نتیجه شرایطی مانند کاهش سلامت عمومی مرتبط با سوء‌تغذیه و افزایش نیاز به دارو باشد که به طور مکرر در سالمندان رخ می‌دهد، بنابراین گنجاندن غذاها و محصولات پروبیوتیکی در برنامه روزانه می‌تواند به حمایت از میکروبیوم سالم و زندگی طولانی‌تر کمک کند.
ارتباط قوی بین روده و مغز وجود دارد که به عنوان محور مغز - روده شناخته می‌شود. ثابت شده است که پروبیوتیک‌ها با بهبود خلق و خو، کاهش اضطراب و افسردگی و تقویت عملکرد شناختی، تأثیر مثبتی بر سلامت روان دارند.
بیشتربخوانید:
نکات تغذیه ای در سندروم متابولیک
چند غذای پروبیوتیکی
کفیر: یک نوشیدنی شیر تخمیری که حاوی انواع گونه‌های پروبیوتیک از جمله لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم و همچنین مخمر مفید
کیمچی: یک خوراک تخمیری و سنتی کره‌ای است که از سبزیجات و ادویه‌جات گوناگون (معمولاً با کاهو و کلم چینی و ترب سفید کره‌ای و فلفل قرمز) درست می‌شود که حاوی باکتری‌های پروبیوتیک مانند لاکتوباسیلوس است.
کلم ترش: کلم تخمیر شده‌ای است که حاوی باکتری‌های پروبیوتیک مانند لاکتوباسیلوس می‌باشد و می‌تواند به بهبود سلامت روده کمک کند.
کامبوچا: یک چای تخمیری است که منبعی از ترکیبات زیست‌فعال مانند اسیدهای آلی، ویتامین‌ها، پروبیوتیک‌ها (از جمله لاکتوباسیلوس و ساکارومایسس) و آنتی‌اکسیدان‌ها می‌باشد.
بیشتربخوانید:
تاثیر پروبیوتیک‌ها بر افسردگی و اضطراب
ترکیب مکمل پروبیوتیک با ویتامین‌ها
یک مطالعه مروری بیان کرد ترکیب مکمل پروبیوتیک با ویتامین‌ها به عنوان استراتژی بالقوه جهت پیشگیری و به تأخیر انداختن بیماری آلزایمر، ممکن است در نوروتراپی حائز اهمیت باشد. همچنین به نظر می‌رسد مکمل ترکیبی ویتامین D و پروبیوتیک‌ها بر ویژگی‌های فیزیولوژیک و روانی بدن انسان اثرگذار است و بینش جدیدی را در مدیریت بیماری‌های مزمن نشان می‌دهد.
مطالعه حیوانی گزارش کرد که ترکیبی از مکمل ویتامین D و پروبیوتیک‌ها در دوزهای پایین در پیشگیری از سرطان کولون حمایت می‌کند.
اثرات پروبیوتیک‌ها در سالمندان
پروبیوتیک‌ها از طریق تعدیل ژن‌های سیستم ایمنی و تنظیم بیان و تمایز سلولی اثرات ضد پیری را القا می‌کنند. همچنین باعث القای مولکول‌های آنتی‌اکسیدانی می‌شوند و از کاهش عملکرد میتوکندری جلوگیری می‌کنند.
بنابراین آگاهی روزافزونی در مورد نقش پروبیوتیک‌ها در تعدیل میکروبیوتای روده برای حفظ سلامت در سالمندان وجود دارد. کارآزمایی‌های بالینی که اثربخشی آنها را در جمعیت‌های مسن ارزیابی کرده‌اند، کمیاب هستند، اما ممکن است نشان دهند که مزایای سلامتی را می‌توان از طریق موارد زیر به دست آورد:
1) تأثیر آنها بر ترکیب میکروبیوتا در جمعیت‌های مسن و
2) تأثیر آنها بر علائم بیماری‌های گوارشی.
بیشتربخوانید:
عفونت های باکتریایی ابتلا به سندروم روده تحریک پذیر را افزایش می‌دهد
کاربرد خاص پروبیوتیک‌ها و جمعیت مسن
بیفیدوباکتریوم و لاکتوباسیلوس از جمله مواردی هستند که در کارآزمایی‌های بالینی با جمعیت مسن مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. آنها ممکن است میکروبیوتای روده را بازسازی و فرآیندهای اکسیداسیون و التهابی را کنترل کنند، که می‌تواند در بهبود ایمنی، کاهش خطر عفونت‌ها و اختلالات سیستم عصبی در افراد مسن نیز مفید باشد.
در نتیجه پروبیوتیک‌ها ممکن است کاربرد خاصی در جمعیت‌های مسن داشته باشند، به ویژه از نظر محافظت در برابر عفونت‌ها و پیشگیری از چندین بیماری مرتبط با سن. مطالعات بیشتری برای ارزیابی بهتر تأثیر پروبیوتیک‌ها بر حفظ تعادل میکروبی در جهت ارتقای سلامت سالمندان بایستی انجام شوند.
