به قلم : دکتر مجید کاراندیش ؛ دکترای تخصصی علوم تغذیه ؛ استاد دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز
تحریریه زندگی آنلاین : تخممرغ، مغذی و کار راه انداز است. میتوان آن را به شکل املت، آبپز، نیمرو یا سرخ شده در روغن مصرف کرد، ولی از همه اینها مهمتر این است که تخممرغ منبع غنی پروتئین با کیفیت بالا و ویتامینهای A، B12، D و E است. با توجه به تردید مردم، سؤال این است که آیا خوردن تخممرغ بعد از انقضای تاریخ مصرف درج شده روی آن (یا کارتن یا بسته بندی آن) بی خطر است یا نه؟ در ادامه این مطلب توضیحاتی در مورد تاریخ مصرف تخممرغ و نکاتی در مورد روش نگهداری و حمل و نقل تخممرغ ارائه شده است.
بیشتربخوانید:
چند نکته در مورد زرده تخم مرغ
تا چه مدت بعد از انقضای تاریخ مصرف، تخممرغ قابل مصرف است؟
مدت زمان ماندگاری تخممرغ به چند عامل از جمله شرایط نگهداری و نحوه حمل و نقل آن بستگی دارد. در اروپا تاریخ مصرف تخممرغ به شکل «بهترین تاریخ مصرف» درج شده است و طبق مقررات بیشتر از ۲۸ روز پس از تولید نیست. در کشور ما معمولاً مدت یک ماه بعد از تولید درج میشود (لازم به تذکر است که تاریخ تولید با تاریخ بستهبندی متفاوت است).
هر چند ایدهآل این است که تخممرغ پیش از انقضای تاریخ مصرف خورده شود، ولی بعد از گذشت این تاریخ هنوز قابل مصرف است، البته کیفیت آن مقداری افت میکند. برای مثال تغییراتی در رنگ، طعم و بافت تخممرغ بعد از انقضای تاریخ مصرف قابل تشخیص است.
به یاد داشته باشید که پس از گذشت تاریخ مصرف، خطر عفونت ناشی از مصرف تخممرغ خام یا نیمپز افزایش مییابد.
هرچه زمان بیشتری از انقضای تاریخ مصرف بگذرد، این خطر بالاتر میرود. در نتیجه، اگر قصد استفاده از تخممرغ بعد از انقضای تاریخ مصرف آن را دارید، اطمینان حاصل کنید که ظاهر و بوی آن طبیعی است و آن را به صورت کامل بپزید. تخممرغی که از ترکخوردگی پوسته، بوی گندیدگی یا بوی بد داشته باشد، باید دور انداخته شود.
بیشتربخوانید:
اما و اگرهای کلسترول تخممرغ ( قسمت اول )
«بهترین تاریخ مصرف» درج شده روی تخممرغ فقط در صورتی معتبر است که این ماده غذایی در شرایط درست نگهداری شده باشد. بعضی از شرایط اصلی نگهداری تخممرغ عبارتند از:
بعد از خرید، تخممرغ باید در یخچال نگهداری شود. مراقب باشید که درجه حرارت محل نگهداری تخممرغ تغییر نکند، چون باعث میشود که آب روی پوسته تخممرغ متراکم شود و به رشد باکتریها و نفوذ آنها به داخل تخممرغ منجر شود.
تخممرغ نباید قبل از قرار گرفتن در یخچال شسته شود. شستن تخممرغ باعث از بین رفتن کوتیکولهای محافظ روی پوسته و افزایش خطر آلودگی آن میشود. اگر پوسته تخممرغ کثیف است، بلافاصله قبل از مصرف آن را بشویید.
تخممرغهای شکسته و ترکخورده باید دور انداخته شوند.
با آزمایش غوطهورسازی میتوان تا حدودی سن تخممرغ را تخمین زد، البته این روش برای اطمینان از کیفیت و سالم بودن تخممرغ قابل اطمینان نیست. برای انجام این آزمایش تخممرغ را در یک ظرف حاوی آب سرد قرار دهید. با افزایش سن تخممرغ گاز بیشتری در داخل آن جمع میشود و چگالی آن کاهش مییابد. پس اگر تخممرغ روی آب معلق بماند یا حبابهای کوچک از آن به داخل آب خارج شود، نشانه این است که طول مدت نگهداری از آن نسبت به تخممرغی که در آب فرو میرود، بیشتر است. فارغ از اینکه تخممرغ معلق بماند یا در آب فرو رود، تخممرغی که بوی گندیدگی میدهد را مصرف نکنید.
بیشتربخوانید:
نقش کلسترول خوب در پیشگیری از آلزایمر
تخممرغ آب پز را چه مدت میتوان نگهداری کرد؟
در حین آبپز شدن، لایه محافظ طبیعی روی پوسته تخممرغ از بین میرود و منافذی در آن ایجاد میشود. به این ترتیب احتمال ورود باکتریهای مضر از بیرون به داخل تخممرغ و آلوده کردن آن، بیشتر میشود، بنابراین باید تخممرغ پخته شده در اسرع وقت مصرف شود. اگر قصد مصرف بلافاصله آن را ندارید، آن را به سرعت سرد کنید و در یخچال نگهداری نمایید و قبل از این که 48 ساعت بگذرد آن را بخورید.
روش صحیح حمل و نقل تخممرغ
نکته پایانی اینکه قبل از پختن تخممرغ از رعایت دستورالعملهای بهداشتی اطمینان پیدا کنید، چون ممکن است میکروارگانیسمها هنوز روی پوسته تخممرغ، غذاهای آلوده، دستها، ظروف و سطوح وجود داشته باشند: دستهای خود را به شکل صحیح بشویید، محل پخت و پز را تمیز نگه دارید و تخممرغ را با فاصله از سایر مواد غذایی نگهداری کنید.
دور ریختن تخممرغهای تاریخ مصرف گذشته ممکن است کار خوشایندی نباشد، ولی اگر شک دارید و یا فکر میکنید که احتمال فاسد بودن تخممرغ وجود دارد، بهتر است سلامتی خود را به خطر نیندازید. دفعه بعد که قصد خرید تخممرغ دارید به یاد داشته باشید که تاریخ مصرف آن و برنامههای غذایی خود را بررسی کنید: مطمئن باشید که زمان کافی برای مصرف آنها در محدوده زمانی با بالاترین کیفیت را دارید.