زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر غلامرضا سیف ؛ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی

تجمع چربی در کبد می‌تواند به مرور زمان ایجاد التهاب و تشکیل باند‌‌‌های فیبروز نماید، در صورت عدم درمان و بهبودی، کبد چرب می‌تواند به سمت نارسایی کبد و سیروزکبدی (تشکیل بافت فیبروز درکبد) پیشروی نماید.

منظور از کبد چرب، رسوب چربی که پیدایش آن در افراد چاق، کم تحرک، مبتلایان بـه دیابت، چربی خـون بـالا شخصیت‌‌‌های اضطرابی (افراد پراسترس) و مصرف کنندگان طولانی مدت غذا‌‌‌های دارای مواد نگهدارنده همچون فست فـودها و نوشابه‌‌‌های گازدار بیشتر دیـده می‌شود، تجمع چربی در کبد می‌تواند به مرور زمان ایجاد التهاب و تشکیل باند‌‌‌های فیبروز نماید، در صورت عدم درمان و بهبودی، کبد چرب به سمت نارسائی کبد و سیروزکبدی (تشکیل بافت فیبروز درکبد) پیشروی نماید.

انواع کبد چرب

1-چنانچه عامل اصلی به وجود آورنده این بیماری مصرف الکل باشد به آن بیماری کبد چرب الکلی (alcoholic fatiy liver) می‌گویند.

2-و در صورتی که بدون مصرف الکل بوجود آمده باشد به آن بیماری کبد چرب غیر الکلی Non alcoholic fatiy) liver) می‌گویند.

 علائم بیماری کبد چرب 

در بیشتر موارد این عارضه بدون علامت است و پزشک در بررسی آزمایشگاهی یا سونوگرافی بطور اتفاقی آن را کشف می‌کند. فرد به ندرت از ضعف و بیحالی، خستگی دائمی و احساس فشار و درد مبهم در ناحیه فوقانی و راست شکم شاکی است. بخصوص این علائم در مواردی که کبد چرب سریع ایجاد شده باشد، بیشتر بروز می‌کند.

اقدامات تشخیصی

اگر چه در خیلی از موارد علائم قابل توجهی در این بیماری وجود ندارد، با مشاهده بالا بودن آنزیم‌‌‌های کبدی (ALT SGPT) یا گاما گلو تأمین ترانس پیتیداز (GGT) و به ویژه با تصاویر سونوگرافی تشخیص این بیماری ثابت می‌گردد. انفیلتراسیون چربی در کبد با سونوگرافی تشخیص داده می‌شود.

در سونوگرافی میزان اکو پارانشیم کبد افزایش می‌یابد و نیز در موارد شدیدتر سایز کبد نیز افزایش پیدا می‌کند، یک سونوگرافی خوب و سونوگرافى دقیق می‌تواند علاوه بر تشخیص کبد آن را به سه دسته خفیف، متوسط و شدید تقسیم می‌کند که آن را به صورت گرید 1 تا 3 نشان می‌دهد.

لازم به ذکراست طبق تحقیقات انجام شده در 20 درصد افراد مبتلا به کبد چرب آنزیم‌های کبد، نرمال بوده، که این امر انجام سونوگرافی از کبد را در مورد مشکوک توصیه می‌نماید.

 دلایل شیوع و رشد بیماری

با افزایش سن سیرصعودی می‌یابد، شیوع این بیماری در آقایان دو برابر خانم‌ها است که با افزایش سن میزان شیوع در خانم‌ها به آقایان نزدیک می‌شود، به ویژه پس از یائسگی؛ بیماری در خانم‌ها سیر فزایند‌‌‌های دارد.

در بررسی‌‌‌های انجام شده روی بیش از 120 بیمار مبتلا به بیماری غیر الکلی مهم‌ترین عوامل بروز این بیماری به ترتیب عبارتند از:

1-عادات بد غذائی (مصرف غذا‌‌‌های دارای مواد نگهدارنده و عدم رعایت موازین بهداشتی در غذا خوردن)

2- استرس (اضطراب یا افسردگی)

3- عدم تحرک کافی (نداشتن فعالیت بدنی مناسب همانند ورزش روزانه)

 سیر بیماری

از آنجایی که این بیماری سیر پیش رونده دارد می‌تواند در مراحله اولیه بدون علامت باشد که با پیشرفت بیماری و درگیری بیشتر کبد تأثیرات منفی برعملکرد کبد بصورت احساس ضعف خستگی و کاهش وزن بروز می‌کند. در 30 درصد موارد افراد مبتلا، دچار التهاب در بافت لیور می‌شوند که 15 درصد از این افراد دچار سیروز کبدی شده و منجر به از کار افتادن کبد می‌شود.

کبد چرب و بیماری‌‌‌های همراه آن

  الکل: کبد چرب به طور شایع به دنبال مصرف مقادیر اندک یا زیاد الکل حتی برای مدت زمان کوتاهی دیده می‌شود، انفیلتراسیون (تجمع) شدید چربی می‌تواند با خستگی، ضعف، بی‌اشتهایی، تهوع، احساس ناخوشی در شکم و هپاتومگالی دردناک همراه باشد. اولین قدم در درمان نوع الکلی، حذف کامل مصرف مشروبات الکلی می‌باشد.

 چاقی: در افراد چاق شایع است و به شدت با چاقی ارتباط دارد، بویژه چاقی شکمی نقش مهمی در افزایش خطر ابتلا به آن دارد.

 دیابت: این بیماری در نیمی از مبتلایان به دیابت قندی نوع دو دیده می‌شود.

 داروها

آمیودارون، نیفیدیپین، دیلتیازوم، کلوروکین، ترکیبات کورتیکو استروئیدی، تتراساکلین دارو‌‌‌های هستند که مصرف آن می‌تواند با ایجاد این بیماری همراه شود.

راه‌‌‌های پیشگیریاز کبد چرب

1-رژیم غذایی سـالـم مثـل میوه‌ها، سبزی‌‌‌های خام، غلات سبوسدار و چربی‌‌‌های مفید (روغن زیتون، کنجد) برای خود انتخاب کنید.

۲. انجام ورزش و فعالیت بدنی منظم از جمله پیاده‌روی به میزان حداقل ۳۰ - ۶۰ دقیقه در روز توصیه می‌شود.

۳. از مصرف الکل جداً پرهیز نمایید.

4-ازمنابع غذای دارای پتاسیم بیشتر استفاده کنید مثل موز، کشمش، آلو، بادام، انواع سبزی‌ها

 مواد غذایی مفید برای کبد

1-سیر و پیاز خام

۲. کلم (انواع کلم)

۳. لیموترش

۴. سیب

۵. میوه‌های غنی از آنتی‌اکسیدان: آلو، پرتقال، کشمش، طالبی، سیب با پوست، شاتوت، گریب فوروت، زرشک. انار، خرما.

بیشتر بخوانید:

چگونه از شر کبد چرب خلاص شویم؟