تحریریه زندگی آنلاین : از دید خوراکی، مقدار بسیار کم ید برای موجودات زنده لازم است. زیرا هورمون‌های تیروئید(تیروکسین و تری‌یدوتیرونین) حاوی اتم‌های ید است که مسئول متابولیسم بدن هستند. همچنین ید مهمترین عنصر برای رشد مغز انسان است.
بیماری گواتر
در مناطقی که غذای مردم دارای مقدار کمی ید باشد (مناطق دور از دریا که هیچ‌گونه غذای دریایی مصرف نمی‌شود) کمبودید ابتلا به بیماری گواتر اصطلاحاً گواتر محلی را افزایش می‌دهد. در بیشتر (نه تمامی) این مناطق با افزودن مقدار کم سدیم یدید به نمک خوراکی از ابتلا به این بیماری جلوگیری می‌کند. این محصول به نمک یددار نیز شناخته می‌شود.
ید در پزشکی
ترکیبات ید در شیمی آلی مهم و در پزشکی بسیار سودمند است.
از یدیدها و تیروکسین که حاوی ید هستند در پزشکی داخلی و در ترکیب با الکل) به‌عنوان تنتورید) برای ضدعفونی نمودن زخم‌های بیرونی استفاده می‌شود.
تنتورید (٪۳ ید عنصری در پایه آب/اتانول) از اجزاء مهم تمامی وسایل کمک‌های اولیه است که هم برای ضدعفونی کردن زخم‌ها و هم بــرای پـــاک‌سازی آب‌هــای
آشامیدنی سطحی استفاده می‌شود (۳ قطره در هر لیتر، پس از ۳۰ دقیقه تأثیر می‌کند).
بیشتر بخوانید:
نقش ویتامین‌ها و ریز مغذی‌ها در مقابله با ویروس‌ها
مواد غذایی ضد خستگی را بشناسید
* منابع : بهترین منابع غذایی برای دریافت ید، ماهی سفید و سپس تخم‌مرغ و پس‌ازآن شیر و فرآورده‌های لبنی هستند. گیاهخواران و بخصوص گیاهخواران مطلق (وگان‌ها) که از خوردن مواد غذایی حیوانی خودداری می‌کنند یکی از بالاترین احتمالات ابتلا به بیماری‌های کمبودید رادارند. زندگی در مناطق در معرض سیل نیز مناسب نیست. زیرا سیل، ید موجود در خاک را با خود می‌برد.
اعمال مهم ید
- باعث بهبود عملکرد شناختی می‌شود.
- به درمان بیماری‌های فیبروکیستیک سینه کمک می‌کند.
- به طبیعی بودن وزن نوزاد بهنگام تولد کمک می‌کند.
- برای تصفیه آب کاربرد دارد.
- در مواجهه با مواد شیمیایی هسته‌ای برای بدن مفید است.
- به درمان عفونت کمک می‌کند.
- باعث رشد سیستم عصبی جنین، در دوران بارداری می‌شود.
- سرطان تیروئید را درمان می‌کند.
- باعث تنظیم کارکرد تیروئید پرکار می‌شود.
- احتمال ابتلا به گواتر را کاهش می‌دهد.
میزان ید موجود در مواد خوراکی مختلف
جلبک‌های دریایی 100 گرم 600 میکروگرم
انواع ماهی 80گرم 60 تا 90 میکروگرم
میگو100 گرم 70 میکروگرم
بیشتر بخوانید:
آشنایی با خواص خاویار گیاهی یا کینوا
اختلالات ناشی از کمبودید یکی از مهمترین اپیدمی‌ها در دنیا می‌باشد و در کشور ما نیز از سال‌های گذشته به‌عنوان یکی از اپیدمی‌های مهم بوده است. اینک از شروع برنامه یددار کردن نمک نزدیک به 10 سال می‌گذرد.
برای ارزیابی وضعیت اختلالات ناشی از کمبودید، شناسایی مناطق در معرض خطر و پایش و ارزشیابی برنامه‌های کنترل آن، مثل برنامه یددار کردن نمک، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشند.
بروز اختلال‌های ناشی از کمبودید، به‌ویژه گواتر آندمیک (یعنی گواتری که در یک منطقه جغرافیایی دارای شیوع بالایی است) و کرتینیسم در مناطق کوهستانی از سال‌ها پیش گزارش‌شده است. بزرگ‌ترین منطقه کمبودید در دنیا «کمربند گواتر» در هندوستان است.
در سال 1368 به همت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و با موافقت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، کمیته کشوری مبارزه با بیماری‌ها تشکیل شد و با همکاری مسئولان استان‌ها به بررسی سریع گواتر در آن سال پرداختند.
مراکز استان‌هایی که شیوع گواتر در آن‌ها دارای بیشترین میزان است عبارت‌اند از: اصفهان، چهارمحال و بختیاری، ایلام، گیلان، یزد، لرستان، باختران و تهران و کمترین شیوع گواتر در مراکز استان‌های همدان، خوزستان، آذربایجان غربی و هرمزگان است.
بیشتر بخوانید:
مصرف این خوراکی‌ها بعد ساعت ۱۶ ممنوع!
میزان ید موجود در مواد خوراکی مختلف
آلو خشک 5 عدد 13 میکروگرم
لوبیا سفید یک لیوان پخته 16 میکروگرم
پنیر 30 گرم 12 میکروگرم
نمک یددار یک چهارم قاشق چایخوری 71 میکروگرم
ماهی تن 90 گرم 17 میکروگرم
تخم‌مرغ یک عدد 24 میکروگرم
* بیماری کرتینیسم : کمبودید باعث آسیب‌های مغزی به‌خصوص در جنین زنان باردار می‌شود. اگر زنان در دوران بارداری به حد کافی ید دریافت نکنند بچه‌های آن‌ها با اختلال یادگیری یا تیروئید مادرزادی به دنیا می‌آیند. این اختلال به کرتینیسم معروف است. کمبودید یکی از اصلی‌ترین عوامل مؤثر بر ضریب هوشی کودکان و ناتوانی‌های یادگیری و خواندن در جهان است.
