مینا حاجی محمدی : کارشناس ارشد علوم تغذیه
تحریریه زندگی آنلاین : شکلات از دانههای درخت گرمسیری کاکائو با نام علمی تئوبروما تهیه می‌شود. اولین استفاده از آن به تمدن اولمک، قدیمیترین تمدن در آمریکای میانه، باز میگردد.
پس از کشف قاره آمریکا توسط اروپاییها، شکلات در جهان بسیار محبوب شد و تقاضا برای آن افزایش یافت. شکلات از آن زمان به دلیل طعم بینظیر، غنی و شیرین آن به یک محصول محبوب تبدیل شده است که میلیونها نفر هر روز از آن لذت میبرند، اما خوردن شکلات چه تاثیری بر سلامتی ما دارد؟
بیشتربخوانید:
4 مورد فواید شکلات تلخ
حقایقی در مورد شکلات
شکلات به دلیل داشتن محتوای چربی و قند بالا، مورد انتقاد قرار میگیرد. مصرف آن با آکنه یا جوش صورت، چاقی، فشار خون بالا، بیماری عروق کرونر و دیابت مرتبط شناخته شده است. با این حال، بر اساس مقالهای در رابطه با اثرات شکلات، که در مجله پزشکی هلند منتشر شده است، تمام اثرات منفی و مضر نیستند. نویسندگان مقاله اشاره کردند که کاکائو، ماده تشکیل دهنده اصلی شکلات، حاوی ترکیبات فعال بیولوژیکی فنولی میباشد. این موضوع دیدگاه مردم را در مورد شکلات تغییر داده است و تحقیقاتی را در مورد تأثیر آن بر فرایند پیری و شرایطی مانند استرس اکسیداتیو، تنظیم فشار خون و تصلب شرایین تحریک کرده است.
ظرفیت آنتیاکسیدانی شکلات ممکن است طیف وسیعی از سودمندیهای سلامتیبخش را به همراه داشته باشد. هر چه میزان کاکائو بیشتر باشد، مانند شکلات تلخ، فواید بیشتری به دنبال دارد. همچنین شکلات تلخ ممکن است محتوای چربی و شکر کمتری داشته باشد، اما مهم است که برچسب غذایی روی بستهبندی آن بررسی شود.
مصرف شکلات ممکن است سودمندیهای زیر را به دنبال داشته باشد
کاهش سطح کلسترول جلوگیری از زوال شناختی کاهش خطر مشکلات قلبی عروقی توجه به این نکته مهم است که مزایای سلامتی بخش احتمالی ذکر شده در ادامه مطلب، از مطالعات منفرد استخراج شده است. تحقیقات بیشتری لازم است تا تأیید شود که مصرف شکلات واقعاً میتواند سلامت افراد را بهبود بخشد. علاوه بر این، شکلات‌های تختهای صرفاً حاوی کاکائو نیستند. مزایا و مضرات هر ماده تشکیل دهنده دیگری مانند شکر و چربی بایستی در نظر گرفته شود.
بیشتربخوانید:
با خواص بی نظیر فندق آشنا شوید!
کلسترول
مطالعه منتشر شده در ژورنال تغذیه، نشان می‌دهد که مصرف شکلات ممکن است به کاهش سطح لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL)، که با عنوان «کلسترول بد» نیز شناخته می‌شود، کمک کند. محققان به بررسی این موضوع پرداختند که آیا تکه‌های شکلات حاوی استرول‌های گیاهی (PS) و فلاونول‌های کاکائو (CF) بر سطح کلسترول تأثیر دارند یا خیر. آن‌ها دریافتند که: مصرف منظم تکه‌های شکلات حاوی استرول‌های گیاهی و فلاونول‌های کاکائو، به عنوان جزئی از یک رژیم غذایی کمچرب، میتواند با کاهش کلسترول خون و بهبود فشار خون، از سلامت قلب و عروق حمایت کند.
عملکرد شناختی
پژوهشگران پیشنهاد کردهاند که نوشیدن دو فنجان شکلات داغ در روز میتواند به حفظ سلامت مغز و کاهش از دستدهی یا ضعف حافظه در افراد مسن کمک کند. آن‌ها دریافتند که شکلات داغ به بهبود جریان خون در قسمت‌هایی از مغز که نیاز بوده، کمک کرده است. از آنجایی که نواحی مختلف مغز برای انجام وظایف خود به انرژی بیشتری نیاز دارند، به جریان خون بیشتری نیز نیاز دارند. این رابطه که جفت شدن عصبی عروقی نام دارد، ممکن است نقش مهمی در بیماریهایی مانند آلزایمر داشته باشد.
نتایج مطالعه‌ای نشان داد که عصاره کاکائو به نام لاوادو (lavado) ممکن است آسیب مسیرهای عصبی مشاهده شده در بیماران مبتلا به آلزایمر را کاهش دهد یا از آن جلوگیری کند. این عصاره میتواند به کند کردن پیشرفت علائمی مانند زوال شناختی کمک کند. مطالعه دیگری که در مجله Appetite منتشر شد، نشان می‌دهد که مصرف شکلات حداقل یک بار در هفته میتواند عملکرد شناختی را بهبود بخشد.
بیماری قلبی
تحقیقات منتشر شده در BMJ نشان می‌دهد که مصرف شکلات میتواند خطر پیشرفت بیماری قلبی را تا یک سوم کاهش دهد. بر اساس مشاهدات، پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که مصرف شکلات در مقادیر بیشتر، میتواند با خطر کمتر اختلالات کاردیومتابولیک مرتبط باشد.
نیاز به مطالعات تجربی بیشتر برای تأیید سودمند بودن مصرف شکلات وجود دارد.
بیشتربخوانید:
با خواص شگفت انگیز کاکائو برای سلامتی آشنا شوید!
سکته مغزی
در مطالعه‌ای که روی 44489 نفر انجام شد، دریافتند افرادی که یک سهم شکلات مصرف میکردند، به احتمال 22 درصد کمتر از افرادی که شکلات نمیخورند دچار سکته می‌شوند. همچنین، کسانی که حدود دو اونس (58 گرم) شکلات در هفته مصرف میکردند، 46 درصد کمتر در معرض خطر مرگ ناشی از سکته بودند. مطالعه دیگری که در مجله Heart منتشر شد، تأثیر رژیم غذایی بر سلامت طولانی مدت 25000 مرد و زن را بررسی کرد. یافتهها نشان می‌دهد که مصرف ۱۰۰ گرم شکلات در روز میتواند با کاهش خطر بیماری قلبی و سکته مرتبط باشد.
رشد و تکامل جنین
بر اساس مطالعه‌ای که در نشست انجمن پزشکی مادر و جنین در آتلانتا، ارائه شد، مصرف 30 گرم (حدود یک اونس) شکلات در روز در طول دوران بارداری، میتواند به رشد و تکامل جنین کمک کند.
عملکرد ورزشی
یافته‌های منتشر شده در مجله انجمن بین‌المللی تغذیه ورزشی نشان می‌دهد که مصرف مقدار کمی شکلات تلخ میتواند در حین تمرینات تناسب اندام، دسترسی به اکسیژن را افزایش دهد. همچنین دریافتند که بعد از مصرف شکلات تلخ، دوچرخه‌سواران هنگام دوچرخه‌سواری با سرعت متوسط، اکسیژن کمتری مصرف کردند و نیز در یک زمان دو دقیقه‌ای، مسافت بیشتری طی کردند. پژوهشگران بر این باورند که تأثیر شکلات تلخ در این مورد به این علت است که حاوی فلاونولهایی به نام اپیکاتچین است که باعث افزایش آزادسازی اکسید نیتریک در بدن می‌شود. آب چغندر نیز اثر مشابهی دارد.
شکلات شیرین در مقابل شکلات تلخ
تولیدکنندگان شکلات شیرین یا شیری ادعا می‌کنند که محصولشان برای سلامتی بهتر است، زیرا حاوی شیر است و شیر، پروتئین و کلسیم را تأمین میکند. طرفداران شکلات تلخ به محتوای آهن بیشتر و سطح بالاتر آنتیاکسیدانها در محصول خود اشاره می‌کنند.
مقایسه برخی مواد مغذی
در اینجا مقدار برخی مواد مغذی در شکلات شیرین و تلخ آورده شده است. هرچه شکلات تیره‌تر و تلختر باشد، غلظت کاکائو بیشتر می‌شود و بنابراین، از نظر تئوری، مقدار آنتی‌اکسیدان‌های بیشتری در آن وجود خواهد داشت. با این حال، بسته به برند و نوع شکلات انتخابی شما، مواد مغذی در شکلات‌های تجاری موجود در بازار بسیار متفاوت است. برای اطمینان از مواد مغذی شکلات، بهتر است بر چسب روی بستهبندی آن بررسی شود. شکلات‌های شیرین نشده و محصولات 100 درصد کاکائو را نیز میتوان در برخی از فروشگاههای مواد غذایی تهیه کرد.
برخی معایب شکلات
مصرف شکلات ممکن است سودمندیهای سلامتی بخش داشته باشد، اما میتواند اثرات منفی نیز به همراه داشته باشد. شکلات به دلیل محتوای قند و چربی، کالری زیادی داشته و میتواند منجر به افزایش وزن شود. محتوای قند بالای بیشتر شکلاتها نیز میتواند عاملی برای پوسیدگی دندان باشد. در برخی از افراد ممکن است مصرف منظم شکلات به دلیل محتوای تیرامین، هیستامین و فنیلآلانین کاکائو، افزایش حملات میگرنی را به دنبال داشته باشد. شواهدی وجود دارد که شکلات ممکن است باعث ساختار استخوانی ضعیف و پوکی استخوان شود. نتایج مطالعه‌ای نشان داد که زنان مسنی که هر روز شکلات مصرف می‌کنند، تراکم و قدرت استخوانی کمتری دارند. برخی از پودرهای کاکائو و تکه‌های شکلات ممکن است حاوی سطوح بالایی از کادمیوم و سرب باشند که برای کلیهها، استخوانها و سایر بافتهای بدن سمی هستند.
در مجموع، خوردن شکلات میتواند مزایا و مضراتی برای سلامتی به دنبال داشته باشد. مثل همیشه، حفظ اعتدال ضروری است.
