دکتر لادن گیاهی : متخصص تغذیه ؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه ابنسینا
تحریریه زندگی آنلاین : از آنجا که طی فرایند جوانه زدن سطح ویتامینها و آنزیمهای موجود در گیاه به میزان قابل توجهی افزایش مییابد از اینرو گفته میشود بیشترین زمان حیات در چرخه زندگی یک گیاه در مرحله جوانه زدن وجود دارد. دانه بسیاری از گیاهان در مرحله جوانه زدن قابل خوردن هستند از جمله جوانه لوبیا، جوانه یونجه، جوانه لوبیا سبز، عدس، گندم، جو، ذرت و جو دو سر.
چهمقدار مصرف کنیم؟
100 گرم جوانه یونجه حداکثر میتواند 15 % نیاز روزانه آهن یک زن بالغ را تامین کند.
100 گرم جوانه لوبیا سبز بیش از 25% نیاز روزانه افراد را به فولات تامین میکند.
طرز تهیه و مصرف
از جوانهها میتوان در تهیه ساندویچها، انواع سالاد، خوراکهای گوشتی و بستنیها برای ایجاد تنوع در بافت و طعم غذا استفاده نمود.
بیشتربخوانید:
خواص جوانه گندم ؛ از خون سازی تا پیشگیری از چروک شدن پوست
جوانه خانگی
با خیساندن دانهها در آب (3 برابر حجم دانهها) به مدت 12 ساعت و سپس خشک کردن دانهها و نگهداری آنها در جای گرم و دو بار شستشوی روزانه میتوان در عرض 3 تا 5 روز باتوجه به نوع دانه، جوانه خانگی تهیه نمود. البته باید توجه داشت که مصرف جوانهها باید در کوتاهترین زمان پس از تهیه آنها صورت گیرد و ضمنا باید از مصرف جوانههای مانده پرهیز شود.
فواید کلیدی
مفید در رژیمهای کم کالری
محافظت در برابر بیماریهای قلبی
کمک به کاهش سطح کلسترول خون
احتمالا دارای خاصیت ضد سرطانی
مواد مغذی کلیدی
تجزیه ترکیبات موجود در لوبیا سبز و یونجه نشان میدهد این جوانهها در لوبیا سبز و یونجه دارای مقداری پروتئین، مقدار کمی آهن، روی، کاروتن، فولات و ویتامین C هستند.
بیشتربخوانید:
ویژگیهای شفابخشی
مصارف سنتی
طی فرایند جوانه زدن بخشی از نشاسته، پروتئین و چربی موجود در دانهها توسط آنزیمها بهترکیبات سادهتر قندی، اسیدهای آمینه و اسیدهای چرب تبدیل میشوند. از این رو جوانهها قابلیت هضم و جذب راحتی دارند.
کشورهای شرقی و غربی از جوانهها، خصوصا جوانه یونجه به عنوان دارو جهت درمان افسردگی و همچنین اختلالات ناشی از بیماریهای کبدی استفاده میکنند.
برخی پزشکان معتقدند که این جوانهها به بهبود اشتها و همچنین افزایش دفع ادرار و در نتیجه دفع مواد زاید و تنظیم مایعات بدن کمک میکنند.
در برخی کشورهای شرقی از جوانه سبزیجات برای درمان زخم معده و درمان معتادین استفاده میشود.
فواید خاص
کاهش وزن
علی رغم اینکه جوانه دانهها حجم زیادی دارند، اما انرژی کمی دارند و غنی از انواع ویتامینها از جمله ویتامین C، ویتامینهای گروه B، آهن و کلسیم هستند. بنابراین مصرف آنها در رژیمهای کاهش وزن بسیار مناسب است.
بیماریهای تحلیل برنده
جوانهها منبع ویتامین C، ویتامین A و فیتونوترینتهای آنتیاکسیدانی چون کومارین، آنتوسیانیدین، زانتوفیل و لوتئین هستند.
کلیه ویتامینها و فیتونوترینتهای ذکر شده نقش مهمی در پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی و برخی سرطانها دارند.
بیشتربخوانید:
باجوانه گندم، پیر شدن را به تعویق بیندازید!
خواص فرا سودمند جوانه گندم
آشنایی با خواص بذر کتان
کلسترول بالای خون
ساقه یونجه و برگهای آن حاوی مادهای شیمیایی به نام ساپونین 1 هستند.این ماده باکاهش جذب کلسترول از رودهها، به کاهش کلسترول خون و در نتیجه پیشگیری از آترواسکلروز (سفت و نازک شدن دیواره سرخرگها) کمک میکند. نتایج حاصل از مطالعات انجام شده بر روی مبتلایان به کلسترول بالا نشان میدهند که افزودن دانه یونجه به رژیم غذایی این گروه در کاهش کلسترول خون موثر است.
سرطان
دانه یونجه و دانه سویا دارای ایزوفلاونوئیدهایی به نام دیادزئین 2 و جنیستئین 3 هستند. این ترکیبات آنتیاکسیدانی ویژگیهایی شبه استروژنی دارند که میتوانند به گیرندههای استروژنی متصل شوند و در پیشگیری از سرطان سینه و غده پروستات موثر باشند. از طرف دیگر جنیستئین باعث توقف تکثیر سلولهای سرطانی و کاهش تشکیل رگهای خونی به سمت سلولهای سرطانی جدید میشود.