تحریریه دنیای سلامت
تشخیص موهای سالم كار ساده‌ای است. موی سالم پرپشت و براق است، وزوز و شكننده نیست، شوره هم ندارد. برای داشتن موهای سالم چه باید كرد؟ عدم سلامت موها ممكن است هشداری جدی از وجود یك بیماری در بدن باشد یا شاید میزان استفاده از سشوار و سایر وسایل برقی برای آرایش موها زیاد شده باشد. حتما تا به حال شنیده‌اید كه شخصی در اثر یك اتفاق یا حادثه تلخ و تكان‌دهنده، یك‌شبه تمام موهای سرش سفید شده.
پژوهشگران می‌گویند كه این اتفاق عملا غیرممكن است و سفید شدن كل موهای سر، هرگز در طول یك شبانه‌روز اتفاق نمی‌افتد. وقتی كه ملانین موجود در ریشه‌های مو كاهش می‌یابد، دیگر به اندازه كافی قادر به تولید رنگ نیست و موها كم‌كم سفید می‌شوند، هیچ حادثه بیولوژیكی هم نمی‌تواند رنگدانه‌های مو را به یكباره از بین ببرد.
حوادث تكان‌دهنده جسمی و روحی ممكن است در موهای سر تغییراتی ایجاد كنند، ولی مسلما این تغییرات به بزرگی سفید شدن یك‌شبه همه موها نیست. بیماری‌ها و فشارهای روحی حاد بر فرایند رشد موها اثر می‌گذارند و رشد آنها را كم یا متوقف می‌كنند و چند ماه بعد تمام تار موهایی كه رشدشان متوقف شده، شروع به ریزش می‌كنند.
حال اگر ریزش موهای تیره سر بیشتر باشد، مو خاكستری‌تر به نظر می‌رسد. فقط پیری نیست كه باعث سفید شدن موها می‌شود؛ برخی افراد در سنین بسیار جوانی، حتی كمتر از بیست سالگی، موهای سرشان سفید می‌شود، در حالی كه در برخی دیگر حتی تا آستانه چهل سالگی نیز موهای‌شان رنگ طبیعی خود را حفظ می‌كند.
این مسأله هیچ ارتباطی به سلامت یا عدم سلامتی ندارد. خاكستری شدن موها اغلب ژنتیكی است. گاهی اوقات نیز عواملی همچون كمبود ویتامین B12، بیماری تیروئید، ضعف سیستم ایمنی، سیگار كشیدن، كم خونی و افزایش گلبول‌های سفید خون باعث سفیدی زودهنگام موها می‌شود؛ ولی در غالب موارد سفید شدن موهای سر بستگی به ژنی دارد كه از والدین خود ارث برده‌ایم. در هر صورت، از نظر علمی هیچ دلیل و مدرك مشخصی مبنی بر سفید شدن یك شبه موها وجود ندارد.
اولین موی سفید معمولا در شقیقه‌ها ظاهر می‌شود و بعد به ترتیب تاج سر و نقاط دیگر را در برمی‌گیرد. اگر تار موی سفیدی روی سرتان ببینید و آن را بكنید، به جای آن حتما یك تار موی سفید دیگر رشد می‌كند. برخی گمان می‌كنند به جای آن تار دو تار می‌روید یا اینكه تار موی جدید سیاه درمی‌آید. برخی موادغذایی می‌توانند تا حدودی از سفید شدن زود هنگام موها جلوگیری كنند؛ مانند غذاهایی كه حاوی منگنز، روی، آهن و مس هستند و بیشتر در سیر، پیاز، سیب، گلابی، نان جو، نخودفرنگی، قارچ، لوبیا، عدس، موز، گوجه‌فرنگی و سیب‌زمینی یافت می‌شوند.
تاسی سر
براساس تحقیقات به عمل آمده، تقریبا 20-25 درصد از مردان تا سن سی سالگی دچار تاسی و ریزش و نیمی از آنها تا 50 سالگی دچار كاهش بسیار زیاد موی سر می‌شوند. تاسی در مردانی كه تستوسترون بیشتری در بدن آنها ترشح می‌شود، بیشتر است. اگر بدن شما كمبود آهن و پروتئین داشته باشد، طبیعی است كه با ریزش شدید موی سر مواجه خواهید شد.
غذاهایی كه حاوی پروتئین كافی هستند، به ساخت برخی سلول‌ها از جمله سلول‌های مو كمك می‌كنند؛ در غیر این صورت موها ریزش بیشتری خواهند داشت و دیگر موهای جدید جایگزین موهای قبلی نخواهند شد. بیماری تیروئید (خصوصا كم كاری تیروئید) موجب ریزش بیشتر موها می‌شود.
در صورت نرسیدن پروتئین و آهن كافی به ریشه موها، كم‌كم فاصله بین تارهای مو بیشتر شده و به حدی می‌رسد كه به راحتی می‌توان پوست سر را مشاهده كرد. این مسأله از طریق كنترل و درمان بیماری قابل كنترل و جلوگیری است.
شوره سر
شوره سر یكی از بیماری‌های شایع مو است كه معمولا با پوسته‌ریزی پوست سر مشخص می‌شود و گاه با خارش و قرمزی پوست سر همراه است. برخی معتقدند كه وقتی پوست سر خیلی خشك می‌شود، شروع به پوسته‌پوسته شدن می‌كند؛ بنابراین با مرطوب نگاه داشتن آن، این عارضه برطرف می‌شود.
علت شوره سر می‌تواند تغذیه نامناسب، نگرانی و استرس، هوای گرم و مرطوب یا سرد و خشك، پوست چرب، عرق كردن، عدم تعادل هورمون‌ها و یا عدم رعایت بهداشت و نظافت مو باشد.
البته بیماری‌هایی همچون اگزما و پسوریازیس نیز می‌توانند موجب خارش و قرمز شدن كف سر و به دنبال آن شوره و پوسته‌پوسته شدن گردند. بهترین كار در این‌گونه موارد، استفاده از شامپوهای ضدقارچ و ضدشوره و لوسیون‌های نرم‌كننده پوست است. استفاده از شامپوهای نرم‌كننده نیز كمك زیادی به كاهش و از بین رفتن شوره ها می‌كند. به خاطر داشته باشید كه برای شانه زدن موها از یك برس بسیار نرم استفاده كنید و موهای خود را وقتی كه خیس هستند شانه نزنید.
كدری، شكنندگی و خشكی موها
موهای آشفته، خشك و وزوزی، شكننده‌ترند. استفاده مداوم از رنگ‌های شیمیایی به پوست سر و موها آسیب می‌رساند. وقتی كه موهای خود را با كش‌های نازك بسیار سفت و محكم می‌بندید، فشار بیشتری به آنها وارد می‌آید و موجب شكنندگی آنها می‌شود. در كنار این عوامل اگر به اندازه كافی پروتئین مصرف نكنید، موهای شما استحكام و زیبایی نخواهند داشت.
اسیدهای چرب، خصوصا مكمل روغن ماهی، كمك زیادی به براقیت، استحكام و سلامت موها می‌كنند. اگر از اسیدهای چرب به حد كافی استفاده نمی‌كنید، حتما از امروز آنها را در برنامه غذایی خود بگنجانید؛ به زودی خواهید دید كه چه تغییراتی در موهای‌تان ایجاد می‌شود. اگر روزانه 100 تار موی شما می‌ریزد، اصلا نگران نباشید، این مقدار ریزش كاملا طبیعی است و به سرعت موهای جدید جایگزین آنها خواهد شد.
