دكترمحمدعلی نیلفروش زاده؛ متخصص پوست و مو، دانشیار پوست دانشگاه علوم پزشكی تهران، رئیس مركز تحقیقات پوست
آکنه (جوش جوانی) از شایعترین بیماریهای پوست است طوری که تقریبا تمام نوجوانان به درجاتی به آن دچار میشوند. این بیماری در نتیجه انسداد مجاری غدد چربی پوست ایجاد شده و سپس با افزدوده شدن التهاب و عوامل میکروبی شدت میگیرد. آکنه غالبا در خانمها بیشتر دیده میشود ولی در عوض در مردان شدیدتر است.
مهمترین عامل افزایش ترشحات غدد سباسه است که به خصوص در صورت، سینه و پشت تمرکز دارند. با افزایش این ترشحات و انسداد مجاری غدد بتدریج عوامل میکروبی و التهاب نیز اضافه شده و علائم آکنه پدیدار میشود. شاید شایعترین سوالی که یک متخصص پوست از بیمار خود میشنود، نقش تغذیه در بروز یا شدت آکنه است.
گرچه تاکنون مطالعهای بطور یقین رابطه آکنه و تغذیه را ثابت نکرده بود ولی با این وجود در منابع مختلف از نقش تغذیه صبحتی به میان آمده است اخیرا در مطالعه جدیدی که در سال 2007 توسط مرکز تحقیقات دانشگاهی RMIT در شهر ملبورن استرالیا انجام گرفته است، نتایج جدیدی در این زمینه منتشر گردیده است. و در این مطالعه نشان داده شده که بروز و شدت آکنه با مصرف غذاهای حاوی کربوهیدرات بالا افزایش یافته است و بهبودی آکنه پس از رژیم غذایی با بارکربوهیدرات کم نشاندهنده این واقعیت است که شیوه زندگی و تغذیه نقش مهمی در پاتوژنز آکنه دارد.
در بررسی های انجام شده دیده شده است که میزان بروز آکنه با تغییر شیوه زندگی و تغییر رنگ و بوی زندگیها به سمت الگوی غربی، تغییر کرده است از این جهت محققان فاکتورهای موثر بر شیوه زندگی از جمله تغذیه را بررسی کردند.در سال 1930 آکنه، بیماری شناخته شد که با به هم ریختگی متابولیسم کربوهیدرات رابطه داشت چرا که اولین مطالعات اختلال تحمل گلوکز را در بیماران مبتلا به آکنه نشان میداد. اخیرا این موضوع مطرح شد که چگونه تغذیه بر فعالیت سیستم اندوکرین یا هورمونی فرد موثر است. کورداین در مطالعهای نشان داد که ایندکس گلایسمیک بالا میتواند باعث شیوع بالای آکنه در این شیوه زندگی شود.
در این مطالعه 43 نفر مرد با سن 25-15 سال مبتلا به آکنه خفیف تا متوسط انتخاب شدند و این افراد هیچ درمان خوراکی یا موضعی استفاده نمی کردند. و این مردان در دو گروه مورد مطالعه قرار گرفتند. در گروه مداخله بیماران تحت رژیم غذایی با بارگلایسمیک پایین که 25 درصد انرژی آن از پروتئین و 45 درصد با ایندکس کربوهیدرات پایین، قرار گرفتند.
در مقابل در گروه کنترل رژیم غذایی غنی از کربوهیدرات استفاده شد. تعداد ضایعات و شدت آکنه هر ماه بررسی میشد. نتایج نشان داد در هفته 12، تعداد متوسط ضایعات در گروه با رژیم غذایی کم کربوهیدرات کاهش بیشتری نسبت به گروه کنترل داشت و وزن این گروه نیز کاهش بیشتری داشت. این مطالعه به صورت کنترل شده و تصادفی انجام گرفته است ولی مطالعات بیشتری برای تاثیر واقعی عوامل مجزا بر بروز آکنه لازم است.