سید وهاب‌الدین رضوانی؛ کارشناس ارشد تغذیه
نکات شگفت‌انگیزی كه شما ممكن است ندانید
الف) افزایش عملكرد مغز: ورزش واقعاً برای مغز معجزه می‌کند! وقتی ورزش می‌كنید، مغزتان ماده‌ای به نام فاكتور نوروتروپیك مشتق‌شده مغزی می‌سازد كه نوعی غذا برای مغز است.
پژوهش‌ها نشان داده‌اند كه افراد فعال قدرت تطبیق بیشتری دارند و در آزمایش‌های عملكرد شناختی بهتر عمل می‌كنند، دانشمندان معتقدند كه دلیل آن تحریك تولید «غذای مغز» به وسیله ورزش است.
ب) بهبود حالت روحی: بعد از یك روز پراسترس، ورزش می‌تواند باعث آرامش و بهبود حالت روحی شما شود.
پژوهشگران دانشگاه می‌سوری، بر این باورند که 30 دقیقه ورزش هوازی ملایم- تا شدید- می‌تواند باعث شود فرد تا 90 دقیقه احساس سرخوشی داشته باشد.
علت این است كه ورزش باعث می‌شود مغز اندورفین (كه یك آسانسور روحی طبیعی است) آزاد كند.
افرادی كه ورزش می‌كنند، 1/5 برابر كمتر از بقیه دچار افسردگی می‌شوند.
ج) افزایش اعتماد بنفس: همچنین آنها اعتماد به نفس و عزت نفس بالاتری نسبت به افرادی كه ورزش نمی‌كنند، دارند.
این هم در مورد ورزشكاران قدیمی و هم ورزشكاران بالغی كه تازه ورزش را شروع كرده‌اند، صدق می‌كند.
این اثر تا وقتی كه شما ورزش می‌كنید، پابرجا است و در صورت ترک ورزش، اثرات سودمند روحی همراه با تناسب اندام عمومی محو می‌شود.
ورزش مداوم در حالی كه اعتماد به نفس را بهبود می‌بخشد، پاسخ‌های هورمونی و قلبی به استرس روانی مانند سرعت قلب، تعرق شدید و احساس ترس را كاهش می‌دهد.
د) اختلالات نعوذ: به علت برخی دلایل مشترك كه ورزش برای قلب مفید است، برای عملكرد جنسی نیز عالی است.
به دلایل فیزیولوژیكی، نعوذ تماماً به سلامت جریان خون بستگی دارد. پژوهش‌ها نشان داده در مردانی كه ورزش می‌كنند، اختلالات نعوذ 41 درصد كمتر از افرادی است كه فقط روی صندلی می‌نشینند و بی‌تحرك هستند.
ه) بهبود عملكرد ایمنی و کاهش بیماری: تحقیقات بر روی ورزشكاران و مطالعات تصادفی (روی قشرهای مختلف) نشان داده‌است افرادی كه تقریباً به طور روزانه ورزش می‌كنند، روزهای بیماری كمتری را تجربه كرده‌اند.
كسانی كه ورزش می‌كنند، نصف تعداد روزهایی بیمار می‌شوند كه افراد بی‌تحرك همسن و سالشان بیمار می‌شوند و 23 درصد كمتر دچار عفونت مجاری تنفسی فوقانی می‌گردند.
و) پیشگیری از سرطان: ورزش می‌تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را تا 60 درصد كاهش دهد، زیرا باعث كاهش سطح دو هورمون تخمدان (استرادیول و پروژسترون) می‌شود كه در سرطان سینه نقش دارند.
همچنین خطر ابتلا به سرطان روده و خطر مرگ و میر به دلیل سرطان پروستات را تا 40 درصد كاهش می‌دهد.
اگر شما سرطان دارید یا قبلاً داشتید، ورزش می‌تواند اثرات سودمند روحی و فیزیكی زیادی برایتان داشته باشد.
ورزش اثرات سودمند فیزیكی و روحی زیادی بر سرطان، به‌خصوص سرطان سینه و پروستات دارد.
اگر شما در گذشته سرطان سینه داشتید یا هماكنون این بیماری را دارید، پژوهش انجام شده در سال 2005 نشان داد كه پیاده‌روی یا ورزش‌های دیگر به مدت چند ساعت در هفته، می‌تواند به شما كمك كند كه زندگی طولانی‌تری داشته باشید.
مطالعه‌ای در دانشگاه هاروارد روی نزدیك به 3000 زن انجام شد.
این زنان كه در هفته یك ساعت پیاده‌روی با سرعت 3 تا 4 کیلومتر می‌کردند، ریسك كمتری برای مرگ ناشی از سرطان سینه نسبت به زنانی داشتند كه كمتر از یك ساعت در هفته فعالیت بدنی انجام می‌دادند.
زنانی كه کمی بیشتر از آن (معادل 3 تا 5 ساعت پیاده‌روی در هفته با سرعت یكسان) ورزش می‌كردند، پایین‌ترین ریسك مرگ و میر را داشتند.
زنانی كه بیشتر از آن ورزش می‌كردند، ریسك پایینی برای مرگ و میر داشتند، اما نه به اندازه زنانی كه در گروه متوسط بودند.
به طور خلاصه، فعالیت بدنی به مدت 3 تا 5 ساعت بهتر از فشار آوردن به خود برای انجام بیشتر آن است.
این یافته روشی برای افزایش احتمال غلبه بر سرطان سینه است. نویسنده راهنمای تحقیق , MD, Dr PH میشل هولمز دانشگاه پزشكی هاروارد و بریگهام و بیمارستان زنان بوستون گفت: «زنان مبتلا به سرطان سینه چیز كمتری برای از دست دادن و چیز زیادی برای به دست آوردن از ورزش دارند.» «ما هماكنون می‌دانیم، بیمارانی كه سرطان سینه دارند و ورزش می‌كنند، حال روحی، تصویر بدنی و عزت نفس بهتری دارند.
ما می‌دانیم كه ورزش با بیماری‌های دیگری كه زنان مبتلا به سرطان سینه ممکن است به آنها نیز مبتلا شوند (مانند بیماری قلبی و دیابت)، مبارزه می‌كند و همچنین می‌تواند باعث جلوگیری از مرگ ناشی از سرطان سینه شود.»
اثر مشابه دیگر ورزش، در مردان مبتلا به سرطان پروستات است. کاهش فعالیت فیزیكی، كه ناشی از خود سرطان یا درمان‌هایی است كه برای آن صورت می‌گیرد، می‌تواند منجر به خستگی و كمبود انرژی شود.
نتایج مطالعه سلامتی تخصصی كه طی چهارده سال روی 47/000 مرد انجام شد، در سال 2005 در نشریه تاریخچه طب داخلی منتشر گردید و نشان داد مردان بالای 65 سال كه دست کم سه ساعت فعالیت بدنی شدید و مداوم (مانند دویدن، دوچرخه‌سواری یا شنا) انجام می‌دهند، نزدیك 70 درصد ریسك كمتری برای ابتلا به سرطان پروستات پیشرفته یا مرگ ناشی از آن دارند.
پژوهشگران بیان كردند مطالعات بیشتری برای تأثیر ورزش بر بهبود سرطان پروستات در تمام سنین، لازم است؛ اما این یافته نشان می‌دهد كه ورزش شدید ممكن است پیشرفت سرطان پروستات را در مردان مسنتر كُند كند.
پژوهش دیگری كه پژوهشگران گروه آموزشی علوم فیزیولوژی و مرکز سرطان یوکلس جانسون انجام دادند، نشان داد كه رژیم كم‌چربی با فیبر بالا و ورزش مداوم، ظاهراً رشد سلول‌های سرطانی پروستات را حداكثر 30 درصد كنُد می‌كند.
شركتكنندگان در این مطالعه تا رسیدن به میزان 70 تا 85 درصد ضربان قلب حداكثر خودشان، 4 تا 5 مرتبه در هفته به مدت 30 تا 60 دقیقه راه رفتند.
یك تا دو بار در هفته با سرعت آهسته‌تر به مدت 40 تا 60 دقیقه این كار را انجام دادند.
دكتر ویلیام آرونسون سرپرست این پژوهشگران بیان كرد: «این اولین مطالعه برای اندازه‌گیری مستقیم تأثیرات رژیم غذایی و ورزش بر در جلوگیری از رشد سلول‌های سرطانی پروستات است».
«ما برای ارزیابی اینكه چگونه تغییرات سبك زندگی ممكن است در كاهش سرعت رشد سلول‌های سرطان پروستات مؤثر باشد، از یك روش جدید استفاده كردیم و نتایج به دست‌آمده به‌شدت ما را امیدوار و دلگرم کرد.
ز) قلب و عروق: پژوهشگران رشته‌های مختلف ثابت كرده‌اند، افرادی كه از لحاظ فیزیكی متناسب هستند، نرخ مرگ و میر پایین‌تری نسبت به افراد بی‌تحرك دارند.
ورزش مقدار خونی را كه قلب در هر ضربان خارج می‌كند و حجم كلی خون را كه از قلب خارج می‌شود، افزایش می‌دهد.
بنابراین، باعث می‌شود كه مقدار و كارایی اكسیژنی كه به عضلات و اعضای بدن شما می‌رسد، افزایش یابد.
همچنین ورزش نیاز اكسیژن عضلات قلب را كاهش می‌دهد، زیرا آنها به طور كارآمدتری از سوخت اكسیژن استفاده می‌كنند.
ح) دیابت: ورزش، پاسخ بدن به انسولین را افزایش و خطر ابتلا به دیابت را 30 تا 40 درصد كاهش می‌دهد.
همچنین می‌تواند از مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی در اثر دیابت، 40 تا 50 درصد بكاهد.
ط) سندرم مرگ بی‌تحرك: اگرچه این جمله به نظر طنز می‌آید، اما مرگ بی‌تحرک یك موضوع خنده‌دار نیست.
اثرات بیماری بیش از 95 درصد بیماری‌های مزمن، می‌تواند به صورت مستقیم با 30 دقیقه ورزش در روز بهبود یابد.
