زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر لادن سیفی؛ متخصص زنان وزایمان

از آنجایی که طول مدت حاملگی 40 هفته یا همان 9 ماه است همه خانم‌های باردار حداقل سه ماه را در فصل پاییز یا زمستان سپری خواهند کرد. در این فصول شانس عفونت‌هایی مثل سرخک، سرخجه، آبله‌مرغان، اریون، عفونت‌های ریوی، لارنژیت، سرماخوردگی بالا می‌رود و چون که تجمع افراد در یک محل معمولا بیشتر از تابستان است، احتمال انتقال از فرد بیمار به افراد دیگر افزایش می‌یابد.

طولانی بودن شب‌های پاییز و زمستان تماس افراد را با هم بیشتر کرده و با توجه به اینکه انتقال این بیماری ها از راه تنفس و یا جلد است (آبله‌مرغان) شانس ابتلا افزایش می‌یابد. فرد حامله نسبت به افراد غیرحامله از این بیماری‌ها بیشتر ‌آسیب می‌بیند، جنین هم در معرض خطر قرار گرفته ممکن است دچار عوارضی گاه خطرناک شود که مثلا در مورد ابتلای مادر حامله به سرخجه با کری، کوری یا عقب‌ماندگی ذهنی جسمی ممکن است روبرو شویم چون ویروس سرخجه از جفت عبور کرده و به جنین می‌رسد و یا ممکن است پرده‌های جنینی پاره شده و مادر دچار آبریزش شود و محکوم به زایمان زودرس یا نارس شود که خود زایمان قبل از موقع می‌تواند عوارض زیادی داشته باشد و یا حتی منجر به مرگ جنین شود. در مواجهه با فرد حامله مبتلا به بیماری، بعضی داروهایی را که به افراد غیرحامله می‌دهیم، نمی‌توانیم بکار ببریم و ممنوعیت مصرف دارد و این امر منجر می‌شود بهبودی در خانم حامله دیرتر صورت گیرد. 

واکسیناسیون 

به دلیل عوارض فوق است که در مشاوره قبل از حاملگی باید مطمئن شویم که فرد و همسرش و کسانی که با وی در یک منزل زندگی می‌کنند (پدر، مادر و خدمتکار) حتما از نظر بیماری واگیردار عفونی سرخجه، اریون، آبله‌مرغان واکسینه شده باشند یا ابتلای قبلی و ایمنی داشته باشند و نیز واکسیناسیون هپاتیت B را تکمیل کرده باشند (3 نوبت).

توصیه می‌شود از شهریور تا اسفند واکسن آنفلوآنزا را بزنند. استفاده از این واکسن علاوه بر محافظت مادر در مقابل بیشتر انواع آنفلوآنزا ایمنی پس از تولد در نوزاد را در ماه‌های اول تولد می‌دهد. از آنجایی که این بیماری‌ها در سنین کودکی بیشتر دیده شده خانم‌های حامله‌ای که در مهدکودک‌ها و یا دبستان شاغلند و با بچه‌ها در تماس هستند باید مراقبت بیشتری داشته باشند که مبتلا نشوند حتی به سرماخوردگی، چون این بیماری ویروسی در حاملگی می‌تواند خطرناک باشد لذا باید سعی کرد مواجهه با فرد سرماخورده را به حداقل رسانید و در صورت مواجه شدن از ماسک‌های بینی و دهان استفاده کرد که شانس ورود ویروس را کم کند. ماسک سرماخوردگی بهتر است هرچهار ساعت تعویض و دور انداخته شود. 

جلوگیری از خشک شدن مخاط بینی 

رعایت بهداشت دست‌ها و بهداشت هوای منزل یا محیط کار و رطوبت کافی به جلوگیری از این نوع عفونت‌ها کمک می‌کند. در مکان‌هایی که سیستم گرمایشی شوفاژ یا بخاری است که هوا را بیشتر خشک می‌کند بهتر است از بخور آب گرم برای مرطوب کردن هوا استفاده کرد حتی می‌شود با گذاشتن کاسه‌ای فلزی محتوی آب به روی رادیاتور شوفاژ با تبخیر آن به رطوبت هوا اضافه کرد این امر به جلوگیری از خشکی مخاط بینی کمک کرده و از خون‌دماغ به دلیل خشکی هوا نیز می‌کاهد.

چرب کردن داخل بینی با وازلین یا هر کرم غیرعطری که ویتامین A نداشته باشد نیز به رطوبت مخاط بینی کمک می‌کند. رسانیدن ویتامین به حد کافی به بدن (مصرف یک بشقاب میوه (3 واحد)) یا سبزی یا سالاد و پروتئین با بالا بردن دفاع بدن شانس ابتلا به عفونت ها را کم می‌کند. 

استفاده از لواشک و میوه‌های خشک 

در فصل سرما، میوه‌ها نسبت به تابستان تنوع کم‌تری دارند و نیز فیبر کمتری دارند. در زمستان شانس یبوست بالا می‌رود و لذا برای جلوگیری از این حالت که در حاملگی می‌تواند بواسیر ایجاد کند مصرف لواشک و میوه های خشک لینت‌زا مثل آلو یا انجیر خیس شده توصیه می‌شود. استفاده از انواع شور (خیار شور و...) به دلیل نمک زیاد برای فرد حامله و غیرحامله باید بسیار محدود باشد. 

مراقبت از لیز خوردن 

مراقبت بعدی زن حامله در فصل سرما مراقبت از لیز خوردن و افتادن است زمین در اثر باران یا برف لیز می‌شود و شانس زمین خوردن بیشتر می‌شود ضربه به شکم و لگن می‌تواند باعث پارگی کیسه آب و کنده شدن جفت شود که هر دو برای جنین و مادر مخاطره‌آمیز هستند. پس از زمین خوردن زن حامله باید تا 2-1 روز از نظر آبریزش – خونریزی و کاهش حرکات جنین تحت‌نظر باشد. 

آلودگی هوا 

آلودگی هوا که متاسفانه به شکل فزاینده‌ای در زمستان همه را درگیر می‌کند روی خانم‌های حامله اثر بد بیشتری دارد در بعضی از شهرها باران اسیدی – بارش خاک هم به آن اضافه می‌شود. در این موارد خانم‌های باردار بهتر است در منزل بمانند و از ماسک استفاده کنند که نفوذ را مختصری کاهش می‌دهد و از انجام فعالیت‌هایی که نیاز بدن به اکسیژن را بالا می‌برد مثل ورزش خودداری کنند و ترجیحا از پخت و پز زیاد استفاده از اجاق گاز و وسایل حرارت‌زا که اکسیژن را مصرف می‌کنند دوری کنند. مثلا چای را در کتری برقی درست کنند نه با گاز.

احساس گرما در بارداری 

خانم‌های حامله معمولا بیشتر احساس گرما می‌کنند و این به دلیل وجود هورمون‌های حرارت‌زای جفتی است. خانم حامله در زمستان باید مواظب باشد که وقتی گرمش می‌شود به تدریج خود را با کاستن لباس خنک کند تا دچار افت ناگهانی گرما نشود چون در این صورت ممکن است دچار گرفتگی عضلانی شود و اگر این گرفتگی در عضلات شکم یا لگن باشد با درد رحمی اشتباه می‌شود.

کلا با رعایت اصول فوق شانس گذراندن حاملگی زنان را بالا می‌بریم که خواست پزشک و مادر است.