در سال‌های اخیر در مورد نقش سرب در اثرگذاری روی رفتار و نمو عصبی کودکان مطالب زیادی نگاشته شده است. سرب به‌طور واضح قادر به اثرگذاری منفی روی سیستم اعصاب مرکزی در مقادیر بالا می‌باشد.
همچنین تعدادی از مواد غذایی دارای اثر منفی روی هوش تشخیص داده شده‌اند. این دسته مواد غذایی عبارتند از انواع شکلات، پفک، بیسكویت، پاستیل‌های رنگی، نوشابه‌ها، فرآورده‌های گوشتی غیر استاندارد و بیش از اندازه و انواع فست‌فود‌ها كه به علت بار آلودگی بالای آنها و همچنین به علت چربی بیش از اندازه‌ای که در آنها وجود دارد، می‌توانند زیانبار باشند.
اینکه کاهش هوش را به زیاده روی در مصرف این دسته از مواد غذایی نسبت می‌دهند، دور از انتظار نیست، چرا که وقتی با نگاه موشکافانه به این دسته از غذاها نگاه می‌کنیم، مشخص می‌شود به علت وجود مواد نگهدارنده و انواع رنگ‌ها که از طریق خوردن زیاد این دسته از مواد غذایی به بدن کودک انتقال می‌یابند، جذب یک‌سری از ریزمغذی‌ها مختل شده یا کاهش می‌یابد.
از طرفی این دسته از مواد غذایی بیشتر دارای کالری هستند تا پروتئین و باعث افزایش وزن کودک و افزایش بافت چربی در اطراف اندام‌های بدن به‌خصوص رگ‌ها و مویرگ‌هایی که وظیفه تامین خون و اکسیژن بافت‌ها را برعهده دارند، می‌شود.
بیشتر این کودکان بخشی از غذای خود را با خوردن این مواد غذایی بی ارزش تامین می‌کنند و به علت کاهش ریزمغذی‌ها دچار یک سیکل منفی در اشتها نسبت به دریافت دیگر مواد غذایی خواهند شد. بیشتر والدین در هنگام درخواست کودک خود دقت لازم را نداشته و بلافاصله با درخواست کودک موافقت می‌کنند که در این خصوص باید دقت و آگاهی لازم صورت پذیرد.
برای كودكی كه آماده رفتن به مهدكودك و مدرسه می‌شود، خوردن صبحانه بسیار اساسی است و مادران عزیز باید به این وعده غذایی اهمیت ویژه‌ای بدهند. مصرف صبحانه به كودكان كمك میكند تا فراگیری بهتری داشته باشند. انرژی و مواد مغذی مصرف شده می‌تواند توجه، میزان انرژی و تحرك كودك را تحریك كند و باعث افزایش تحرك و حركات ورزشی و در نهایت نشاط در كودكان شود.
کودک صبحانه نخورده در ساعت ۹ الی ۱۰ صبح به میزان قابل توجهی دچار افت قند خون می‌شود. استعداد یادگیری او به ویژه در درس‌هایی كه به تفكر و اندیشه نیاز دارند كاهش می‌یابد. چنین دانش آموزی ممكن است دچار افت تحصیلی و بیزاری از مدرسه نیز بشود.
ژن‌ها عامل مهمی در تعیین هوش كودك هستند، ولی مطالعات نشان می‌دهند غذایی كه كودك می‌خورد، نیز تاثیرگذار است.
غلات یك صبحانه سالم برای حفظ انرژی كودك در طول ساعات مدرسه بوده و از اهمیت خاصی برخوردار است. کودکانی كه صبحانه می‌خورند، دارای قابلیت تمركز بیشتر، حافظه و یادگیری بیشتری هستند. علاوه برآن می‌توانند در كلاس‌های ریاضی بهتر عمل كنند.
تمام صبحانه‌ها یكسان نیستند. بهتر است از برخی غلات صبحانه با شكر فراوان استفاده نشود.
اگر كودك شما غلات صبحانه‌ای دوست ندارد، از تخم مرغ استفاده كنید. مصرف تخم مرغ به ایجاد سلول‌های حافظه كمك میكند.
ماهی‌های چرب مانند ماهی آزاد، تون و ساردین كه منبع غنی اسیدهای چرب امگا-3 هستند، تاثیر بسزایی دارند.
امگا-3 به‌طور چشمگیری به تقویت سلول‌های مغز جهت افزایش یادگیری و تمركز كمك میكند. تحقیقات نشان می‌دهند روغن ماهی می‌تواند عامل مهمی برای تقویت ضریب هوشی باشد و به مشكلات رفتاری كودكان مانند اختلال كمبود توجه و بیش‌فعالی كودكان كمك كند.
آووكادو، گردو و بادام نیز منابع مفید دیگری از امگا-3 هستند.
غلات كامل سرشار از ویتامین B هستند و به افزایش عملكرد حافظه كمك می‌كنند. نان‌های كامل بر خلاف نان سفید انرژی را به آرامی و به‌صورت یكنواخت در بدن آزاد نموده و به كودكان و افراد بزرگسال كمك می‌كنند. قند خون منظم و سطح تمركز و هشیاری بیشتری داشته باشند.
تحقیقات نشان می‌دهند غذاهای سرشار از آهن مانند گوشت قرمز بدون چربی، میوه‌های خشك، غلات كامل و حبوبات، میزان انرژی و سطح هشیاری را افزایش می‌دهند. كودكان تقریبا آهن را به حد كافی دریافت نمی‌كنند. كمبود آهن می‌تواند سطح عملكرد شناختی را تا حدی پایین بیاورد كه منجر به ضعف در فعالیت‌های آكادمیك شود.
شما می‌توانید كمبود آهن را با استفاده از ساندویچ كره بادام زمینی برای ناهار و استیك همبرگر بدون چربی برای شام رفع نمایید».
دكتر محمدرضا وفا؛ متخصص تغذیه و دانشیار دانشكده بهداشت دانشگاه علوم پزشكی ایران گفت: «تغذیه صحیح و کافی یعنی دریافت مواد مغذی مختلف از مواد غذایی گوناگون به‌نحوی که فرد را در حال سلامت و شادابی نگه دارد و او بتواند از حداکثر پتانسیل جسمی و ذهنی خود استفاده نماید. به بیان دیگر اگر در تمام اوقات زندگی (از دوران جنینی تا کهنسالی) مواد مغذی مختلف و مورد نیاز بدن متناسب با نیاز تامین نشوند، احتمال بروز اختلالات ذهنی و هوشی وجود دارد و اگر این اختلالات در دوران‌های بحرانی رشد و تکامل اتفاق بیفتد، به احتمال فراوان اثرات دائمی بر جای خواهند گذاشت».
برای خواندن بخش اول- بررسی ارتباط تغذیه با هوش- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش دوم- بررسی ارتباط تغذیه با هوش- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش چهارم- بررسی ارتباط تغذیه با هوش- اینجا کلیک کنید.
