دکتر مجتبی امیری؛ متخصص پوست و مو
بعضی وقتها ممکن است به دلیل بی‌احتیاطی و بی‌دقتی به پوست دستمان آسیب برسانیم مثلا زمانی که مشغول خرد کردن سبزی یا گوشت هستیم امکان دارد دستمان با چاقوی تیز آشپزخانه زخم و دچار جراحت شو . بیشتر این بریدگی‌ها سطحی بوده و با زدن یک چسب زخم بهبود می‌یابد. شاید شما هم جزء آن دسته از کسانی هستید که پوست دست حساسی دارید و برای خرید یک چسب زخم با سوالات زیادی مواجه می‌شوید.
زخم‌ها به چند دسته تقسیم می‌شوند؟
وقتی از زخم پوست صحبت می‌کنیم یعنی قوام و دوام طبیعی پوست به وسیله یک شی تیز یا غیرتیز از بین رفته است. پوست از لایه‌های مختلفی ایجاد شده، لایه سطحی اپیدرم، لایه داخلی درم و لایه تحتانی چربی زیر پوست است. ضایعاتی که اپیدرم را از بین می‌برند به خراش‌های پوستی معروف‌اند و به خونریزی نمی‌افتند.
این ضایعه‌ها به شرطی که مراقبت کنیم تا عفونت نکنند یا با مواد حساسیت‌زا تماس پیدا نکنند، خود به خود بهبود پیدا می‌کنند و عارضه‌ای ندارند. ولی ضایعاتی که به خونریزی ختم می‌شوند ۲ دسته‌اند، یا سطحی‌اند و درم را تنها تخریب کرده‌اند یا عمیق هستند و یا با وسایل برنده غیرتمیز ایجاد شده‌اند. در مورد زخم‌های سطحی؛ اگر با یک وسیله لبه‌های زخم را به هم وصل کنیم و شرایط استریل باشد، زخم بهبود پیدا می‌کند و جای آن باقی نمی‌ماند. در مورد زخم‌های عمیق ریسک عفونت وجود دارد و خیلی مهم است که به وسیله سرم نمکی تمیز شسته شوند و اگر عمیق است و در نواحی تحت فشار قرار دارد، لازم است بخیه شود تا کمترین اسکار را به جا بگذارد.
باند سفیدی که داخل چسب است از مواد خاصی تشکیل شده است؟
بله. بیشتر از زینک است. در ضمن جذب کننده خوب رطوبت است و به ترمیم کمک می‌کند. حتما باید این باند سفید روی زخم قرار بگیرد تا نوار چسب مستقیما روی زخم قرار نگیرد.
برای چه نوع زخم‌هایی می‌توان از چسب زخم استفاده کرد؟
چسب زخم برای زخم‌های تمیز و سطحی کاربرد دارد.
حین خرید یا استفاده از چسب زخم باید به چه نکاتی توجه کنیم؟
مهم‌ترین مساله این است که چسب زخم استریل باشد. چسب زخم‌ها یک لایه محافظ دارند که معمولا پارچه‌ای است و جلوی خفه شدن پوست و مرطوب شدن زیاد آن را می‌گیرد. به عبارتی چسب زخم باید توانایی گرفتن رطوبت از پوست و تبادل هوا را داشته باشد. نکته مهم‌تر اینکه درون آن مواد آلرژی‌زا و تحریک‌کننده پوست به کار نرفته باشد.
چسب برای زخم کار بخیه را انجام می‌دهد. یعنی دو لبه زخم را کنار هم قرار می‌دهد و باعث می‌شود زخم خود به خود ترمیم شود.
چسب زخم‌های مختلفی در بازار موجود است. انواع پارچه‌ای، نایلونی و حتی گیاهی، کدام نوع مناسب‌تر است؟
این موضوع سیلقه‌ای است. چسب زخم‌های نایلونی طی شست و شو خیس نمی‌شود و دوام آن بیشتر است. چسب‌های پارچه‌ای با شست وشو خیس می‌شوند و خود خیسی برای زخم مضر است. بهترین نوع چسب زخم نوعی است که لایه زیرین آن که با پوست در تماس است، پارچه‌ای باشد تا زخم را خشک نگه دارد و لایه خارجی نایلونی باشد تا در اثر تماس با آب سریع خیس نشود. در غیر این صورت یا فرد مجبور است مرتبا چسب را تعویض کند یا اگر خیسی باقی بماند سبب متورم شدن لایه شاخی پوست می‌شود.
چسب زخم‌هایی که با عنوان چسب زخم آلوئه‌ورا یا جلبک دریایی به فروش می‌رسد، می‌تواند در بهبود بهتر زخم موثر باشد؟
خیر. ترکیبات گیاهی نقش چندانی در بهبود ندارد. شما به هر وسیله‌ای بتوانید ۲۴ ساعت زخم را لب به لب نگه دارید، پروسه ترمیم به شکل طبیعی اتفاق می‌افتد.
استفاده نابه‌جا از چسب زخم به طور نمونه برای بستن زخم‌های عمیق چه مشکلی پیش می‌آورد؟
بعد از ۶ ماه اسکار و جوشگاه زخم قابل مشاهده است.
از كجا بفهمیم یک چسب زخم آلرژی زا است؟ آیا برچسب خاصی روی آن وجود دارد؟
آلرژی یعنی واکنشی که بدن افراد به مواد خارجی می‌دهد. یک مقدار از این آلرژی به دلیل ایراد چسب‌هاست و به این دلیل بروز می‌کند که در چسب از مواد آلرژی‌زا استفاده شده، یک مقدار هم به خود فرد مربوط می‌شود. بهتر است چسب زخم حتما از داروخانه‌های معتبر تهیه شود.
چسب زخم‌هایی که دوره‌گردها می‌فروشند کمی ناخالصی دارند و شانس ابتلا به آلرژی را در افراد بالا می‌برند. افرادی هم که مستعد ابتلا به آلرژی هستند بهتر است از چسب‌های ضدآلرژی استفاده کنند. این چسب‌ها از کاغذ‌های خاصی تهیه شده و مواد آنها کاملا استاندارد است و با عنوان چسب ضدحساسیت به فروش می‌رسند.
