زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر امید صالحیان؛ فیزیولوژیست ورزشی

از بین هورمون‌های بدن در ناحیه اپی فیز هورمونی بنام ملاتونین وجود دارد که تنظیم کننده خواب بدن می‌‌باشد و به آن دراکولای هورمون‌ها گفته می‌‌شود این هورمون با نور خورشید تنظیم می‌‌شود و بسرعت کاهش می‌‌یابد و سبب بیداری بدن می‌‌شود انجام تمرینات ورزشی در ساعت حدود 4 صبح که این هورمون آزاد می‌‌شود با تنظیم عملکرد این هورمون سبب هوشیاری بهتر بدن می‌‌شود همچنین به بهتر تنظیم شدن عملرکد بدن نیز کمک می‌‌کند

محققان در یافته‌های خود نشان دادند که نور خورشید نقش مهمی در کنترل ساعت بیولوژیکی (همان ساعت داخلی بدن) دارد و باعث تنظیم چرخه خواب و بیداری، دمای بدن، ضربان قلب، ترشح هورمون‌ها می‌شود.

اما بی‌نظمی در ساعت بیولوژیک بدن بروز اختلالات خواب، به هم خوردن هوشیاری و نشاط فرد، اختلال در حافظه، افسردگی و حتی مشکلات قلبی ـ عروقی را به همراه دارد و به همین سادگی می‌تواند از عوامل موثر در کاهش طول عمر باشد.

اجرای فعالیت ورزشی در اوایل صبح که نورخورشید در حال تابیدن است با تنظیم این ساعت در بهبود عملکرد دستگاهای اجرایی بدن موثر تر عمل می‌کند.

همانطور که می‌‌دانید نور خورشید منبع اصلی ویتامین D است؛ ویتامینی که به تامین کلسیم و فسفر در استخوان‌ها منجر می‌شود و از پوکی استخوان و عوارض ناشی از آن را پیشگیری می‌کند. به همین دلیل هم متخصصان توصیه می‌کنند روزانه حداقل 10 دقیقه در معرض آفتاب قرار بگیرید به طوری که نور را از طریق پوست و کف دست‌ها جذب کنید. البته با رعایت نکات ایمنی.

از سوی دیگر اجرای تمرینات منظم ورزشی با تعدیل کردن میزان سدیم، پتاسیم و کلسیم و همچنین به دلیل از اینکه پاها دائما با زمین برخورد دارند سبب سفتی و سختی استخوان ها می‌‌شوند و از پوکی استخوان جلوگیری می‌‌کند.

اجرای تمرینات در نور خورشید سبب جذب بالاتر این نور شده و روند استخوان سازی را بهبود می‌‌بخشد. 

آثار مفید نور خورشید

خلق و خو: نور آفتاب بهترین درمان افسردگی فصلی و مشکلات روحی است همچنین انجام تمرینات ورزشی با آزاد‌سازی هورمون های شادی بخش مثل اندروفین ها در ایجاد حالات شادابی و ضدافسردگی موثرند.

یافته‌ها نشان داده که این تمرینات در زیر نورخورشید به میزان بسیار زیاد تری با افسردگی مقابله می‌‌کند

بیماری قلبی: وقتی پوست در معرض نور آفتاب قرار می‌‌گیرد، مقدار اندکی از اکسید نیتریک از پوست وارد گردش خون شده و علاوه بر کاهش فشارخون از بروز سکته قلبی و مغزی پیشگیری می‌‌کند.

اکسید نیتریک در تنظیم فشارخون نقش مهمی دارد.

همچنین سلول‌های موجود در جداره داخلی رگ‌های خونی برای منبسط شدن و آرام کردن رگ‌ها این ترکیب را تولید می‌کنند.

تمرینات ورزشی نیز با آزاد سازی اکسیدنیتریک سبب اتساع عروق و کاهش خطر بیماری های قلبی می‌‌شوند

پسوریازیس: نوعی بیماری ایمنی در بدن است و نور آفتاب در تنظیم آن نقش دارد ولی استفاده نابجا از آفتاب می‌تواند این بیماری شدید کند.

شاید برایتان جالب باشید که نور خورشید می‌‌تواند روی سوخت ساز بدن و در نتیجه BMI  تأثیر مثبت داشته باشد و باعث کنترل وزن شود.

یافته‌های نشان داده است که فقط با استفاده از ۲۰ دقیقه نور خورشید می‌‌توانید سوخت و ساز بدن خود را افزایش دهید و در نتیجه می‌توانید گامی برای کنترل وزن بردارید زیرا نور خورشید با فعال سازی هورمون های تیرویید مانند

تیروکسین سبب افزایش میزان انرژی متابولیسم پایه شده و سوخت و ساز را افزایش می‌‌دهد.

محققان دانشگاه وسترن نشان دادند که استفاده از نور صبحگاهی خورشید میزان شاخص توده بدن یا همان BMI  را پایین می‌‌آورد. صرف نظر از سطح فعالیت های فیزیکی و فردی، رژیم غذایی، خواب، یا سن در افرادی که بین فاصله

زمانی ٨ صبح تا ظهر، مدت زمان بیشتری در معرض نور طبیعی قرار می‌‌گیرند BMI آن‌ها به طور قابل توجهی، کمتر از کسانی است که بعد از آن در معرض نور طبیعی خورشید قرار گرفته‌اند.

محققان بیان کردند که نور طبیعی، ریتم ساعت داخلی بدن را افزایش می‌‌دهد (ملاتونین)، که این ریتم در واقع تنظیم کننده متابولیسم، گرسنگی و سطح انرژی بدن است.

در مقایسه تماس مداوم با نور کم در ساعت های بعد از ظهر یا غروب، ساعت داخلی بدن را از کار انداخته و ریسک چاقی را افزایش می‌‌دهد.

۵٠٠ واحد روشنایی (مقدار نوری که یک سطح را پوشش می‌‌دهد) میزان معجزه آسایی از نور خورشید است که BMI شما را تحت تأثیر قرار می‌‌دهدو به شما در کنترل وزن کمک می‌‌کند.

کسانی که بیشتر روز در مجاور بیش از ۵٠٠ واحد از این نور بوده‌اند، میزان BMI به مراتب کمتری نسبت به آن‌هایی که دیرتر در معرض نور بوده‌اند، دارند (حتی روز ابری نیز 1000 واحد روشنایی دارد).

ضدعفونی کننده: نورخورشید اثر ضدعفونی کننده دارد. گردش خون را بالا برده و به درمان بیماری های پوستی کمک می‌کند.

ام اس و آلزایمر (MS): اگر بیماران ام اس بخشی از وقت روزانه خود را در برابر آفتاب سپری کنند، بروز حملات بیماری آنان کاهش می‌‌یابد.

برای لذت بردن و استفاده بهینه از فواید نور خورشید لازم است 15 دقیقه در روز در معرض آفتاب قرار بگیرید (با فعال سازی نرون‌ها)

انجام تمرینات ورزشی در دراز مدت نیز به خودی خود نرون های مغزی را فعال می‌‌سازد انجام این تمرینات در زیر نور خورشید روند ساخت سلول های عصبی را تسریع می‌‌کند.

اما به یاد داشته باشید مدت زمان طولانی‌تر می‌‌تواند خطرناک باشد و باعث بروز مشکلاتی گردد.

یافته‌ها همچنین نشان دادند افرادی که در مناطق سردتر زندگی می‌کنند یک برابر و نیم بیشتر از افرادی که هر روز حتی به میزان کم در معرض نور خورشید قرار دارند دچار سکته مغزی می‌شوند.

نکاتی پیرامون ورزش در زیر نور خورشید

کرم ضد آفتاب و عینک آفتابی فراموش نشود (اگرچه آثار نور خورشید تا حدی مفید است اما تابش بیش از حد آن سرطان زاست)

اگر بتازگی تصمیم گرفته‌اید به طور جدی ورزش کنید، توصیه می‌‌شود در روزهای گرم به فکر ورزش سنگین نباشید در یک هفته تا ده روز اول تمرین‌ها باید در زمان کوتاه تر و با شدت کمتری انجام شود و زمان تمرین های ورزشی را تغییر دهید.

استفاده از عرق شاتره و کاسنی و گلاب + آبلیمو کمک شایانی به جلوگیری از کم‌آبی می‌‌کند.

یادتان باشد لباس‌های تیره، نور خورشید را بیشتر جذب می‌‌کنند و به گرمازدگی دامن می‌‌زنند.

لباس های روشن برای خنک نگه داشتن بدن ایده‌آل هستند و پرتوهای خورشید را باز می‌تابانند، در نتیجه راحت تر می‌‌توانید تمرین های ورزشی را در فضای باز انجام بدهید. هم چنین از لباس های آزاد و گشاد استفاده کنید.

نوشیدن چای و قهوه سبب افزایش ضربان قلب و دفع ادرار بیشتر و گرمازدگی می‌‌گردد

سنجش وزن بدن قبل و پس از ورزش به منظور هدف سنجس لاغری نیست. بلکه هدف این است که بدانید چه مقدار از آب بدن‌تان را از دست داده‌اید.

اگر می‌‌بینید بیش از ۳ درصد وزن تان کم شده به نوشیدن آب کافی حساس تر باشید.

اگر متوجه شدید بیش از ۵ درصد وزن‌تان را از دست داده‌اید، خطر کم آبی بدن و گرمازدگی، شما را تهدید می‌‌کند و باید به طور جدی اقدام های مقابله با گرمازدگی را انجام دهید.

مصرف میوه‌ها و سبزی‌های فصل مانند هندوانه و طالبی به تامین آب بدن کمک کرده و از کم آبی و گرمازدگی پیشگیری می‌کنند.

سالاد گوجه و خیار را فراموش نکنید. خیار به دلیل داشتن طبع سردش در خنک نگه داشتن بدن تاثیر دارد.

کاهو هم سبزی مفیدی است که با داشتن املاح معدنی و آب کافی، بدن شما را از گرمازدگی حفظ می‌‌کند.

هر وقت دچار خستگی، بی حالی، سردرد، حالت تهوع، رنگ پریدگی، ضعف، کاهش تمرکز، بی حسی یا ناراحتی بدن شدید، بدانید در معرض ابتلا به گرمازدگی قرار گرفته‌اید و بهتر است خودتان را به سایه یا محیطی خنک برسانید،

استراحت کنید و آب و مایعات و الکترولیت بنوشید.

واضح ترین نشانه کم آبی بدن، تشنگی و تیرگی رنگ ادرار در کنار خستگی و سردرد است.

پس، قبل از این که نشانه‌های اولیه کم آبی را مشاهده کنید و به دنبال آن دچار گرمازدگی شوید، آب بنوشید.