نادیا زکالوند
محققان بسیاری در دنیا به بررسی گیاهان و مکمل های دارویی پرداخته و ارزش واقعی آنها را بررسی کرده اند.
بسیاری از این گیاهان در طب سنتی کاربرد فراوانی دارند. در این مقاله برخی از آنها معرفی و بر اساس تحقیقات علمی انجام شده رتبه بندی شده اند.
این رتبه بندی 5 ستاره است. رتبه هر گیاه و یا مکمل دارویی بر اساس بررسی های علمی انجام شده، تعیین شده است.
روغن ارقان (آرگان)
هسته میوه درخت ارقان که به آرگان نیز معروف است، در مراکش روی آن درختان محکمی می روید که معمولا بزها از آن بالا می روند.
این روغن علاوه بر آشپزی، در محصولات آرایشی نیز کاربرد دارد. روغن ارقان حاوی ویتامین E آنتی اکسیدان و اسید لینولئیک ضدالتهاب، است.
در بررسی های اخیر مشخص شده که این روغن می تواند انعطاف پذیری پوست زنان یائسه را بهبود بخشیده و آنها را جوان تر نشان دهد و از چروک شدن پوست تا حد بسیاری پیشگیری کند.
می توان از این روغن به صورت کرم یا خوراکی استفاده کرد. البته خوردن این روغن بهتر است، زیرا می تواند از کلسترول خون بکاهد.
رتبه بندی: 4 ستاره
گرده زنبور عسل
گرده های گل هاست که زنبورها در کندوی عسل، ذخیره می کنند. این گرده مخلوطی از شکر، پروتئین و چربی است که منبع غذایی مقوی و پر انرژی محسوب می شود.
می گویند این ماده برای درمان سرطان موثر است و عملکرد جنسی و یا فعالیت های ورزشی را بهبود می بخشد. البته هنوز دلیل علمی معتبری برای این گفته وجود ندارد.
رتبه بندی: 1 ستاره
کلرلا
نوعی جلبک تک سلولی آب های تازه است که به دلیل اینکه سرشار از پروتئین و کالری است، منبع غذایی پروتئینی محسوب می شود.
البته به عنوان یک مکمل دارویی چندان قانع کننده نیست. محققان در بررسی های مختلف به دنبا اثرات آنتی اکسیدانی، کم کردن فشار خون و یا کاهش وزن آن بودند که نتوانستند چنین فوایدی در این گیاه بیابند.
البته گفته می شود که این گیاه در بهبود سیستم ایمنی بدن و همچنین درمان فیبرومیالژیا، نوعی سندرم درد اسکلتی-عضلانی مزمن، موثر است اما تحقیقات بسیاری باید انجام شود تا این ادعا ثابت شود.
رتبه بندی: 2 ستاره
دونگ کوئی
نوعی جینسینگ و از خانواده سنبل ختایی است. این گیاه به وسیله پزشکان طب سنتی چین برای دردهای عادت ماهانه، سندرم پیش از قاعدگی و نشانه های یائسگی به کار برده می شود.
برخی از تحقیقات آزمایشگاهی نشان داده است که در درمان بیماران مبتلا به سرطان و کم خونی مفید است اما هنوز باید در این زمینه بررسی هایی صورت بگیرد.
رتبه بندی: 1 ستاره
اسیدفولیک
فولات یا ویتامین B9 نمی تواند به راحتی در بدن سنتز شود، بنابراین باید آن را از رژیم غذایی مان به دست آوریم.
به همین خاطر اسیدفولیک به نان، غلات کامل، برنج، پاستا و آرد، افزوده شده است.
فولات برای رشد جنین در زنان باردار بسیار مهم است و به زنان در دوران باروری توصیه می شود که روزی 0.4 میلی گرم بیشتر از این مکمل دریافت کنند تا از خطر تولد کودک مبتلا به نقص های لوله عصبی و تولد نوزاد زودرس پیشگیری کنند.
همچنین اسیدفولیک روی ژن های موجود در اسپرم اثر گذاشته و آنها را فعال می کند. مصرف سبزیجات با برگ های تیره که حاوی اسید فولیک است برای پدران آینده بسیار مهم است.
رتبه بندی: 5 ستاره
صدف لبه سبز
صدف لبه سبز منطقه زلاندنو حاوی چربی های خاصی است که می گویند خواص ضدالتهابی دارد و درمان خوبی برای التهاب مفاصل است.
اما این گفته بنابر تحقیقات چندان موثق نیست و این صدف خیلی بیش از یک دارونما عمل نکرده است.
شاید یک دلیل آن این باشد که از ارزش غذایی این صدف با تبدیل شدن به قرص های خوراکی کم می شود.
رتبه بندی: 2 ستاره
آهن
کمبود آهن رایج ترین کمبود مواد مغذی در جهان است اما این کمبود در بریتانیا به ندرت رخ می دهد زیرا خوراکی هایی مانند نان، با افزودن آهن، مقوی می شوند.
در یک بررسی در سال 2012، محققان دریافتند زنان بزرگسال با مصرف مکمل های آهن می توانند خستگی را از خود برانند. البته مصرف بیش از حد آهن نیز مضر است.
رتبه بندی: 4 ستاره
سرخارگل
سرخارگل نام یک گونه گیاه از خانواده کاسنیان آستروئیده است. این گیاه دارای ترکیبان پلی ساکارید (چندقندی) بوده و فعالیت سیستم ایمنی بدن را افزایش می دهد.
تحقیقات علمی متعددی فواید این گیاه را در برطرف کردن سرماخوردگی آزمایش کرده اند که البته نتایج متفاوتی داشته اند.
به طور مثال، یک تحقیق بسیار وسیع در سال 2007 نشان داد که این گیاه می تواند از عفونت های ناشی از سرماخوردگی و همچنین احتمال ابتلا به این بیماری بکاهد. اما دو تحقیق دیگر به نتیجه خاصی نرسیدند.
رتبه بندی: 3 ستاره
ال-کارنیتین
کارنیتین، نوعی اسید آمینه است که تمام سلول های بدن از آن استفاده و تولید انرژی می کنند.
این اسید آمینه در بدن به طور طبیعی ترشح می شود و نیازی به استفاده آن از طریق مکمل نیست.
با اینحال شواهدی وجود دارد که مصرف مکمل ال-کارنیتین می تواند عملکرد اسپرم را بهبود بخشد و به بازسازی ماهیچه های صدمه دیده کمک کند.
تحقیقات علمی، ادعاهای دیگر مبنی بر بهبود عملکرد فعالیت های ورزشی و یا افزایش توده ماهیچه ای به وسیله این مکمل را تایید نمی کنند.
رتبه بندی: 4 ستاره
عسل مانوکا
عسل منبعی غنی از انواع آنتی بیوتیک هاست اما تحقیقات علمی هنوز سازوکار آن و چگونگی کشتن باکتری ها را متوجه نشده است.
عسل مانوکا از شهد درخت مانوکا در زلاندنو تولید و قوی ترین ضدباکتری موجود محسوب می شود.
خوردن عسل هنگام بیماری، دوره درمان را کوتاه می کند اما شواهد علمی در زمینه درمان جراحت های مختلف دیگر بسیار کم است.
رتبه بندی: 3 ستاره
گل راعی
گل راعی یا گل شهناز، نوعی گیاه علفی است که معمولا به صورت خودرو در میان کشتزارهای گندم و ذرت یافت می شود.
تحقیقات بسیاری نشان داده است که این گیاه می تواند در درمان افسردگی از داروهای استاندارد ضدافسردگی، موثرتر باشد.
رتبه بندی: 4 ستاره
گزنه
بررسی ها نشان داده است که این گیاه می تواند مشکلات مربوط به پروستات و همچنین عفونت مجاری ادرار را برطرف کند.
البته هنوز کاملا مشخص نشده است که چگونه این کار را انجام می دهد. گزنه همچنین اثر آنتی هیستامین دارد و در ضمن می تواند در درمان آرتروز و تب یونجه موثر باشد.
رتبه بندی: 4 ستاره
سیر
رژیم های غذایی سرشار از سیر می توانند از ابتلا به سرطان روده پیشگیری کنند و البته مکمل سیر بدون بویی که تولید شده است، نیز می تواند همین اثررا داشته باشد.
البته تحقیق جامعی در سال 2007 نشان داد که سیر نمی تواند از چربی خون بکاهد.
رتبه بندی: 4 ستاره
کوآنزیم کیو 10
این ماده شیمیایی به طور طبیعی در بدن تولید شده و به وسیله میتوکندری های موجود در سلول مصرف می شود و تولید انرژی می کند.
بررسی ها نشان می دهد این ترکیب در درمان بیماری های قلبی و یا فشار خون، بسیار موثر است.
اما ادعای مفید بودن آن در درمان سرطان و یا بیماری فیبرومیالژیا، هنوز به وسیله تحقیقات علمی اثبات نشده است.
رتبه بندی: 3 ستاره
پودر اسپیرولینا
این مکمل از باکتری سبز متمایل به آبی تولید شده و منبعی سرشار از پروتئین است.
بررسی های انجام شده در آزمایشگاه نشان می دهد که این مکمل سیستم ایمنی بدن را افزایش می دهد اما هنوز روی انسان این آزمایش ها تایید نشده است.
اما می تواند در درمان مسمومیت مزمن با آرسنیک موثر باشد.
رتبه بندی: 3 ستاره
روغن گل پامچال
روغن گل پامچال از دانه های این گیاه گرفته می شود و حاوی اسید گاما-لینولنیک است که در روغن های گل گاو زبان و انگور فرنگی سیاه نیز یافت می شود.
این روغن از قدیم برای درمان سندرم پیش از قاعدگی و همچنین اگزما، بسیار کاربرد داشته است.
البته مدارک علمی معتبری در این زمینه وجود ندارد. البته تحقیقاتی این فواید را تایید کرده است، اما روش های آن بررسی ها مورد انتقاد بوده و به خوبی طراحی نشده بوده اند.
رتبه بندی: 2 ستاره
خارخاسک
خارخاسک، گیاهی علفی است که میوه ای تند و تیز دارد. در بررسی های روی حیوانات آزمایشگاهی مشخص شده که میوه این گیاه می تواند سطح تسوسترون را افزایش دهد.
البته این بررسی ها، افزایش تستوسترون و حجم ماهیچه ای در انسان را تایید نکردند.
با اینحال برخی از تحقیقات ثابت کرده اند که خارخاسک می تواند ناتوانی جنسی مردها را تا حدی بهبود بخشد.
رتبه بندی: 2 ستاره
انگور خرس
این گیاه میوه هایی سخت و خشن دارد و برگ های آن حاوی تانن، آربوتین و هیدروکوئینون است.
گفته شده است که این گیاه به دلیل ضدباکتری بودن در درمان مشکلات ادراری و دستگاه مجاری ادرار و عفونت های این ناحیه موثر است.
اما در این زمینه تحقیقات بسیار کمی انجام شده است. مصرف بیش از حد هیدروکوئینون به کبد صدمه می زند. در واقع بیش از 5 روز در سال نباید از این گیاه مصرف کرد.
رتبه بندی: 2 ستاره
ویتامین K2
ویتامین K در گیاهان یافت می شود و برای انعقاد خون و استحکام استخوان ها بسیار مهم است.
ویتامین K2، شکل باکتریایی ویتامین K است و مصرف آن به شکل مکمل، همان فواید را دارد.
مدارک علمی قوی وجود دارد که تاثیر آن روی بهبود تراکم استخوان در افراد مسن را تایید می کند.
همچنین چند تحقیق علمی نشان داده که این ویتامین در درمان سرطان کبد، موثر است.
رتبه بندی: 4 ستاره
روی
عملکرد بیش از 300 آنزیم در بدن انسان به "روی" وابسته است. کمبود این ماده در رژیم غذایی گیاهخواران دیده می شود.
زیرا فیتیک اسید موجود در غلات کامل و حبوبات، جلوی جذب "روی" به وسیله بدن را می گیرد.
مکمل های "روی" از تخریب ماکولا وابسته به سن، که منجر به نابینایی و یا تاری دید می شود، پیشگیری می کنند.
این مکمل سرماخوردگی را درمان می کند. اما مصرف بیش از حد آن مسموم کننده است.
رتبه بندی: 3 ستاره
منبع:
مجله درمان های طبیعی BBC Focus
