منیره نوری‌فرد
نوع تغذیه و رژیم غذایی در ایجاد و تشدید بیماری میگرن اهمیت ویژه‌ای دارد؛ بنابراین برای جلوگیری از بروز یا تشدید میگرن باید عوامل تغذیه‌ای را در نظر گرفت.
البته هدف ما این نیست كه شما را با رژیم‌های غذایی مختلف بمباران كرده و بگوییم كه چه بخورید و چه نخورید؛ بلكه می‌خواهیم توجه شما را به این نکته جلب كنیم كه سردردها، به‌خصوص میگرن، به ما هشدار می‌دهند كه بدن تحت فشار بعضی غذاها یا نوشیدنی‌های خاص است و مصرف آنها باید متوقف یا محدود شود.
بعضی از انواع میگرن، نوعی واكنش آلرژیكی بدن نسبت به یك ماده غذایی خاص هستند؛ از این رو باید آن ماده غذایی خاص را شناسایی كرده و از رژیم غذایی خود حذف و یا در حد امكان كم كنید.
واكنش افراد در قبال مواد غذایی مختلف، با استعدادهای ذاتی و زمینه‌های ژنتیكی آنها مرتبط و تأثیرگذاری مواد غذایی بر افراد، متفاوت است و هر فرد واکنش متفاوتی نشان می‌دهد؛ مثلاً ممكن است یك ماده غذایی در فردی ایجاد سردرد کند و در دیگری تأثیری نداشته باشد.
هر چقدر فرد از نظر زمینه‌های ارثی و ژنتیكی مستعدتر باشند، عوامل بروز سردرد در او شدیدتر و طولانی‌تر است و در قبال اقدامات درمانی نیز مقاومت بیشتری نشان می‌دهد.
منظور از داشتن یك رژیم غذایی سالم، پیروی محض و بی‌چون و چرا از آن رژیم نیست؛ بلكه هدف افزایش آگاهی نسبت به مواد مورد نیاز بدن و یا برعكس مواد غیرضروری و مضر است.
مغز، اغلب به ما می‌گوید كه چه بخوریم؛ اما بیشتر پیام‌های واقعی را كه بدن برای ما میفرستد، دریافت نمی‌كنیم.
این پیامها به اشكال مختلف فرستاده می‌شوند؛ مانند احساس درد و ناراحتی، کاهش انرژی و سستی و بیحالی، اضطراب و نگرانی، بیخوابی، استرس و میگرن. شناسایی این علائم و پیامها و پاسخ مناسب به آنها، تا حدود زیادی میتواند ما را به درمان نزدیك كند.
الف) عامل تغذیه
غذاها و نوشیدنی‌هایی كه می‌خوریم، روی روح و جسم و انرژی‌های موجود در بدن ما تأثیر می‌گذارند.
غذاها و نوشیدنی‌های سالم اثر مثبتی بر روح و روان و انرژی‌های بدن دارند كه در طب سنتی چین به آن «Chi» گفته می‌شود. این اثر مثبت به نوبه خود در سلامتی جسم نیز مؤثر است.
طب سنتی چین از طرفی معتقد است، مصرف بیش از اندازه غذاهای ناسالم نیز اثرات منفی بر روح و روان و انرژی سیال بدن می‌گذارد و میتواند بیماری میگرن را تشدید كند.
غذاهای فرآوری شده، مانند انواع سوسیس و كالباس، نوشیدنی‌های گازدار و خوراكی‌هایی مثل بیسكویت، كاكائو، قهوه و چای می‌توانند اندام‌های مهم و حیاتی بدن مانند قلب، كلیه، كبد و همچنین سیستم گوارشی را تحت فشار مضاعف قرار دهند و در نتیجه انرژی موجود در بدن را كاهش داده و موجب كم‌توان شدن فرد و بروز بیماری‌های مختلف مانند میگرن شوند.
ب) غذاهای محرك
بعضی نوشیدنی‌ها و غذاهای خاص كه به آنها محرك گفته می‌شود، می‌توانند از عوامل تشدیدكننده میگرن باشند؛ مانند: قهوه، كاكائو (شكلات‌ها و بیسكویت‌ها و تمام مواد خوراكی كه كم و بیش حاوی ماده كاكائو هستند)، پنیر، الكل، مركبات (به ویژه پرتقال) و مواد غذایی حاوی «مونوسدیم گلوتامات».
مونوسدیم یك ماده افزودنی، محرك و اشتهاآور است كه بیشتر در غذاهای آماده (Fast foods) و كنسرو شده، از قبیل انواع سس‌ها، غذاهای آماده و فریزشده، چیپس و سیب‌زمینی‌های سرخ‌كرده، سوپ‌های آماده و پاكتی وجود دارد.
همچنین مواد غذایی حاوی نیتریت و نیترات، مانند انواع فرآورده‌های گوشتی (سوسیس، كالباس، همبرگرهای آماده، ماهی دودی) و مواد غذایی حاوی تیرامین و اسید آراشیدونیك كه در موادی مانند پنیر، شاه ماهی، شكلات، موز، گوجه‌فرنگی، جگر مرغ و غذاهای حاوی قارچ‌های خوراكی وجود دارند، می‌توانند ایجاد یا تشدیدكننده سردرد باشند.
موادی مانند تیرامین، نیتریت و نیترات روی رگ‌های مغز تأثیر می‌گذارند و به طور غیرمستقیم در عملكرد مویرگ‌های داخل و خارج از سر و رشته‌های عصبی تغییراتی ایجاد می‌کنند.
تعدادی از این تركیبات، باعث انقباض و بعضی دیگر سبب انبساط رگ‌ها می‌شوند و عدم تعادلی را به وجود می‌آورند كه به ایجاد درد كمك می‌کند.
این فهرست شامل همه مواد غذایی محرك و نامناسب نیست.
هر فرد دارای ویژگی‌های روحی و جسمی منحصر به فرد و واكنش‌های جسمی و روحی خاصی است؛ بنابراین ممكن است غذایی برای فردی خوب و برای فرد دیگر بسیار نامناسب باشد.
به طور كلی، رژیم غذایی فقط یكی از عوامل احتمالی در بروز میگرن است؛ اما توجه كافی به آنچه می‌خوریم، میتواند سلامت عمومی را از نظر روحی و جسمی تأمین كند.
پس تغذیه سالم به خودی خود ارزش و اهمیت زیادی دارد. بهتر است حتی‌الامكان از مصرف غذاهای فرآوری شده و آماده خودداری و غذاهای تازه و طبیعی، كه سرشار از مواد مغذی و ضروری می‌باشند، مصرف شود.
هر چقدر غذاها به شكل، طعم و مزه واقعی و طبیعی خود نزدیك‌تر باشند، سالم‌ترند.
