تحریریه آشپزباشی
سوءهاضمه به صورت دل‌درد، نفخ، اسپاسم، ترش كردن معده، اسهال، یبوست و یا بد هضم شدن غذا در افراد ظاهر می‌شود. گیاهانی از جمله نعناع، گشنیز، بادرنجبویه، زیره، رازیانه، شوید، جعفری و... از سبزی‌های خوراكی مشهوری هستند كه سالیان دراز به عنوان گیاهان دارویی ضد درد، ضد نفخ، ضد اسپاسم، اشتهاآور، مقوی معده و محرك مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
در سال‌های اخیر و از زمان انقلاب صنعتی در اروپا به بعد، این گیاهان به صورت فرآورده‌های دارویی به بازار عرضه شده‌اند. در ادامه مقاله به سه نمونه از این گیاهان كه بیشتر در فرآورده‌های دارویی مصرف می‌شوند اشاره می‌گردد:
نعناع و سوءهاضمه
به‌طور كلی نعناع و اسانس آن دارای خواص ضد درد، ضد نفخ، ضد اسپاسم، محرك معده، اشتهاآور، خوش‌بو كننده و ضد میكروب است.
گشنیز و سوءهاضمه
قسمت مورد استفاده گشنیز، برگ و میوه‌های آن است. برگ گشنیز، بیشتر به حالت تازه، یكی از پرمصرف‌ترین سبزیجات است. میوه آن دارای اثر ضد درد، ضد نفخ، ضد اسپاسم، مقوی معده، اشتهاآور و ضد میكروب است.
بادرنجبویه و سوءهاضمه
این گیاه دارای اثرات خوب ضد درد، ضد نفخ و اسپاسم، آرام‌بخش و تا حدی خواب آور است. بادرنجبویه به علت دارا بودن اسانس، دارای بوی مطبوعی است و یكی از پرمصرف‌ترین گیاهان دارویی می‌باشد.
با وجودی كه می‌توان از هر كدام از گیاهان فوق به طور جداگانه استفاده كرد، ولی اكثر كارخانجات ترجیح می‌دهند كه برای اثرات سریع‌تر و قوی‌تر، از فرمولاسیون دو یا سه گیاه با هم استفاده كنند. یكی از داروهایی كه از فرمولاسیون مخلوط سه گیاه فوق تهیه شده است، قطره كارمینت (CARMINT) می‌باشد كه از عصاره برگ نعناع و بادرنجبویه و میوه‌های گشنیز فرموله شده است.
این قطره به علت دارا بودن سه عصاره و اسانس گیاهان مربوط به خود، دارای اثر ایده‌آل ضد درد، ضد نفخ و ضد اسپاسم است. با توجه به خوراكی بودن گیاهان به كار برده شده، این قطره می‌تواند برای تمام افراد از نوزادان گرفته تا افراد مسن مورد استفاده قرار گیرد. فقط میزان مصرف در هر مورد متفاوت است و طبق راهنمای دارو می‌باشد.
نكته بسیار بااهمیتی كه مورد سؤال بسیاری از افراد می‌باشد این است كه آیا می‌توان به جای نعناع و یا داروهای موجود، از عرق نعناع یا عرقیات طبی دیگر برای رفع سوءهاضمه از جمله نفخ و درد استفاده كرد. باید اضافه نمود در صورتی كه عرق نعناع در شرایط استریل تهیه شده باشد و دارای آلودگی میكروبی و قارچی نبوده و غلظت اسانس موجود در آن كافی باشد، مصرف آن بلامانع است.
