ورود سریع فضاهای مجازی ودستیابی آسان به اینترنت در زمانه اخیر باعث شکلگیری نوع جدیدی از روابط اجتماعی در سطح خانواده و كاركرد آن شده است.
توجه به این شبكهها و تاثیرات آنها بیش از همه معطوف به برنامههایی مانند تلگرام، وایبر، لاین، واتساپ و... است که به دلیل دسترسی آسان در تلفن همراه به پدیدهای همه گیرتبدیل شدهاند.
از مهمترین آسیبهای فضای مجازی، ایجاد روابط فرازناشویی و خیانت محسوب میشود، در این میان این نکته جالب توجه است که آسیبهای رفتاری که در این راستا مشاهده شده بیشتر از طریق آقایان صورت گرفته است، اما خانمها نیز در بسیاری موارد به دلیل شکست خوردنهای عاطفی ناشی از خیانت و جدایی، در رفتاری که بیشتر نوعی جدیدی در شبكهها و فضاهای مجازی میشوند، تا خلاء عاطفی شان را از آن طریق جبران و به نوعی سر خود را گرم کنند.
یکی از دلایل اصلی آسیب پذیری روابط زناشویی در استفاده از این شبكهها، كنجكاو بودن در زمینه آشنایی با جنس مخالف و سردمزاجی زوجین به علت مشكلات و اختلاف عقیده و سلیقه است.
فرهنگسازی صحیح
آنچه كه مسلم است افراد زمانهایی كه برای استفاده از فضای مجازی میگذارند گاها بیش از زمانهایی است که در کنار خانواده هستند.
هرچند که فرد به صورت فیزیکی در خانواده حضور دارد ولی در همان زمان در شبكههای مجازی سیر میکند.
از جمله علت حضور مراجعین به کلینیکهای مشاوره، نارضایتی و احساس تنهایی یکی از زوجین از دیگری به علت مدت زمان زیادی کمترین ارتباط را با همسر خود برقرار میکند تا آنجا كه فرد احساس میكند همسرش اعتیاد به شبكههای مجازی دارد و توجه زیادی به او ندارد.
واقعیت این است كه تعریف مناسب و فرهنگ سازی صحیحی در زمینه استفاده از شبكههای مجازی در زمان حضور در كنار خانواده وجود ندارد.
برای استفاده از فضای مجازی زمان به خصوصی تعریف نشده است. از صحبتهای مراجعین متوجه میشویم حتی در زمان قبل از خواب هر دو نفر، در کنارهم ولی بدون هیچ گونه ارتباط عاطفی از شبكههای مجازی استفاده کرده و بعد به خواب میروند.
این نوع برخورد تنها به این بحث خلاصه نمیشود. در زمان گفتگو و حل مشكلات این نکته بعضا مشاهده میشود که یکی از زوجین در هنگام صحبت همسر خود بخشی از حواسش به فضاهای مجازی است و این موجب تضعیف مهارتهای ارتباطی زوجین و پرورش احساس کم توجهی در همسر میشود.
حضور در فضاهای مجازی به علت مشکلات و اختلافاتی که دارد موجب تشدید روابط عاطفی زوجین شده است و این موجب میشود که در طول زمان تمایل استفاده از شبكههای اجتماعی افزایش یابد.
در کنار این مسایل وجود عکسهای افراد در پروفایل این شبكهها و جذابیتهای آن موجب شکلگیری روابط جدیدی خارج از خانواده و در شبكههای اجتماعی میشود.
این مسأله بیشتر برای افرادی صادق است که با همسر خود دچار تعارض و اختلاف میباشند.
در شبكههای مجازی افراد به راحتی میتوانند سریع با دیگران ارتباط بگیرن و حریم شخصی دیگران را به راحتی نادیده بگیرند.
اختلافات زناشویی
وضعیت روحی و روانی فرد بر اثر اختلافات زناشویی به یک حالت خاصی تغییر میکند و به وضعیتی مانند احساس تنهایی، كاهش علاقه و محبت به همسر و... منجر میشود اما اگر این تعارضات و اختلافات حل نشود و زوجین نسبت به حل اختلافات زندگی خود اقدامی نکنند این نوع خلاءها در زندگی فرد به شکلگیری روابط فرازناشویی و به صورت پنهانی در شبكههای مجازی میانجامد، که در ادامه این روابط به همراه دلبستگی زیاد، خیانت به همسر و روابط جنسی خارج از چارچوب خانواده خواهد بود.
اما همانگونه كه گفته شد سر منشا اینگونه روابط کم توجهی و عدم زمانگذاری کافی با همسر و گفتگو و تعامل است ایجاد شك و نگرانی نیز یکی از آفتهای این فضاست.
رمز یا قفل گذاشتن بر تلفن همراه، ایجاد حساسیت در همسر در زمان استفاده از شبكههای مجازی، استفاده از شبكههای مجازی استفاده مستمر و طولانی از شبكههای مجازی خصوصا در زمان حضور همسر كه موجب حساسیت و كنجكاوی میشود.
کنار نگذاشتن تلفن همراه و چک کردن مدام پیامها از جمله عواملی است كه شك و نگرانی همسر را تشدید میکند.
جهت بهبود روابط زوجین و پیشگیری از آسیبهای فضاهای مجازی در روابط زناشویی بهتر است نحوه استفاده از این شبكهها را در خانواده هدفمند و قانون مدار کنیم.
برنامهریزی برای استفاده از فضاهای مجازی
در ابتدا بهترین کار اینست که برای زمانهای استفاده از فضاهای مجازی برنامهریزی و ساعتهای خاصی را تعیین کنید و به اطلاع همسرتان برسانید.
جهت صمیمیت بیشتر میتوانید با تفاهم با یکدیگر زمانهایی را جهت استفاده از شبكههای مجازی مشخص کنید.
در زمان استفاده از شبكههای مجازی دور از هم یا مقابل هم نباشید بهتر است در كنار یكدیگر باشید نگذارید همسرتان احساس كند كه شما پنهانکاری میکنید یا با فردی در ارتباط هستید که نمیخواهید وی متوجه شود. رمز یا قفلی بر تلفن همراهتان نگذارید یا اینکه اگر مجبور به رمز گذاشتن هستید رمز را به همسرتان بگویید مطمئن باشید همسرتان سراغ گوشی شما نمیرود.
بگذارید همسرتان مطمئن شود به او اعتماد دارید و موجب حساسیت و ایجاد شک در همسر در زمان ورود به خانه، توجه خود را به همسرتان معطوف کنید نه چک کردن شبكههای مجازی.
زمانهایی را برای اختصاص دادن به همسرتان مشخصی کنید و در ان زمان هیچ کار دیگری انجام ندهید و سعی به گفتگو و شنیدن حرفهای همسرتان داشته باشید همسر شما صرفا نیاز به حضور فیزیکی شما در کنار خود ندارد. احتیاج به محبت و توجه شما دارد.
در زمان گفتگو با همسر تلفن همراه خود را کنار بگذارید. بهتر است در زمانهایی که در کنار همسرتان روابط عاطفی دارید موبایلتان را خاموش کنید.
از شبکههای مجازی پیامهای عاشقانه برای همسرتان بفرستید، پیامهای كه فقط مخصوص همسرتان باشد هنگام خواب با همسرتان روابط عاطفی داشته باشید نه این هر یک سرگرم شبكههای مجازی باشید. برای زمانهای کوتاه هم که شده، تلفن همراه را خاموش کنید و به همسرتان بگویید از این لحظه با تو هستم و هر چه که بخواهی انجام میدهم.
بگذارید همسرتان در کنار شما آرامش را کسب کند و احساس کند كه شما دارید به او توجه میکنید. به همسرتان وفادار و متعهد باشید، بگذارید در كنار شما احساس خوشبختی کند و احساس رضایت از نحوه و طرز برخورد و توجه شما داشته باشد.
شبکههای مجازی فرصتی جهت بالا بردن سطح یادگیری و معلومات شما و دسترسی آسان جهت تعاملات صحیح اجتماعی است نه اینکه زمینهساز بروز اختلافات و مشکلات خانوادگی باشد و بخواهد تاثیر مخربی بر روابط زناشویی افراد بگذارد.