زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

به قلم : مهشاد مهتدی ، کارشناس علوم تغذیه

زیر نظر: دکتر گلبن سهراب ، عضو هیات علمی گروه تغذیه بالینی و رژیم درمانی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

تحریریه زندگی آنلاین : به دنبال تجربه کردن وعده غذایی مجلل و در عین حال مقوی هستید؟ احتمالاً خاویار گزینه‌ای مناسب برای شما است!

وقتی خاویار و اشپل ماهی را در بازار غذاهای دریایی می‌بینید، متوجه می‌شوید که تقریباً شبیه به هم هستند، اما با قیمت‌های بسیار متفاوت. خاویار و اشپل ماهی هر دو تخم ماهی هستند، اما تفاوت‌های ظریفی دارند که یکی را به کالایی لوکس و دیگری را به خوراکی قابل دسترس تبدیل می‌کند. در این مقاله، تفاوت‌ها، ویژگی‌ها و فواید هر کدام از آن‌ها را به شما معرفی می‌کنیم.

اشپل یا خاویار؟

اشپل در زبان محلی به تخم انواع ماهی اشاره دارد، در حالی که خاویار به طور خاص تخم ماهیان خاویار می‌باشد. به طور کلی، همه خاویارها نوعی اشپل هستند، اما اشپل را فقط در صورتی می‌توان خاویار نامید که تخم‌ها بارور نشده باشند، از یک ماهی از خانواده ماهیان خاویاری گرفته شده باشند و نمک سود باشند. اشپل می‌تواند پخته یا نپخته و نمکی یا بی‌نمک باشد، اما خاویار همیشه نمکی و نپخته است. از نظر تاریخی، خاویار از ماهیان خاویاری در دریای سیاه و خزر به دست آمده است و خاویار سیاه را معمولاً از ماهی ازون‌برون یا فیل‌ماهی استخراج می‌کنند.

بیشتربخوانید:

کینوا خاویار گیاهی

 ماهی‌های معروفی که از آن‌ها اشپل استخراج می‌شود

این ماهی‌ها عبارتند از: سالمون، ماهی پرنده، کپلین، قزل‌آلا، پارو ماهی و ماهی سفید. اشپل پارو ماهی نزدیک‌ترین جایگزین برای خاویار واقعی است. اشپل ماهی قزل‌آلا اغلب به عنوان خاویار قرمز شناخته می‌شود، اما خاویار واقعی نیست.

 تفاوت‌ها

از نظر طعم، خاویار و اشپل ماهی تقریباً مشابه هستند. خاویار دارای بافت لزج و طعم شور است و معمولاً در مقادیر کم به تنهایی، به عنوان چاشنی، یا روی کراکرهای ساده، برش‌های خیار یا نان تست سرو می‌شود. اشپل‌ها کمی نرم‌تر از خاویار هستند و وقتی آنها را می‌خورید، احساس می‌کنید که در دهان‌تان می‌ترکند. این امر به ویژه در مورد اشپل ماهی قزل‌آلا صادق است. وقتی اشپل را با خاویار مقایسه می‌کنید، خاویار تقریباً همیشه سیاه است و خاویاری که در دریای خزر پروش یافته، درشت‌تر از اشپل می‌باشد. اشپل، بسته به ماهی که از آن تهیه می‌شود، می‌تواند سیاه، قرمز، نارنجی یا زرد باشد. اشپل و خاویار از غذا‌های محبوب در سراسر کشور خصوصاً استان‌های شمالی می‌باشند. به طور مثال کوکو اشپل از غذا‌های معروف استان گیلان است.

اشپل ماهی و خاویار حاوی فواید تغذیه‌ای و سلامتی فراوان هستند که در این بخش به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:

فواید خاویار

خاویار علاوه بر اینکه یک غذای لذیذ است، بسیار مغذی می‌باشد و حاوی مقادیر زیادی اسیدهای چرب امگا 3، ویتامین B12 و سلنیوم و سایر ویتامین‌ها و مواد معدنی است. خاویار منبع عالی از اسیدهای چرب امگا 3 به نام اسید ایکوزاپنتانوئیک (EPA) و اسید دوکوزاهگزانوئیک (DHA) است. شاید تعجب‌آور باشد که این اسیدهای چرب عامل بیشتر فواید سلامتی بالقوه خاویار هستند. اگر به دنبال بهانه‌ای برای خوردن خاویار هر چند وقت یک‌بار هستید، خوشحال خواهید شد که بدانید ممکن است برای سلامت پوست، مغز، قلب و سیستم ایمنی بدن شما مفید باشد.

خاویار ممکن است سلامت مغز و روان شما را بهبود بخشد

داشتن یک ذهن سالم در طول زندگی بسیار مهم است. تحقیقات امیدوار کننده‌ای نشان می‌دهند که EPA اختلالات خلقی را بهبود می‌بخشد و DHA ساختار مغز را حفظ می‌کند، بنابراین اسیدهای چرب امگا 3 موجود در خاویار ممکن است سلامت مغز و روان را تقویت کنند. اسیدهای چرب امگا 3 عناصر کلیدی غشای سلولی مغز هستند که به مبارزه با التهاب کمک می‌کنند. محققان حدس می‌زنند که کاهش التهاب در مغز می‌تواند کاهش سلامت روانی را که در بیماری آلزایمری مشاهده می‌شود، کاهش دهد. علاوه بر این، مطالعات نشان داده‌اند که افراد مبتلا به افسردگی اغلب سطوح پایین‌تری از اسیدهای چرب امگا 3 دارند که نشان می‌دهد کمبود این ماده مغذی ممکن است یک عامل خطر برای افسردگی باشد.

 ممکن است سلامت قلب را تقویت کند

امگا 3 موجود در خاویار ممکن است ضربان قلب و سفتی رگ‌های خونی را کاهش داده تا فشار خون کاهش یابد و سطح تری‌گلیسیرید خون را کم کرده و سطح کلسترول خوب (HDL) را افزایش دهد. جلوگیری از تجمع پلاکتی توسط امگا 3 از جمع شدن پلاکت‌های خون و تشکیل لخته جلوگیری می‌کند و خطر بروز سکته را کاهش می‌دهد.

 ممکن است باروری مردان را بهبود بخشد

تحقیقات نشان می‌دهند که اسیدهای چرب امگا 3 نقش مهمی در باروری مردان دارند. اسپرم به‌خصوص دارای محتوای DHA بالایی است و مطالعات نشان می‌دهند که سطوح پایین DHA ممکن است با کیفیت پایین اسپرم مرتبط باشد. در واقع، کمبود DHA در مردان مبتلا به ناباروری معمول است.  خوردن بیشتر غذاهای غنی از امگا 3 ممکن است ساختار، شکل و سیالیت اسپرم را بهبود بخشد و به اسپرم کمک کند تا راحت‌تر به تخمک بپیوندد تا باروری را افزایش دهد. به عنوان مثال، یک مطالعه به بررسی اثرات خاویار بر کیفیت و کمیت اسپرم پرداخت و دریافت که مصرف خاویار به طور قابل توجهی تعداد، تحرک و بقای اسپرم را افزایش می‌دهد.

ممکن است از سیستم ایمنی بدن شما حمایت کند

هم اسیدهای چرب امگا 3 و هم سلنیوم موجود در خاویار ممکن است از سیستم ایمنی بدن شما حمایت کنند، نشانگرهای پیش‌التهابی را کاهش دهند و با التهاب مبارزه کنند. به علاوه، آن‌ها ممکن است به ترمیم گلبول‌های سفید که از شما در برابر بیماری محافظت می‌کنند کمک کنند. همچنین سلنیوم موجود در خاویار برای شروع و تنظیم پاسخ‌های ایمنی مهم است.

و حالا نوبت به بررسی فواید سلامتی اشپل ماهی است:

بهبود بینایی

چشم‌ها اندام‌هایی هستند که برای دیدن از آن‌ها استفاده می‌کنید. از آنجایی که عملکرد بینایی در زندگی مهم است، مراقبت از سلامت چشم بسیار اهمیت دارد. اکنون تحقیقات نیز ثابت کرده است که فواید اشپل ماهی در صورت مصرف مطابق با نیاز برای سلامت چشم‌ها مفید است.

 کمک به درمان کم‌خونی

کم‌خونی یکی از مشکلات بدن به دلیل کاهش توانایی هموگلوبین برای اتصال به اکسیژن در گلبول‌های قرمز است. کم‌خونی باعث می‌شود که بیمار اغلب احساس سرگیجه داشته باشد و به سرعت خسته شود. فواید اشپل ماهی می‌تواند به درمان کم‌خونی در بدن کمک کند، بنابراین اگر دچار کم‌خونی هستید، مصرف اشپل ماهی می‌تواند برایتان مفید باشد.

 کمک به کنترل فشار خون

تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف مقدار متوسط ماهی و یا اشپل ماهی به طور بالقوه می‌تواند به تنظیم یا جلوگیری از ابتلا به فشار خون بالا کمک کند. علاوه بر این، خواص ضد التهابی در امگا 3 موجود در اشپل ماهی ممکن است با کاهش انقباض عروق خونی، به کاهش سطح فشار خون کمک کند.

 پیشگیری از سرطان پستان

این فرضیه وجود دارد که اسیدهای چرب امگا 3 موجود در اشپل ماهی در پیشگیری از سرطان پستان نقش داشته باشند.

 پیشگیری از بیماری آلزایمر

اسیدهای چرب موجود در اشپل ماهی می‌توانند به سلامت روان، بهبود عملکرد شناختی و سلامت مغز کمک کنند.

 حفظ سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها

مواد مغذی مثل ویتامین D، منیزیم، کلسیم و فسفر در اشپل ماهی یافت می‌شوند و این مواد نقش مهمی در حفظ سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها دارند. استخوان‌های سالم صرف نظر از سن برای عملکرد انسان، حیاتی هستند.

نتیجه‌گیری

بنابراین، اگر به دنبال راهی برای بهبود سلامت و تندرستی خود هستید، اشپل ماهی و خاویار می‌توانند گزینه‌های مناسبی برای اضافه شدن به رژیم غذایی شما باشند و می‌توانید آن‌ها را به اسموتی‌ها و سالادها اضافه کنید یا به طور مستقیم میل کنید، البته باید توجه داشت که مصرف اشپل ماهی و خاویار مانند هر ماده غذایی دیگری باید به صورت متعادل انجام شود پس در مصرف‌شان زیاده‌روی نکنید.